تفاوت سرمایه گذاری با سفته بازی

سفته بازی چیست و چه تفاوتی با سرمایه گذاری دارد؟

سفته بازی یکی از رایج‌ترین اصطلاحاتی است که در بازارهای مالی بسیار کاربرد دارد. معمولا این واژه از زبان سرمایه گذاران و معامله‌گران بسیار شنیده می‌شود. این عمل بیانگر اقدامات فرصت‌طلبانه و منفی است. افرادی که دست به چنین اقداماتی می‌زنند معمولا نوسانات قیمت کالا و خدمات را به طور دقیق بررسی می‌کنند. آن‌ها برای

سفته بازی یکی از رایج‌ترین تفاوت سرمایه گذاری با سفته بازی اصطلاحاتی است که در بازارهای مالی بسیار کاربرد دارد. معمولا این واژه از زبان سرمایه گذاران و معامله‌گران بسیار شنیده می‌شود. این عمل بیانگر اقدامات فرصت‌طلبانه و منفی است. افرادی که دست به چنین اقداماتی می‌زنند معمولا نوسانات قیمت کالا و خدمات را به طور دقیق بررسی می‌کنند. آن‌ها برای این‌که به اهداف خود برسند، معاملاتی با ریسک بالا انجام می‌دهند. در بسیاری از مواقع سودهای فراوانی نصیب این افراد می‌شود. نکته‌ای که در این میان به چشم می‌خورد این است که گاهی برخی افراد این امر را با سرمایه گذاری اشتباه می‌گیرند. در ادامه این مطلب به بیان تفاوت میان این دو مفهوم خواهیم پرداخت. بنابراین ابتدا لازم است کمی با سفته بازی آشنا شویم.

سفته بازی چیست؟

سفته بازی را به طور خلاصه می‌توان انجام معاملات پرریسک دانست. در این معاملات ممکن است بخشی یا تمام دارایی از دست برود؛ اما در سمت دیگر، امکان کسب سودهای هنگفت نیز به این وسیله وجود دارد. همین امکان است که افراد را به انجام چنین اموری ترغیب می‌کند؛ هرچند ریسک از دست رفتن سرمایه بیش از احتمال کسب سود است. به همین دلیل است که سفته بازی را یک عمل بسیار پرریسک و مخاطره‌آمیز می‌دانند.

مرز میان سفته بازی و سرمایه گذاری باریک است؛ تا آن‌جا که گاهی نمی‌توان تمایزی میان این دو قائل شد. مسائلی که این دو مورد را از هم متمایز می‌کنند، عواملی مانند ماهیت دارایی، مدت‌زمان نگهداری و میزان اهرم افزایش سرمایه هستند.

ببیشتر بخوانید: بازیگر بورس کیست؟

عمل خرید مسکن را می‌توان با توجه به نوع خرید، سرمایه گذاری یا سفته بازی در نظر گرفت. اجازه دهید مثالی بیان کنیم تا این مطلب بهتر درک شود. فرض کنید شخصی یک خانه خریداری می‌کند تا آن را اجاره دهد. در اینجا این هدف نشان می‌دهد که او قصد سرمایه گذاری دارد. اما زمانی که فرد چند خانه را در قیمت‌هایی کمتر از قیمت بازار خریداری می‌کند و سپس آن‌ها را در قیمت‌هایی بالاتر به فروش می‌رساند، این عمل سفته بازی نامیده می‌شود.

افرادی که سفته بازی می‌کنند در واقع نقدینگی بازار را تامین می‌کنند. آن‌ها به حجم زیادی از تقاضاهای بازار پاسخ می‌دهند. از سویی دیگر این افراد در راستای پوشش ریسک به تولیدکنندگان کمک می‌کنند. اگر سفته بازان فروش خود را به صورت استقراضی انجام دهند، این امر مانع از ایجاد حباب قیمتی می‌شود. گاهی پیش می‌آید که صندوق سرمایه گذاری مشترک و صندوق‌ پوشش ریسک نیز به سفته بازی می‌پردازند. به طور کلی می‌توان سفته بازی را یک معامله با ریسک بالا دانست که می‌تواند سود و بازده بالایی نیز داشته باشد. قطعا اگر پای چنین سود و منفعتی در میان نبود، هیچ دلیلی برای انجام این کار وجود نداشت.

سفته باز کیست؟

افرادی که به سفته بازی می‌پردازند به دو دسته قابل تقسیم‌اند:

• گروه نخست افرادی از جمله تحلیل‌گران و معامله‌گران هستند که برای سرمایه گذاری روی یک سهم تمرکز می‌کنند.
• دسته دوم را افرادی تشکیل می‌دهند که از تحلیل‌گران کمک می‌گیرند. این افراد با پرداخت مبلغی به تحلیل‌گران، در سهمی خاص شروع به فعالیت می‌کنند و از این طریق سود کسب می‌کنند.

سفته باز دنبال ارزش کالا یا اوراق بهادار نیست و بازده‌های قیمتی تنها مسائلی هستند که به آن‌ها توجه می‌کند. سفته با‌زها درباره اقدامات خود ریسک‌های بالایی را به جان می‌خرند؛ ریسک‌هایی که در بیشتر موارد در خصوص پیش‌بینی تغییرات قیمت است. این افراد امیدوارند که با پذیرفتن چنین ریسک‌هایی سودهای هنگفتی کسب کنند. آن‌ها در سرمایه گذاری شخصیتی ریسک‌پذیر دارند و البته نباید فراموش کرد که در بازارهای مالی نیز تخصص دارند.

این افراد سراغ سرمایه گذاری اهرمی مانند قراردادهای آتی و اختیار معامله می‌روند. از آن‌جا که این اشخاص سعی در پیش‌بینی تغییرات قیمت‌ها در بخش‌های بی‌ثبات‌تر بازار دارند، به آن‌ها سفته باز می‌گویند. آن‌ها باور دارند که از این طریق می‌توانند سود فراوانی به دست آورند؛ حتی اگر شاخص‌های بورس یا سایر بازارهای مالی خلاف این امر را نشان دهند. به علاوه این افراد در مقایسه با سایر سرمایه گذاران در مدت‌زمان کوتاه‌تری فعالیت می‌کنند.

برخی معتقدند که هر باوری که منجر به هدایت استراتژی‌های سرمایه گذاری شود به نوعی با سفته بازی مرتبط است؛‌ اما اگر بازار چنین ایده‌ای را پشتیبانی و حمایت کند دیگر این امر چندان معادل سفته بازی نیست. سفته بازها ریسک بسیار بالایی در فعالیت‌های خود دارند. چنین ریسک‌هایی اغلب به این خاطر است که شاخص‌های بازار نشان‌دهنده احتمال بالا رفتن ارزش پولی دارایی و سرمایه نیستند. هم‌چنین سفته بازان معمولا بیش از آن‌که سهام مرسوم را خریداری کنند، به سراغ قراردادهای آتی یا اختیار معامله می‌روند.

احتمال سفته بازی در کدام سهم‌ها بیشتر است؟

افرادی که سفته بازی می‌کنند، به سهم‌های بنیادی با حجم مبنای پایین جلب می‌شوند؛ سهم‌هایی که به هر دلیل بازار به آن‌ها توجه ندارد. به این ترتیب آن‌ها می‌توانند سهم خود را به اصطلاح باد کنند. منظور از این کلام این است که این سهام برای نوسان ‌گیری مناسب به نظر می‌رسند.

گفتیم که سفته بازان می‌توانند نقدینگی بالایی را به بازار تزریق کنند. این امر منجر به افزایش تقاضا می‌شود. در پی این امر افزایش قیمت سهم را به اندازه‌ای بیش از ارزش واقعی آن شاهد خواهیم بود. به این ترتیب ممکن است در این شرایط حباب سفته بازی در سهم ایجاد شود.

البته گاهی ممکن است اتفاقی برعکس آن‌چه که گفتیم رخ دهد. مثلا ممکن است یکی از افرادی که سفته بازی می‌کند، معتقد باشد که بازار روند نزولی خواهد داشت؛ یا باور داشته باشد که قیمت سهم خاصی بیش از ارزش ذاتی آن است. به این ترتیب در قیمت بالا دارایی را می‌فروشد و موجب افت قیمت آن می‌شود. اگر افراد دیگر نیز در سرمایه گذاری خود چنین اقدامی انجام دهند، قیمت آن سهم بیشتر و بیشتر کاهش پیدا می‌کند و در نهایت حباب سفته بازی (در صورت وجود) می‌ترکد.

درک تفاوت میان سفته بازان و سرمایه گذاران

مواردی که موجب می‌شود میان این دو عمل تفاوتی پدید آید، عبارت‌اند از ماهیت دارایی، دوره نگهداری دارایی، و هم‌چنین میزان اهرم اعمال‌شده. برای این‌که بهتر این مفهوم را درک کنید، دوباره به مثال خرید منزل مسکونی رجوع می‌کنیم:

در نظر بگیرید که شخصی یک منزل مسکونی را خریداری کرده است. هدف او از این خرید اجاره دادن ملک است. به این ترتیب می‌گوییم که این شخص سرمایه گذاری کرده است. اما اگر همین فرد، چند منزل دیگر را با قیمتی زیر قیمت بازار خریداری کند و هدفش از این خریدها کسب سود تفاوت سرمایه گذاری با سفته بازی باشد، قضیه کمی متفاوت خواهد بود. در واقع او می‌خواهد در کوتاه‌مدت به کمک اختلاف قیمت خرید و فروش ملک، سود کسب کند.

البته که این عمل ریسک زیادی دارد و از سوی دیگر اگر موفقیت‌آمیز باشد سود فراوانی هم خواهد داشت. در چنین مواردی شاهد سفته بازی هستیم. در حالت کلی ممکن است سرمایه‌گذار معتقد باشد شرکتی که به نوعی شکست بزرگی خورده است (مثلا در مطبوعات بازتابی منفی داشته یا ورشکست شده است) به زودی به سودآوری خواهد رسید. زمانی که فرد در چنین شرکتی سرمایه گذاری کند، به عنوان سفته باز در نظر گرفته می‌شود.

سفته بازی چه زمانی رواج پیدا می‌کند؟

در بازارهایی که از ثبات اقتصادی یا سیاسی کمتری برخوردارند بیشتر شاهد سفته بازی هستیم. البته نباید این‌گونه تصور شود که در بازارهایی که عمق کافی و ثبات اقتصادی و سیاسی دارند، خبری از سفته بازی نیست. در حقیقت در تمام بازارهای مالی می‌توان به نوعی ردپایی از این عمل یافت. اصلا بازار بدون حضور این گروه معنایی ندارد. اما زمانی که سفته بازی بی‌حدوحصر اتفاق می‌افتد، حباب‌های قیمتی ایجاد می‌شوند یا می‌ترکند. این امر موجب بالا رفتن ریسک در بازار خواهد شد.

در بازارهای کارا، اختلاف میان قیمت ذاتی اوراق و قیمت بازار ناچیز است و به شکلی منصفانه تعیین می‌شود. اما در بازار غیرکارا شاهد دل‌سردی سهام‌داران معمولی و عادی هستیم. منظور افرادی است که تنها از اطلاعات رسمی خبر دارند؛ اطلاعاتی که نمی‌توانند نمود واقعیت‌ها و اتفاقات بازار باشند. در نتیجه تعدادی سهام‌دار با نقدینگی سنگین شروع به سفته بازی می‌کنند.

این افراد با توجه به اطلاعات پنهانی بازار، بدون هیچ منطق و دلیلی نوسان را در سهام یک شرکت ایجاد می‌کنند. به این ترتیب تعداد زیادی از افرادی که در بورس سرمایه گذاری کرده‌اند، متضرر می‌شوند. بد نیست به این موضوع اشاره کنیم که سهم‌هایی که بنیاد قوی دارند، حبابی نمی‌شوند. زمانی که بازار در روند نزولی قرار می‌گیرد و ریزش اتفاق می‌افتد، چنین سهم‌هایی افت قیمت و سقوط سنگین را تجربه نخواهند کرد. اما اگر سهام یک شرکت کوچک درگیر سفته بازی شود، در چنین شرایطی با سرعت بالا سقوط خواهد کرد.

سفته بازی چگونه انجام می‌شود؟

گام اول

پیش‌تر گفتیم سفته بازها دو دسته هستند. این دو گروه سهام یک شرکت را در روزهای متوالی رصد می‌کنند. سپس زمانی که شرایط را برای ورود مساعد ببینند، با کدهای معاملاتی مختلف به صورت پله‌ای اقدام به خرید می‌کنند. آن‌چه در اینجا این خرید را از سایر خریدها متمایز می‌کند این است که معاملات در حجم‌های بالا انجام می‌شوند؛ هم‌چنین این معاملات با کدهای معاملاتی مختلفی انجام می‌شوند. این عمل به آن دلیل انجام می‌شود که سفته بازان نمی‌خواهد جزو سهام‌داران درصدی شرکت قرار گیرند.چرا که در آن صورت معاملاتشان تحت نظر خواهد بود و نمی‌توانند به اهداف خود دست پیدا کنند.

گام دوم

پس از این که خرید در قیمت‌های مطلوب صورت گرفت، سایر تحلیل‌گران و سرمایه‌گذاران، توجهشان به سمت این خریدها معطوف می‌شود. البته اکنون دیده می‌شود که این کار بسیار حرفه‌ای تر از گذشته صورت می‌گیرد. یعنی این خریدها در شرایطی منجر به افزایش حجم معاملات می‌شوند که از لحاظ تکنیکی سهم در نقطه حمایت قرار دارد. روال کار به این شکل است که این افراد حدود دو الی سه روز با کدهای معاملاتی مختلف سهم را به سمت صف خرید سوق می‌دهند. سپس در روزهای بعد، همین افراد با تشکیل صف‌های خرید صوری، قیمت پایانی سهم را تا بیشترین حد مجاز دامنه نوسان بالا می‌برند.

در این شرایط بقیه افراد فعال در بازار مشاهده می‌کنند که در سهم مذکور چند روز صف خرید تشکیل شده است. به این ترتیب توجهشان به این نماد معطوف می شود و آن‌ها نیز به صف می‌پیوندند. اما سفته بازان در روزهای آینده به مرور سفارش‌های خود را از صف حذف می‌کنند. زمانی که در روزهای پایانی سهم به اهداف موردنظر نزدیک می‌شود، سفته بازان شروع به تبلیغ در شبکه‌های اجتماعی می‌کنند. به این ترتیب سایر افراد ترغیب می‌شوند که در این سهم سرمایه گذاری کنند. به این افراد اصطلاحا موج‌سوار گفته می‌شود. این گروه از افراد، خطرناک‌ترین فعالان بازار بورس به شمار می‌روند. آن‌ها به کمک سرمایه های فراوان و با تکیه بر ترویج اطلاعات و اخبار دروغین و ساختگی، بازار را دستکاری می‌کنند و به انحراف می‌کشانند.

طبیعی است که این گروه، رغبت و تمایلی به رعایت قوانین بازی از خود نشان نمی‌دهند. در هیچ‌یک از اقدامات این افراد نمی‌توان قوانین بازی برد-برد را مشاهده کرد. در چنین شرایطی افرادی که در روزهای انتهایی و با تبلیغات کاذب وارد یک سهم می‌شوند، در نهایت با ضرر از سهم خارج می‌شوند.

آیا همه می‌توانند سفته باز باشند؟

نباید این تصور پیش آید که سفته بازی کار آسانی است. این‌طور در نظر بگیرید که سفته بازان چند روز منجر به مثبت شدن سهم می‌شوند. زمانی که سایر سهام‌دارانی که نماد مذکور را خریداری کرده‌اند چنین سودی را می‌بینند، احتمال دارد که دست به فروش دارایی خود بزنند. یعنی این افراد ممکن است زودتر از سفته بازان سهام خود را بفروشند. به همین دلیل سفته بازان به آن سودی که مدنظر داشته‌اند، نخواهد رسید. از سویی دیگر از آن‌جا که این فعالیت قانونی نیست، در صورتی که سفته بازان با تحلیل‌گران و طرفین معامله به توافق نرسند، سهم نیز به اهدافی که برای آن در نظر گرفته شده نخواهد رسید.

چگونه از گزند سفته بازان در امان باشیم؟

زمانی که سفته بازی روی یک سهم تمرکز کرده و مشغول کار بر روی آن است، حجم معاملات در یک روز چندین برابر حجم میانگین ماه خواهد شد. این روند چند روز در سهم دیده می‌شود. پس از آن با بررسی حجم معاملات می‌توانید متوجه ورود پول هوشمند و سفته بازی شوید. اگر سهم ارزشمند باشد، به مرور شاهد افزایش حجم معاملات خواهیم بود. خواهیم دید که حقوقی سهم در کوتاه‌مدت یا میان‌مدت سهم را جمع‌آوری می‌کند. ممکن است عملکرد سهم حتی در طی چندین ماه خنثی باشد.

نکته مهم این‌جاست که در هر حمایتی دست به خرید نزنید؛ تنها حمایت‌های معتبر را در نظر بگیرید. رعایت حد ضرر نیز یکی دیگر از مواردی است که در این زمینه می‌تواند موثر باشد. متناسب با میزان رشد هر سهم، حد ضرر خود را تغییر دهید و آن را بالاتر بیاورید. هم‌چنین با افزایش آگاهی و کسب اطلاعات در خصوص مفاهیم و ماهیت بازار بورس و شناخت شرکت‌ها می‌توانید سهام مطلوب را شناسایی کنید. به این ترتیب به آسانی در دام افراد سفته باز نخواهید افتاد.

سرمایه‌گذاری یا سفته بازی، شما چکار می کنید؟

هدفتان از سرمایه‌گذاری را مشخص کنید و فریب وسوسه‌های دیگران را نخورید.

سرمایه گذاری در سهام مثل سایر انواع سرمایه‌گذاری ابزاری برای زندگی بهتر است، نه کمتر و نه بیشتر. شما در سهام سرمایه گذاری می‌کنید تا از طریق منافع حاصل از آن، به سایر اهدافتان برسید، مثلاً ماشین بخرید. پس باید ابتدا هدفتان را از سرمایه گذاری در بورس مشخص کنید. مثالی می‌زنیم تا موضوع روشن‌تر شود.

شما برای چه لپ‌تاپ می‌خرید؟ آیا لپ‌تاپ می‌خرید که فقط یک لپ‌تاپ داشته باشید؟ مسلماً خیر. هدف شما از خرید یک لپ‌تاپ می‌تواند این باشد که در کارهای روزانه‌تان از آن استفاده کنید و سرعت عملتان بیشتر شود. یا می‌خواهید از آن برای دیدن فیلم یا گوش کردن به موسیقی و بازی‌های کامپیوتری استفاده کنید. سرمایه گذاری در بورس هم همین‌طور است. آیا هدف خود را از سرمایه گذاری در بورس مشخص کرده‌اید؟ بیایید کمی دراین‌باره باهم صحبت کنیم.

اهداف از لحاظ بازه زمانی به سه دسته تقسیم می‌شوند:

1. اهداف بلندمدت، به پروژه‌ها و اهداف مالی اطلاق می‌شود که حداقل به پنج سال زمان برای برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری نیاز دارند.
2. اهداف میان‌مدت، برای مدت‌زمان دو تا پنج سال برنامه‌ریزی می‌شوند.
3. اهداف کوتاه‌مدت نیز معمولاً به سرمایه‌گذاری و صرف هزینه در بازه زمانی کمتر از دو سال احتیاج دارند.

سرمایه‌گذاری در بورس، ماهیتاً یک سرمایه‌گذاری بلندمدت است و شما باید برای حداقل پنج سال حضور مداوم در بورس برنامه‌ریزی کنید. هدف از سرمایه‌گذاری در بورس می‌تواند موارد زیر باشد:

• رسیدن به استقلال مالی و درآمد پایدار و مستمر در سنین ۵۰ سال به بالا و بازنشستگی.
• پرداخت هزینه تحصیل و ازدواج فرزندان در ۱۵ تا ۳۰ سال آینده.
• پرداخت مخارج احتمالی درمان یا سایر مخارج پیش‌بینی‌نشده و سنگین در سنین پیری.

بااین‌وجود، سرمایه‌گذاری در برخی شرکت‌ها نظیر شرکت‌های بزرگ بورسی، می‌تواند هدفی میان‌مدت باشد. برای مثال اگر شما در آستانه بازنشستگی باشید، می‌توانید بخشی از پس‌انداز خود را در سهام شرکت‌های بزرگ سرمایه‌گذاری کنید و امیدوار باشید در چهار یا پنج سال آینده بازده خوبی برای شما داشته باشد. ولی شرایط کلان اقتصادی هم بسیار مهم است. درصورتی‌که بازار دوره رونق خود را سپری می‌کند، تصمیم برای ورود به بورس و سرمایه‌گذاری در سهام منطقی‌تر از زمانی است که رکود بر بازار حاکم است. در دوره رکود بهتر است کنار بایستید و منتظر باشید. (مقاله پیشنهادی برای زمان بازنشستگی: برای دوره بازنشستگی چه برنامه‌ای دارید؟)

نکته مهم اینجاست که بورس جای مناسبی برای سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت نیست. چون در کوتاه‌مدت قیمت‌ها به‌صورت غیرعقلانی بالا و پایین می‌روند تفاوت سرمایه گذاری با سفته بازی و مدام نوسان دارند؛ بنابراین نمی‌توان فهمید که در هفته یا ماه آینده چه بلایی بر سر قیمت‌ها می‌آید! ممکن است امروز سهمی را در قیمت ۴۰۰ تومان بخرید و هفته آینده قیمت آن ۴۶۰ تومان و ماه آینده ۳۱۰ تومان باشد؛ بنابراین اگر می‌خواهید پول خود را برای یک سال در جای مطمئنی سرمایه‌گذاری کنید، بهتر است به بانک مراجعه کرده و در سپرده‌های کوتاه‌مدت سرمایه‌گذاری کنید. (برای تفاوت سرمایه گذاری با سفته بازی مطالعه بیشتر می توانید این مقاله را نیز مطالعه نمایید: اهداف سرمایه گذاری، بلند مدت یا کوتاه مدت؟)

در سال‌های اخیر بسیاری از تحلیل‌گران، کارگزاران و وب‌سایت‌ها و مراکز آموزشی، سرمایه‌گذاران را ترغیب می‌کنند تا به‌جای سرمایه‌گذاری در بورس به معامله‌گری و سفته‌بازی بپردازند و سودهای مقطعی و کوتاه‌مدت به دست آورند. به همین دلیل عموم افراد ناآگاه خیال می‌کنند می‌توان یک‌شبه در بورس میلیونر شد، درصورتی‌که معمولاً عکس آن اتفاق می‌افتد. (ما در دوره “آموزش بورس” گام های مهم برای سرمایه گذاری در بورس را برای شما تهیه کرده ایم).

بنابراین بسیار مهم است بدانید سرمایه‌گذاری با پس‌انداز و سفته‌بازی چه تفاوتی دارد؟ شما می‌خواهید کدام باشید؟ سرمایه‌گذار یا سفته‌باز؟ دانستن جواب این سؤال برای اهداف و آرمان‌های شما حیاتی است. افرادی که تفاوت این سه را نمی‌دانند، به‌زودی در بورس بازنده خواهند شد! نکات زیر به شما تفاوت سرمایه گذاری با سفته بازی کمک می‌کند که تفاوت این سه را درک کنید و بین آن‌ها تمایز قائل شوید.

• سرمایه گذاری یعنی شما ثروت خود را در دارایی‌های فیزیکی نظیر زمین و مسکن یا دارایی‌های غیر فیزیکی نظیر سهام سرمایه‌گذاری کنید و انتظار دارید تا سود آن را در آینده به‌صورت افزایش قیمت یا پرداختی ماهیانه یا سالانه دریافت کنید. برای این کار شما به زمان، دانش و انضباط در تصمیم‌گیری نیاز دارید. قیمت سهام یا زمین شما ممکن است در کوتاه‌مدت مدام بالا برود یا پایین بیاید؛ اما شما به آن توجهی نمی‌کنید، چراکه منتظر عواید بلندمدت سرمایه‌گذاری خود هستید.
• منظور از پس‌انداز این است که شما بخشی از ثروت خود را در حسابی مطمئن نظیر بانک نگه می‌دارید تا در آینده نزدیک آن را برداشت کرده و خرج کنید. پس‌انداز شما معمولاً دچار نوسان نمی‌شود و ریسک از دست دادن آن برای شما صفر است، چراکه اصل سپرده شما توسط بانک مرکزی یا سایر نهادهای مالی تضمین می‌شود. تأکید شما برای پس‌انداز بیشتر بر نقدشوندگی و بدون ریسک بودن آن است. درواقع همان قمار کردن است که در بازارهای مالی به آن سفته بازی گفته می‌شود. در این مورد افراد در سهام سرمایه‌گذاری می‌کنند تا از منافع کوتاه‌مدت و نوسانات روزمره قیمت بهره ببرند. برای مثال سهمی را امروز ۴۲۳ تومان بخرند و فردا یا پایان هفته ۴۴۵ تومان بفروشند.

درک این سه برای بسیاری از فعالان بازار دشوار است. تفاوت اصلی سرمایه گذاری و سفته بازی در میزان ریسکی است که شما در معامله تقبل می‌کنید. معاملات پر ریسک که معمولاً برای دستیابی به سود کوتاه‌مدت هستند زیر چتر سفته‌بازی و معاملاتی که ریسک منطقی و متعادل دارند و بر طبق جمع‌آوری اطلاعات و تحلیل انجام می‌شوند، زیر چتر سرمایه‌گذاری قرار می‌گیرند. سرمایه‌گذاران به دنبال دستیابی به یک سود رضایت‌بخش با پذیرش ریسک متوسط یا کمتر از متوسط بازار هستند. درحالی‌که سفته‌بازان به دنبال یک بازده غیرعادی هستند که ممکن است به‌صورت مقطعی ایجاد شود. البته سفته‌بازی کاملاً شبیه به قمار نیست. چراکه سفته‌بازان بورس معمولاً افراد با دانشی هستند، اما درهرصورت ریسکی که می‌پذیرند بسیار بالاتر از ریسک متوسط بازار است.

تفاوت سفته‌بازی و سرمایه‌گذاری در بورس چیست؟

احتمالا بسیار شنیده‌اید که داشتن نگاه کوتاه‌مدت به بورس صحیح نیست، چرا که رویکرد بلندمدت در بازار سرمایه بهترین بازدهی را در مقایسه با بازارهای موازی برای شما به ارمغان خواهد آورد. اما با این وجود معامله‌گرانی هستند که معاملات روزانه را عادی دانسته و تمایلی برای نگهداری طولانی مدت سهام ندارند، به این گونه از معامله‌گران در اصطلاح نوسان‌گیر و یا در مواقعی سفته‌باز می‌گویند. قبلا در مقاله سفته‌بازی در بازار بورس چیست؟ به صورت کامل با مفهوم سفته‌بازی آشنا شده و تفاوت‌های آن را با نوسان‌گیری بیان کردیم. اما در این مقاله ‌می‌خواهیم تفاوت‌های اساسی سرمایه‌گذاری و سفته‌بازی را بررسی کنیم، شاید بتوان تفاوت بین این دو مورد را تفاوت میان رویکرد بلندمدت و کوتاه‌مدت نیز در نظر گرفت. در ابتدا به یک تعریف کلی از سرمایه‌گذاری و سفته‌بازی پرداخته و در ادامه تفاوت‌های آن‌ها را ذکر خواهیم کرد، پس با ما همراه باشید.

سرمایه‌گذاری چیست؟

سرمایه‌گذاری به صورت کلی می‌تواند مبتنی بر پول، زمان یا انرژی باشد. اما در بازارهای مالی، عبارت سرمایه‌گذاری به معنای خرید و فروش اوراق بهادار مانند سهام، اوراق قرضه، صندوق‌های قابل معامله (ETF) و سایر اوراق است.

سرمایه‌گذاران معمولا به معاملات خود در بازار بورس یا سایر بازارهای مالی، دیدگاه بلندمدت دارند، بدین ترتیب پس از خرید سهام تمایل به نگهداری آن دارند و با پذیرفتن ریسکی معقول، درآمد و سودی مناسب از بازار بدست آورند. در رویکرد بلندمدت تحلیل و تحقیق از اهمیت بالایی برخوردار است، به همین دلیل سرمایه‌گذاران با استفاده از تحلیل بنیادی، عوامل اقتصادی تاثیرگذار بر ارزش سهم مورد نظر خود را بررسی کرده و به کمک تحلیل تکنیکال و بررسی سابقه معاملات سهم، فرصت‌های مناسب خرید را شناسایی و در نهایت برای معامله تصمیم می‌گیرند.

برای مثال یک شرکت بزرگ را به عنوان نمونه‌ای برای سرمایه‌گذاری در نظر بگیرید. فرض کنید که این شرکت سود نقدی مناسبی را به صورت سالانه در مجمع به سهامداران تخصیص می‌دهد و ریسک پایینی نیز برای سرمایه‌گذاری دارد. یک سرمایه‌گذار ممکن است برای دریافت سود با ریسک نسبتا پایین، پول خود را به صورت بلندمدت در سهام این شرکت سرمایه‌گذاری کند.

سفته‌بازی چیست؟

سفته‌بازان برخلاف سرمایه‌گذاران نگاهی کوتاه‌مدت به بازار دارند و به دنبال سودهای مناسب در کوتاه‌ترین زمان‌ها هستند. قبلا در مقاله ریسک و بازده به تفصیل توضیح داده شد که مقدار ریسک یک معامله با بازدهی آن رابطه مستقیم دارد. افرادی که از روش سفته بازی استفاده می‌کنند، در حقیقت همین اصل را مبنای معاملات خود قرار داده‌اند. مفهوم سفته بازی در حقیقت انجام معامله‌ای است که در آن ریسک بالایی برای از دست دادن بخش قابل توجهی از مبلغ سرمایه‌گذاری اولیه وجود دارد. از سوی دیگر اما این معامله پتانسیل سودآوری بالاتری داشته و انتظار می‌رود که در صورت صحیح بودن پیش‌بینی‌ها، سود قابل توجهی را نصیب سرمایه‌گذار کند.

با این تعاریف شاید اغلب ما فکر کنیم معاملات سفته‌بازان بسیار شبیه به قمار است اما در واقعیت اینگونه نیست. درست است احتمالات نقش پر رنگ‌تری نسبت به تحلیل‌ بنیادی و تکنیکال در معاملات آن‌ها دارد، اما سفته‌بازان نیز در تلاش هستند تا در خرید و فروش سهام خود سنجیده عمل کنند. با این وجود به علت ریسک بالایی که در ذات معاملات سفته‌بازی است، احتمال شکست معاملات آن‌ها بسیار بالاتر از حد معمول است.

تفاوت سرمایه‌گذاری و سفته‌بازی

سطح ریسکی که معامله‌گر می‌پذیرد، تفاوت اول بین سرمایه‌گذار و سفته‌باز است. اگر شخصی بازار بورس را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کند، قبل از خرید سهام به بررسی تمام جوانب می‌پردازد تا ریسک سرمایه‌گذاری را کاهش و احتمال موفقیت را افزایش دهد. اما اگر همان شخص با همان میزان سرمایه، وارد معامله‌ای شود که ریسک شکست و در عین حال پتانسیل سودآوری آن بسیار بالا باشد، احتمالا می‌توان گفت که در حال سفته‌بازی است، چرا که موفقیت یا شکست را بیشتر به شانس و عوامل غیرقابل کنترل سپرده است. پس به طور کلی می‌توان گفت که سفته‌بازی معمولا دارای ریسک بالا و شبیه قمار است، در حالی که سرمایه‌گذاری کم‌ریسک بوده و بر مبنای تحلیل‌های تکنیکال و بنیادی انجام می‌شود.

دومین تفاوت سرمایه‌گذاری و سفته‌بازی نوع نگاه و دیدگاه زمانی آن‌ها به بازار است. معمولا سرمایه­‌گذار رویکرد بلندمدت دارد، در حالی که سفته‌باز دیدگاه کوتاه‌مدت داشته و حتی ممکن است بعد از یک روز یا یک هفته اقدام به فروش دارایی مالی خریداری شده خود بکند.

تفاوت دیگر سرمایه‌گذاری و سفته‌بازی، نوع و روش تحلیلی است که توسط آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. سرمایه‌گذاران معمولا با استفاده از ابزارهای مختلف تحلیل بنیادی مانند صوت‌های مالی، گزارش‌های کدال، اخبار شرکت و … به برآوردی تخمینی از میزان درآمد، حاشیه سود و سرعت رشد شرکت در آینده می‌رسند و همین موارد را معیاری برای خرید و فروش‌های خود در بازار سرمایه قرار می‌دهند. در حالی که سفته‌بازان از تحلیل‌ها و تکنیک‌های تابلوخوانی، فیلتر نویسی و ابزارهای تحلیل تکنیکال مانند حمایت‌ها و مقاومت‌ها، اندیکاتور و بررسی حجم معاملات برای خرید و فروش‌های خود استفاده می‌کنند.

کلام پایانی

در این مقاله به بررسی تفاوت‌های سفته‌بازی و سرمایه‌گذاری به عنوان دو استراتژی معاملاتی کوتاه‌مدت و بلندمدت با هم مقایسه شده‌اند. طراحی و انتخاب استراتژی معاملاتی باید بر اساس تیپ روانشناختی معاملاتی، ریسک‌پذیری و اهداف سودآوری شما انجام گیرد. افراد زیادی هستند که با هر دو استراتژی سفته‌بازی و سرمایه‌گذاری، توانسته‌اند به موفقیت و سودآوری قابل قبولی برسند، فقط کافی است که پس از طراحی استراتژی و تحلیل کافی بر اساس آن، پایبندی کافی به سیستم معاملاتی خود داشته باشید.

همه چیز درباره سفته بازی و سفته باز

سرمایه ‌گذاری که با سفته بازی یک سرمایه‌ گذاری را شروع می کند، به احتمال خیلی زیاد بر نوسانات قیمت مسلط است. در حالی که ریسک مربوط به سرمایه گذاری زیاد است ، سرمایه گذار به طور معمول بیشتر نگران ایجاد سود بر اساس تغییرات ارزش بازار برای آن سرمایه گذاری است تا سرمایه گذاری بلند مدت.

در این مقاله به توضیح مفهوم سفته بازی و چگونگی کارکرد آن می پردازیم و تعریفی از افراد سفته باز ارائه می دهیم. پیشنهاد می کنم این مطلب را تا انتها با دقت بخوانید.

فهرست عناوین مقاله

سفته بازی چیست؟

در بازار های مالی، سفته ‌باز یا معاملات سفته‌ بازی به عمل انجام یک تراکنش مالی اطلاق می‌شود که ریسک قابل‌ توجهی در از دست دادن ارزش دارد، اما انتظار یک سود قابل توجه یا ارزش عمده دیگر را هم در بر دارد. با سفته بازی، احتمال از دست دادن معمولا از طریق احتمال افزایش قابل توجه یا پاداش جبران می شود.

وقتی سرمایه گذاری از نوع سفته بازی شامل خرید ارز خارجی می شود، این عمل به عنوان سفته بازی ارزی شناخته می شود. در این سناریو ، سرمایه گذار یک ارز خریداری می کند تا بعداً آن ارز را با نرخ افزایش یافته بفروشد، آن هم به سرمایه گذاری که برای پرداخت هزینه واردات یا تأمین مالی سرمایه گذاری خارجی ، ارز می خرد.

بدون در نظر گرفتن دستاورد های قابل توجه ، انگیزه کمی برای مشارکت در سفته بازی وجود خواهد داشت. ممکن است گاهی اوقات تمایز بین سفته بازی و سرمایه گذاری ساده دشوار باشد و بازیگر بازار را مجبور کند که در نظر بگیرد که آیا سفته بازی یا سرمایه گذاری به عواملی مانند اندازه گیری ماهیت دارایی ، مدت زمان مورد انتظار برای دوره نگهداری و یا میزان اهرم اعمال شده در معرض ریسک بستگی دارد یا نه.

سفته بازی چگونه کار می کند؟

به عنوان مثال ، در زمینه املاک و مستغلات ممکن است مرز بین سرمایه گذاری و سفته بازی در هنگام خرید ملک یا اجاره آن چندان مشخص نباشد. در حالی که املاک و مستغلات از جمله موقعیت های واجد شرایط برای سرمایه گذاری هستند، خرید آپارتمان های چندگانه با حداقل پیش پرداخت به منظور فروش تفاوت سرمایه گذاری با سفته بازی سریع آن ها با سود، بدون شک به عنوان سفته بازی تلقی می شود.

سفته بازان می توانند نقدینگی بازار را تامین کرده و اسپرد قیمت پیشنهادی را محدود کنند و تولیدکنندگان را قادر سازند تا از ریسک قیمت به طور موثر محافظت کنند. فروش کوتاه مدت با سفته بازی همچنین ممکن است صعود بی رویه را تحت کنترل داشته باشد و از بروز حباب های قیمت دارایی از طریق شرط بندی در برابر نتایج موفق جلوگیری کند.

صندوق های سرمایه گذاری مشترک و صندوق های تامینی غالباً در بازار های ارزی و بازار های اوراق بهادار و سهام اقدام به سفته بازی می کنند.

سفته بازی و بازار فارکس

بازار های فارکس بالاترین حجم و ارزش دلار جهان را دارند ، با برآورد ۶.۶ تریلیون دلار در روز که بین خریداران و فروشندگان مبادله می شوند؛ این بازار ۲۴ ساعته در سراسر جهان فعال است. و می توان پوزیشن ها را در عرض چند ثانیه با استفاده از پلتفرم های تجارت الکترونیکی با سرعت بالا معکوس کرد.

معاملات معمولاً دارای معاملات لحظه ای برای خرید و فروش جفت ارز ، مانند EUR/USD (دلار / یورو) ، برای تحویل از طریق اختیار معامله یا مبادله ساده است. این بازار تحت سلطه مدیران دارایی ها و صندوق های مدیریت ریسک با سبد های چند میلیارد دلاری است. سفته بازی در بازار های فارکس با روش های معمولی پوشش ریسک متفاوت است، پوشش ریسک زمانی اتفاق می افتد که یک شرکت یا موسسه مالی اقدام به خرید یا فروش ارز برای جلوگیری از تحرکات بازار می کند.

به عنوان مثال ، فروش ارزهای خارجی مربوط به خرید اوراق قرضه را می توان به عنوان پرچینی از ارزش اوراق قرضه یا سفته بازی رایج در نظر گرفت. اگر پوزیشن ارز چندین بار خریداری و فروخته شود در حالی که صندوق دارای اوراق قرضه اساسی است ، تعریف این روابط پیچیده می شود.

سفته بازی و بازار اوراق قرضه

ارزش بازار اوراق قرضه جهانی بیش از ۱۰۰ تریلیون دلار است که تقریباً ۴۰ تریلیون دلار آن در ایالات متحده مستقر است و این دارایی ها ممکن است شامل بدهی های تفاوت سرمایه گذاری با سفته بازی صادر شده از سوی دولت ها و شرکت های چند ملیتی باشد. قیمت دارایی ها می تواند بسیار نوسان داشته باشد و به شدت تحت تأثیر حرکت نرخ بهره و عدم قطعیت های سیاسی و اقتصادی قرار بگیرد. بزرگ ترین بازار جهانی خزانه داری ایالات متحده را معامله می کند، در حالی که قیمت ها در آن محل اغلب توسط سفته بازی های رایج هدایت می شود.

سفته بازی در سهام به چه معناست؟

سهام سفته بازی سهامی است که یک معامله گر برای سفته بازی از آن استفاده می کند. اصول اولیه سهام ظاهر قوی و مدل تجاری پایدار را نشان نمی دهد و باعث می شود آن را بسیار خطرناک بدانند و با قیمتی نسبتاً پایین معامله کنند ، اگرچه معامله گر امیدوار است که روزی تغییر کند. این ممکن است یک سهام ارزان یا سهام بازار های نوپا باشد که معامله گر انتظار دارد خیلی زود بیشتر شناخته شود.

بسیاری از معامله گران به دلیل نوسانات بیشتر نسبت به سهام آبی (blue-chip)، جذب سفته بازی در سهام می شوند که این امر فرصتی برای ایجاد بازدهی بیشتر، هرچند با ریسک بیشتر ایجاد می کند. اکثر سرمایه گذاران بلندمدت و سرمایه گذاران نهادی از سفته بازی در سهام دوری می کنند مگر اینکه بخشی از صندوق سرمایه گذاری مشترک یا صندوق قابل معامله در بورس (ETF) باشند.

چگونگی عملکرد سفته بازی در سهام

سفته بازی در سهام به دلیل قیمت پایین سهم و نوسان بیشتر در مقایسه با سهام سنتی آبی ، مورد توجه معامله گران کوتاه مدت است . بی ثباتی بیشتر معامله گران را قادر می سازد تا در صورت موفقیت آمیز بودن معامله، سود های بادآورده به دست آورند. این روش در واقع یافتن راه هایی برای محدود کردن ضرر ها در صورت عدم موفقیت معامله است.

اغلب اوقات ، سفته بازی در سهام در بخش هایی مانند معدن ، انرژی ، فناوری و بیوتکنولوژی دیده می شود . در حالی که سرمایه گذاری در شرکت های اولیه در این بخش ها ریسک بزرگی را شامل می شود ، این احتمال وجود دارد که یک شرکت کوچک بتواند یک کانسار عظیم معدنی پیدا کرده و برنامه بزرگی برای بهره برداری از آن بچیند. همین موضوع انگیزه کافی را برای دلالان ایجاد می کند.

اگرچه بیشتر سهام های سفته بازی معمولاً شرکت های اولیه هستند ، اما اگر در شرایط سختی قرار بگیرد و چشم انداز های آینده به سرعت رو به وخامت بگذارد ، گاهی اوقات یک سهام آبی می تواند به سفته بازی در سهام تبدیل شود. چنین سهامی به عنوان فرشته سقوط کرده شناخته می شود و اگر بتواند معاملات خود را تغییر داده و از ورشکستگی جلوگیری کند ، می تواند سود و ریسک خوبی را به همراه داشته باشد.

سرمایه گذاری در سهام سفته بازی چگونه انجام می شود؟

هنگامی که سرمایه گذاران تحمل ریسک زیادی دارند ، سهام های سفته بازی به طور کلی در بازار های قوی بسیار بهتر عمل می کنند . آن ها در بازارهای خرسی عملکرد ضعیفی دارند؛ زیرا خصلت ریسک گریزی در سرمایه گذاران باعث می شود آن ها به سمت سهام هایی با سرمایه بزرگتر که پایدارتر هم هستند جذب شوند.

معیار های معمولی ارزش گذاری مانند نسبت قیمت به درآمد (P/E) و نسبت قیمت به فروش (P/S) برای اکثر سهام های سفته بازی قابل استفاده نیست؛ زیرا عموماً سودده نیستند و ممکن است حداقل تفاوت سرمایه گذاری با سفته بازی فروش را داشته باشند. برای چنین سهام هایی ، ممکن است برای محاسبه پتانسیل های آتی به جای مبانی فعلی ، از تکنیک های جایگزین مانند: ارزش گذاری جریان نقدی (DCF) یا ارزیابی همتا استفاده شود.

سهام سفته بازی اغلب بخش کوچکی از سبد سهام متعلق به سرمایه گذاران باتجربه را به خود اختصاص می دهد؛ زیرا چنین سهامی به لطف اثرات سودمند متنوع بودن، ممکن است بدون افزودن ریسک زیاد، چشم انداز بازدهی سبد کلی را افزایش دهند. سرمایه گذاران باتجربه ای که در سهام سفته بازی می کنند، معمولاً به دنبال شرکت هایی هستند که دارای تیم های مدیریتی خوب، ترازنامه قوی و چشم انداز تجاری بلند مدت عالی هستند.

بیشتر سرمایه گذاران باید از سهام سفته بازی اجتناب کنند مگر اینکه بیشتر وقت خود را برای تحقیق اختصاص دهند. در همین حال ، معامله گرانی تفاوت سرمایه گذاری با سفته بازی که معامله با روش سفته بازی را انتخاب می کنند ، باید از تکنیک های مدیریت ریسک برای جلوگیری از ضرر شدید استفاده کنند. این امر به ویژه در دوران رکود زمانی صدق می کند که سرمایه گذاران اغلب پول خود را از سهام سفته بازی خارج می کنند و به دنبال سرمایه گذاری امن هستند . یک استراتژی بهتر در زمانهای بی ثباتی ، سرمایه گذاری در شرکت هایی با بدهی کم ، جریان نقدینگی خوب و ترازنامه قوی است.

معامله گری که عمدتا در سهام پرمخاطره سرمایه گذاری می کند ، به عنوان سفته باز شناخته می شود .

پیشنهاد میکنیم مقاله نکات طلایی مدیریت ریسک و سرمایه گذاری را مطاله کنید.

سرمایه گذاری در مقابل سفته بازی

سرمایه گذاران و معامله گران لزوماً ریسک محاسبه شده را در هنگام تلاش برای سودآوری از معاملاتی که در بازار انجام تفاوت سرمایه گذاری با سفته بازی می دهند، به عهده می گیرند. سطح ریسک انجام شده در معاملات، تفاوت اصلی بین سرمایه گذاری و سوددهی است.

هر زمان که شخصی با این انتظار که این تلاش برای او سود می آورد پول خرج کند ، در حال سرمایه گذاری است. در این سناریو ، پس از یک تحقیق کامل قضاوت منطقی انجام می شود که احتمال موفقیت در این تلاش زیاد است.

اما اگر تفاوت سرمایه گذاری با سفته بازی همان شخص برای تعهدی هزینه کند که احتمال شکست زیاد را اخطار می دهد چطور؟ در این مورد ، آن ها سفته بازی می کنند. موفقیت یا شکست در درجه اول به شانس یا رویداد های غیرقابل کنترل (بیرونی) بستگی دارد.

تفاوت اصلی بین سرمایه گذاری و سفته بازی میزان ریسک پذیری است. سفته بازی های پرخطر معمولاً شبیه قمار است، در حالی که سرمایه گذاری با ریسک پایین از مبانی تحلیل بنیادی و تکنیکال استفاده می کند.

چکیده نکات کلیدی

• سفته بازی به انجام یک معامله مالی اشاره می کند که با وجود ریسک بالای ضرر، انتظار سود قابل توجهی را نیز در پی دارد.
• بدون داشتن چشم انداز برای دستاورد های قابل توجه، انگیزه کمی برای مشارکت در سفته بازی وجود خواهد داشت.
• سفته بازی به ماهیت دارایی ، مدت مورد انتظار دوره نگهداری پول ویا میزان اهرم اعمال شده بستگی دارد.
• معامله گران علاقه مند به سفته بازی در سهام به دنبال اوراق بهاداری هستند که ممکن است در حال حاضر پر ریسک به نظر برسند ، اما در عین حال به نظر می رسد دارای پتانسیل رشد بالایی هستند که هنوز محقق نشده است. چنین سهامی موضوع سفته بازی هستند و بنابراین سهام سفته بازی نامیده می شوند.

• سهام سفته بازی دارای ریسک بالا و پاداش زیاد هستند و برای معامله گران کوتاه مدت جذاب به نظر می رسند.
• سهام سفته بازی به بخش ها یا انواع مختلفی تقسیم می شوند: سهام ارزان (penny stocks) ، سهام بازار های نوپا ، سهام مواد کمیاب ، سهام دارویی و غیره.

سخن پایانی

در این مقاله درباره سفته بازی و نحوه کارکرد آن و در ادامه درباره ارتباط سفته بازی و بازار فارکس توضیحاتی بیان شد. همچنین سعی شد نحوه فعالیت سفته بازان بیان شود و توضیح داده شود که سفته بازان معمولا کدام نوع سهام را انتخاب می‌کنند. سفته بازان در بازار مالی، برخلاف تصور مردم عملکرد بسیار مثبتی دارند و با کمک نوسانات قیمت سود بدست می‌آورند. سودآوری فقط به کمک تغییر قیمت، چندان کار راحتی نیست.

به همین دلیل سفته بازان باید به شکل پیوسته وضعیت کنونی بازار را بررسی و ارزیابی کنند تا دچار اشتباه نشوند. سفته بازی در بازار ارزهای دیجیتال ریسک بسیار زیادی دارد. گاهی اوقات ممکن است سفته بازان دچار اشتباه شوند و بخش زیادی از سرمایه اولیه خود را از دست بدهند. برخی افراد تصور می‌کنند که سفته بازی مانند سرمایه گذاری است.

ولی بین سفته بازی و سرمایه گذاری در بازار ارزهای دیجیتال تفاوت بسیار زیادی وجود دارد. سفته بازان می‌توانند حجم زیادی از نقدینگی را وارد بازار کرده یا از آن خارج کنند. انجام سفته‌بازی به هیچ وجه به معامله‌گران مبتدی و تازه کار توصیه نمی‌شود. چرا که کوچکترین اشتباه در فرایند سفته بازی، به ضرر بازار مالی و خود شخص خواهد بود.

سؤالات متداول درباره سفته بازی و سفته باز

چرا سفته بازی برای معامله گران تازه کار مناسب نیست؟

در فرایند سفته‌بازی ریسک بسیار زیادی وجود دارد و تنها کسانی می‌توانند این کار را انجام دهند که تسلط بسیار زیادی به وضعیت روند بازار و تحلیل داده‌های نمودار بازار مالی داشته باشند. با توجه به اینکه معامله گران تازه کار اطلاعات چندانی از وضعیت بازار ندارند، ممکن است هنگام ریسک دچار خطا شوند.

سفته بازان چه کسانی هستند؟

سفته بازان شامل دو گروه هستند. گروه اول معامله گران و تحلیلگرانی هستند که روی یک سهم خاص تمرکز می‌کنند و با استفاده از نوسانات قیمتی آن سهام، سود قابل توجه به دست می‌آورند. دسته دوم گروهی هستند که با استفاده از پول تحلیلگران، وظیفه کنترل و انجام معاملات در بازار مالی بر عهده دارند و سعی می‌کنند زیرکانه از این نوسانات به نفع خود سود آوری کنند.

بهترین سهام برای سفته بازی چه سهامی است؟

سهامی که اغلب معامله گران بازار ارزهای دیجیتال به آن زیاد توجه نمی‌کنند، بهترین سهام برای سفته بازان هستند. این سهام معمولا حجم معاملاتی پایینی دارند.

فرق بین سرمایه گذار و سفته بازان چیست؟

سرمایه گذاران روی یک سهام سرمایه گذاری می‌کنند و در بازه زمانی طولانی مدت یا کوتاه مدت از آن سود بدست می‌آورند. اما سفته بازان صرفا از نوسان لحظه‌ای بازار و تغییرات قیمتی سود بدست می‌آورند.

سفته بازی چیست و به چه کسی سفته باز می‌گویند؟

سفته بازی یکی از واژه‌هایی است که در ادبیات اقتصادی عامه مردم ما، به عنوان واژه ای با بار معنایی منفی رواج پیدا کرده است. گاهی اوقات ممکن است در نشریات، مقاله‌ها و تحلیل‌هایی را مشاهده کنیم که از سفته بازها به شکلی بسیار منفی و در حد قاچاقچی یا تروریست اقتصادی نام می‌برند.

البته واقعیت هم این است که اگر سفته بازی در یک بازار اقتصادی به شکل گسترده رایج شود و از سوی دیگر سفته بازها در یک بازار مالی،‌ به گروهی خاص با دارایی‌های خاص یا امتیازهای خاص محدود شوند، سفته بازی ممکن است به سلامت آن بازار لطمه جدی وارد کند.

اما بهتر است با مفهوم کلی سفته باز و سفته بازی آشنا باشیم تا این واژه (یا صفت)‌ را به شکل دقیق‌تری به کار بگیریم.

در ساده‌ترین تعریف، سفته بازی یا Speculation را به این صورت تعریف می‌کنند:

وارد شدن به تعاملات مالی پرریسک به منظور سود بردن از نوسانات ارزش یک کالا یا خدمت، سفته بازی نامیده می‌شود.

گاهی در زبان فارسی – البته با کمی قربانی کردن از مفهوم دقیق این کلمه – به کسانی که سفته بازی می‌کنند، نوسان گیر هم گفته می‌شود.

معمولاً سفته بازی را در برابر سرمایه گذاری قرار می‌دهند. اما اینکه تفاوت این مفهوم دقیقاً چیست، مورد توافق همگان نیست:

گاهی اوقات، سرمایه گذار و سفته باز را از نظر افق زمانی تصمیم گیری، با یکدیگر مقایسه می‌کنند. از این دیدگاه، کسی که مثلاً خانه‌ای را خریده و آن را خالی و بدون استفاده نگه داشته و سالها بعد فروخته است، سرمایه گذار و کسی را که خانه ای را به خاطر قیمت مناسب و ارزان آن (مثلاً به دلیل نیاز مالک خانه به نقدینگی) خریداری می‌کند و طی روزها یا ماه‌های آتی آن را به فرد دیگری می‌فروشند، سفته باز گفته می‌شود.

گاهی اوقات، سرمایه گذار و سفته باز را از نظر میزان ریسکی که معاملات خود می‌پذیرند، مقایسه می‌کنند. سرمایه گذار را کسی می‌دانند که محافظه کارانه تصمیم گرفته یا ریسک معقول انجام می‌دهد و سفته بازی را رفتار کسی می‌دانند که وارد ریسک‌های بزرگ قمارگونه می‌شود. در این تعریف، فردی که در حوزه‌ی بازرگانی فعالیت می‌کند، اگر با هدف کاهش ریسک معاملات خود، پس از اعلام قیمت به مشتری، ارز مورد نیاز معامله خود را تامین کند، تصمیم او از جنس سرمایه گذاری محسوب می‌شود. بازرگان،‌ با این کار، اطمینان حاصل می‌کند که به دلیل تغییر ناگهانی ارزش پول، دچار زیان نخواهد شد. البته طبیعی است که بر خلاف برخی از همکاران خود، با نوسان قیمت ارز،‌ سود مضاعف هم کسب نخواهد کرد.

اما کسی که بر اساس شنیده‌های خود، بر این باور است که احتمال دارد ارزش ریال مثلاً در هفته‌ای آینده بیست درصد کاهش پیدا کند و سرمایه‌ی قابل توجهی را – به امید کسب سود – به دلار یا یورو تبدیل می‌کند، سفته باز در نظر گرفته می‌شود.

برخی منابع رسمی، سفته بازی را کسب سود از طریق تلاش برای پیش بینی نوسان قیمت تعریف می‌کنند و تاکید می‌کنند که وجود سفته بازی در حد معقول،‌ برای فعالیت هر بازار ضروری است. اما شکل افراطی آن می‌تواند به مکانیزمهای بازار آسیب بزند.

اگر بحث کوسه های خشن یا پشه های مزاحم در متمم را مطالعه کرده باشید احتمالاً باید به این باور رسیده باشید که بازارها، درست مانند یک اکوسیستم هستند و هر یک از این نقش‌ها، در صورتی که به شکل متعادل و منطقی آن ایفا شوند، می‌توانند ضامن سلامت و بقاء بازار باشند.

اما خوب است به خاطر داشته باشیم که شکل متعادل سفته بازی به تعدیل عرضه و تقاضا و تامین نقدینگی کمک کرده و شکل نامطلوب آن، به ایجاد نارضایتی در معامله کنندگان و سرمایه گذاران و همینطور ایجاد حباب در قیمت‌ها و نوسانات شدید قیمت‌ها (Market Volatility) منجر می‌شود.