مراحل تسویه معاملات در بورس کالا

منظور از قراردادهای اختیار معامله چیست؟

معمولا برداشت ما از بازار بورس جایی است که عده‌ای خریدار و فروشنده در آن به خرید و فروش سهام شرکت‌ها و اوراق بهادار مختلف مشغول هستند اما این تنها بخشی از اتفاقی است که در بورس می‌افتد و در بورس کالا و اوراق بهادار کشور بازارهای مختلفی وجود دارند و معاملات گوناگونی در این بازارها انجام می‌شود. امروز قرار است به سراغ یکی از این ابزارهای معاملاتی یعنی قراردادهای اختیار معامله برویم و شما را با مفهوم این نوع از قراردادها و چگونگی کارکرد آن‌ها بیشتر آشنا کنیم. با ما همراه شوید.

قرارداد اختیار معامله چیست؟

قراردادهای اختیار معامله و قرارداهای آتی از مهم‌ترین ابزارهای مشتقه در بازار بورس کالا و اوراق بهادار کشور به شمار می‌روند و به دلیل این که مفهوم جدیدی در بازار بورس ایران هستند، بسیاری از سهامداران آشنایی زیادی با این قراردادها ندارند.

در یک معامله ساده شما معمولا برای دریافت یک کالا یا خدمات مبلغی را پرداخت و کالا یا خدمت مورد نیاز خود را هم دریافت می‌کنید اما در قراردادهایی مانند قرارداد اختیار معامله به خریدار حق خرید یا فروش کالای مورد معامله در تاریخی معین با قیمتی مشخص و از پیش تعیین شده داده می‌شود.

چگونگی کارکرد قرارداهای اختیار معامله

برای این که با کارکرد قرادادهای اختیار معامله بیشتر آشنا شوید، کار را با یک مثال آغاز می‌کنیم. فرض کنید در فرودین ماه 1400 که قیمت هر سکه 8 میلیون تومان است شما اختیار مراحل تسویه معاملات در بورس کالا خرید این کالا را با همین قیمت در تاریخ اسفند 1400 از یک فروشنده خریداری و مبلغ 200 هزار تومان را هم به عنوان قیمت اختیار معامله مشخص می‌کنید. حال شما این اختیار را دارید که کالای مورد نظر را در سررسید مشخص شده با همان قیمت 8 میلیون تومان از فروشنده‌ای که با او قرارداد اختیار معامله بسته‌اید، خریداری کنید.

در این شرایط اگر قیمت کالای مورد نظر افزایش پیدا کند مثلا در همین مثال قیمت سکه به 10 میلیون تومان برسد، شما سود کرده‌اید. نکته جالب در اینجا این است که شما اختیار معامله را خریداری کرده‌اید و اجباری برای انجام معامله مورد نظر ندارید.

یعنی اگر قیمت کالایی که خریداری کرده‌اید کاهش پیدا کرده باشد مثلا در همین مثال به 7 میلیون تومان رسیده باشد، می‌توانید از اختیار خود استفاده نکنید. در این صورت تنها به اندازه همان مبلغی که به عنوان قیمت قرارداد اختیار معامله باید پرداخت کنید، یعنی 200 هزار تومان دچار ضرر می‌شوید.

شما می‌توانید قراداد اختیار معامله را برای فروش یک کالا هم اعمال کنید. به این معنا که شما به عنوان خریدار قرارداد اختیار معامله، حق فروش یک دارایی را با قیمت مشخص در زمان تعیین شده خریداری می‌کند.

برای نمونه در همان مثال قبلی خریدار قرارداد، حق فروش سکه با همان قیمت 8 میلیون تومان را برای اسفند 1400 با همان قیمت اختیار معامله 200 هزار تومان از یک فروشنده خریداری می‌کند. در این حالت او می‌تواند در زمان سررسید کالای مورد نظر را با قیمت تعیین شده به فروشنده قرارداد بفروشد.

حال در نظر بگیرید که در اسفندماه قیمت سکه به 7 میلیون تومان رسیده باشد، در این شرایط خریدار قرارداد اختیار معامله سود می‌کند اما در صورتی هم که قیمت سکه به 10 میلیون تومان رسیده باشد وی می‌تواند از اختیار خود برای فروش کالای مورد نظر استفاده نکند.

همانگونه که احتمالا از این مثال متوجه شده باشید قراردادهای اختیار معامله یا آپشن‌ها به دو دسته قرادادهای اختیار خرید و اختیار فروش تقسیم می‌شوند.

اختیار خرید (Call Option)

در قراردادهای اختیار خرید حق خرید یک دارایی از پیش به خریدار قرارداد اختیار معامله داده می‌شود. کسانی به سراغ قرادادهای اختیار خرید می‌روند که منتظر افزایش قیمت دارایی هستند و می‌خواهند از این طریق با این نوع از قراردادهای به سود برسند. آن‌ها قرارداد را با قیمت روز یک کالا خریداری می‌کنند تا در آینده با افزایش قیمت‌ها به سود مورد نظرشان دست پیدا کنند.

اختیار فروش (Put Option)

قراردادهای اختیار فروش برعکس اختیار خرید هستند و در این قراردادها حق فروش یک دارایی با قیمت تعیین شده از قبل به معامله کننده داده می‌شود. در این حالت درست برعکس قراردادهای اختیار خرید صاحب قرارداد امیدوار به کاهش قیمت‌ها است و با پیش‌بینی که از کم شدن قیمت یک دارایی دارد، دست به انعقاد قراردادهای اختیار فروش می‌زند.

بعضی نکات مهم در قراردادهای اختیار معامله

• برای آغاز فعالیت در بازار مشتقه علاقه‌مندان به حضور در معاملات این بازار مراحل تسویه معاملات در بورس کالا باید از کارگزاری‌هایی که مجوز معاملاتی برای قرادادهای بازار مشتقه را دارند کد معاملاتی دریافت کنند.
• زمان تسویه قراداد اختیار معامله، تاریخ سررسید مشخص شده در همان قرارداد است که در پایان روز معاملاتی این تسویه انجام می‌شود. کارمزد معامله نیز در همان روز به حساب سازمان بورس، کارگزار مربوطه و .. واریز می‌شود.
• قرادادهای اختیار معامله به دو سبک اروپایی و آمریکایی قابل اجرا هستند. در سبک اروپایی خریدار معامله تنها در زمان سررسید مشخص شده در قرارداد می‌تواند از حق خرید و فروش خود استفاده کند، اما در سبک آمریکایی خریدار در طول زمانی که مشخص شده است می‌تواند معامله را اجرایی و از حق خود برای خرید یا فروش یک کالا استفاده کند.
• معامله در بازار مشتقه بورس کالا روی یک دارایی پایه مانند سکه یا زعفران صورت می‌گیرد.
• در حال حاضر تنها در مورد بعضی کالاها و تعداد کمی از سهم‌ها قرارداد اختیار معامله اعمال می‌شود.
• همان گونه که گفتیم یکی از نکات مهم در عبارت قرارداد اختیار معامله، کلمه اختیار است. به این معنی که اختیار خرید و فروش دارایی موردنظر به معامله کننده داده می‌شود و اجباری برای خرید و فروش کالای مشخص شده در قرارداد وجود ندارد اما در مورد فروشنده اختیار معامله چنین امکانی وجود ندارد و فروشنده قرارداد از قدرت اختیار برای انجام معاملات برخوردار نیست و باید تابع تصمیم خریدار باشد.
• برای تضمین پایبندی به قراردادهای اختیار معامله با توجه به این که پول یا کالایی بین طرفین تا زمان تاریخ مشخص شده در قرارداد رد و بدل نمی‌شود، هر دو طرف معامله ودیعه‌ای را به اتاق پایاپای بورس تحویل می‌دهند.
• قرارداد اختیار معامله در بازار بورس ایران مفهوم نسبتا جدیدی محسوب می‌شود و برای اولین بار بورس اختیار معامله در سال 1973 در شیکاگو شروع به کار کرد که اکثر اوقات هم رتبه اول را از نظر حجم و تعداد معاملات انجام شده در این حوزه دارد.
• نوسان‌گیرها علاقه بسیاری به بازار آتی کالا دارند و سعی می‌کنند از نوسان قیمت‌ها و پیش‌بینی آینده بازار برای رسیدن به سود در بازار مورد نظر استفاده کنند.

مزایای قراردادهای اختیار معامله

احتمالا این سوال برای‌تان پیش آمده باشد که قراردادهای اختیار معامله چه مزیت‌هایی برای خریدار یا فروشنده این نوع از قراردادها دارد. در زیر به برخی از این مزایا اشاره می‌کنیم که به درک بهتر قرادادهای مراحل تسویه معاملات در بورس کالا اختیار معامله هم کمک بیشتری می‌کنند.

• کم شدن ریسک معاملات و کاهش نوسان بالای قیمت‌ها در آینده
• کسب سود از قرارداهای اختیار معامله و حتی درآمدزایی از معامله مجدد این قرارداد به این معنا که شما می‌توانید حق خرید یا فروش خود را بفروشید و از این طریق نیز کسب سود کنید.
• نیار به نقدینگی کمتر
• کاهش ریسک انجام معاملات

تفاوت قرادادهای اختیار معامله با قرادادهای آتی

همانگونه که اشاره کردیم قرارداد اختیار معامله اختیاری قانونی است که مطابق آن به خریدار حق خرید یا فروش کالای مورد معامله در تاریخی معین با قیمتی مشخص و از پیش تعیین شده داده می‌شود، اما در قراردادهای آتی یک خریدار متعهد می‌شود یک کالای مشخص شده را در تاریخ مشخص با قیمت معین از فروشنده کالا خریداری کند.

به زبان ساده‌تر می‌توان گفت که در قرارداد اختیار معامله خریدار، اختیار یک معامله را خریداری می‌کند اما در قراردادهای آتی خریدار و فروشنده برای مبادله یک کالا متعهد می‌شوند.

سخن آخر

قراردادهای اختیار معامله از جمله مهم‌ترین ابزار مشتقه در بازار بورس کالا و اوراق بهادار کشور به شمار می‌روند و طیف جدیدی از معاملات در بازار بورس این روزهای کشور را شامل می‌شوند. در این نوع از قراردادها، به خریدار حق خرید یا فروش کالای مورد معامله در تاریخی معین با قیمتی مشخص و از پیش تعیین شده داده می‌شود.

قراردادهای اختیار معامله به دو دسته قراردادهای اختیار خرید و قراردادهای اختیار فروش تقسیم می‌شوند که در مورد اول حق خرید یک دارایی و در مورد دوم حق فروش یک دارایی با قیمت تعیین شده از قبل به معامله کننده داده می‌شود. نکته مهم در خصوص قراردادهای اختیار معامله، کلمه اختیار است. به این معنی که اختیار و نه اجبار برای خرید و فروش دارایی موردنظر به خریدار قرارداد داده می‌شود.

در پایان هم باید اشاره کنیم که ما سعی کردیم به زبان ساده شما را با بازار آتی کالا و قراردادهای اختیار معامله آشنا کنیم اما این بازار هم مانند دیگر بازارهای مالی پیچیدگی‌های خاص خود را دارد و حضور در آن به این سادگی‌ها مراحل تسویه معاملات در بورس کالا هم نیست. علاقه‌مندان به ورود و سرمایه گذاری در این حوزه، باید توانایی خوبی در پیش بینی آینده بازار و تحلیل دقیق و درست اتفاقات بازار سرمایه داشته باشند تا بتوانند به سودی که مد نظرشان است، دست پیدا کنند.

جزئیات عرضه هایما در بورس کالا | قیمت و نحوه ثبت نام

روند عرضه خودرو در بورس کالا ادامه دارد و در این مورد امروز ششم شهریور۵۰۰ دستگاه هایما SV در بستر این بازار عرضه خواهد شد.

به گزارش همشهری آنلاین، موانع موجود بر سر راه ورود خودرو به بورس کالا برداشته شد و در این مورد ۲۶ مرداد ماه ۳۵۰ دستگاه فیدلیتی و ۲۵۰ دستگاه دیگنیتی متعلق به گروه بهمن موتور راهی تالار صنعتی شد. بر این اساس امروز در نخستین عرضه محصولات ایران خودرو در بورس کالای ایران، ۳۰۰ دستگاه هایما S۷ مشکی و ۲۰۰ دستگاه هایما S۷ سفید عرضه می شود.

بر اساس اطلاعیه عرضه، هر کد ملی صرفا مجاز به ثبت سفارش در یک کد عرضه خودرو و صرفا برای یک دستگاه خودرو است و صدور سند و شماره گذاری فقط به اسم شخص خریدار خودرو خواهد بود. همچنین در این اطلاعیه اشاره شده صدور سند و شماره گذاری خودرو فقط به اسم شخص خریدار خواهد بود و خریداران جهت تحویل خودرو باید همزمان با تسویه مبلغ معامله در بورس کالا با مراجعه به سایت فروش اینترنتی ایران خودرو و در زمان مقرر که طی پیامک اطلاع رسانی می شود اقدام به ایجاد و تکمیل صفحه شخصی کرده و ضمن انتخاب یکی از نمایندگی های مجاز ایران خودرو، بیمه گر را نیز انتخاب و نسبت به واریز وجوه هزینه های جانبی اقدام کنند.

خریدار چقدر باید پرداخت کند؟

قیمت پایه هایما S۷ تولیدی ایران خودرو در بورس کالای ایران ۷۴۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان است. هزینه‌های جانبی نیز در دو بخش تعریف شده که اولین بخش مجموعا ۱۳ درصد مبلغ معامله است و شامل ۶ درصد مالیات بر ارزش افزوده، ۳ درصد عوارض شهرداری، ۳ درصد مالیات و عوارض شماره گذاری و یک درصد مالیات نقل و انتقال ماده ۳۰ قانون دائمی مالیات برارزش افزوده بوده و براساس مبلغ معامله محاسبه و اعلام می شود.

بخش دیگر هزینه ها جمعا به مبلغ ۴۲ میلیون و ۳۴ هزار و ۵۰۰ ریال به منظور هزینه هوشمندسازی، صدور و ارسال کارت خودرو و کارت سوخت به مبلغ یک میلیون و ۹۸ هزار و ۵۰۰ ریال، هزینه خدمات پست به مبلغ ۱۶۳ هزار و ۵۰۰ ریال، هزینه تولید پلاک و شماره گذاری به مبلغ ۲ میلیون و ۶۳۵ هزار ریال، هزینه بیمه شخص ثالث به مبلغ ۳۸ میلیون و ۱۳۷ هزار و ۵۰۰ ریال است.

چگونه باید در بورس کالا خودرو خریداری کنیم؟

متقاضیان برای خرید این خودروها در بورس کالا ابتدا باید نسبت به اخذ کد معاملات بورس کالا اقدام کنند. نحوه اخذ کد بورس کالا نیز به این شکل است که متقاضیان به یکی از کارگزاری‌های مجاز مراجعه و به صورت آنلاین یا حضوری کد بورس کالا مراحل تسویه معاملات در بورس کالا را دریافت می‌کنند. البته پیش‌تر باید در سامانه سجام ثبت‌نام کرده و احراز هویت شده باشند.

متقاضیان پس از اخذ کد بورس کالا، باید نسبت به گشایش حساب وکالتی اقدام کنند. حساب وکالتی حسابی است که به بورس کالا این امکان را می‌دهد که پس از آنکه خریدار در فرآیند رقابت شرکت کرده و کالا را خریداری کرد بتواند از آن حساب برداشت کند و به این ترتیب مراحل تسویه انجام شود.

نکته‌ای که باید به آن توجه شود این است که برای خرید خودرو، باید ۳۰ درصد قیمت پایه خودرو در حساب وکالتی خریدار موجود باشد. به این ترتیب زمانی که ثبت سفارش صورت می‌گیرد این مبلغ تا زمان انجام فرآیند حراج در حساب وکالتی مسدود می‌شود.

پس از نهایی شدن ثبت سفارش خریداران در روزی که عرضه و فرآیند حراج صورت می‌گیرد، خریداران بر مبنای قیمت پایه در فرایند حراج شرکت و در صورتی که تقاضا از عرضه بیشتر باشد در رقابت شرکت خواهند کرد و همچنین مالیات بر ارزش افزوده‌ای که پرداخت خواهد شد بر مبنای قیمت نهایی است که خریدار در سامانه ثبت و خرید خود را نهایی کرده است.

دستورالعمل ثبت و سپرده‌گذاری کالا و اوراق بهادار مبتنی بر کالا و تسویه و پایاپای معاملات در بورس انرژی

سنا - هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار در جلسه اخیر خود دستورالعمل ثبت و سپرده‌گذاری کالا و اوراق بهادار مبتنی بر کالا و تسویه و پایاپای معاملات در بورس انرژی را تصویب و ابلاغ کرد. این دستورالعمل مشتمل بر ۶ بخش، ۱۵ فصل، ۸۴ ماده و ۶۱ تبصره به تصویب هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار رسید. در این دستورالعمل آمده است: اتاق پایاپای، واحد سازمانی از شرکت سپرده‌گذاری مرکزی است که وظیفه تسویه و پایاپای‌کردن معاملات انجام شده در بورس را بر عهده دارد.

سنا - هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار در جلسه اخیر خود دستورالعمل ثبت و سپرده‌گذاری کالا و اوراق بهادار مبتنی بر کالا و تسویه و پایاپای معاملات در بورس انرژی را تصویب و ابلاغ کرد. این دستورالعمل مشتمل بر ۶ بخش، ۱۵ فصل، ۸۴ ماده و ۶۱ تبصره به تصویب هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار رسید. در این دستورالعمل آمده است: اتاق پایاپای، واحد سازمانی از شرکت سپرده‌گذاری مرکزی است که وظیفه تسویه و پایاپای‌کردن معاملات انجام شده در بورس را بر عهده دارد. اختیار فروش تبعی: اختیار معامله‌ای است که همراه با معامله سلف، از سوی عرضه‌کننده به خریدار داده می‌شود و براساس آن، اختیار فروش تعداد مشخصی از دارایی پایه به قیمت تعیین شده در مشخصات قرارداد در تاریخ سررسید به خریدار داده می‌شود. این اختیار به موجب قرارداد سلف موازی استاندارد منحصرا به خریدار سلف موازی استاندارد انتقال می‌یابد.

همچنین اختیار خرید تبعی، اختیار معامله‌ای است که همراه با معامله سلف، از سوی خریدار به عرضه‌کننده داده می‌شود و براساس آن اختیار خرید تعداد مشخصی از دارایی پایه به قیمت تعیین شده در مشخصات قرارداد در تاریخ سررسید به عرضه‌کننده داده می‌شود. تعهد موضوع قرارداد اختیار خرید تبعی به موجب قرارداد سلف موازی استاندارد، منحصرا به خریدار سلف موازی استاندارد انتقال می‌یابد.

ارزش بازار قرارداد آتی: ارزش دارایی پایه تعهد شده در قرارداد آتی براساس آخرین قیمت تسویه روزانه است که به صورت حاصل ضرب اندازه قرارداد آتی مراحل تسویه معاملات در بورس کالا در آخرین قیمت تسویه روزانه محاسبه می‌شود.

در عین حال، ارزش معامله قرارداد آتی، ارزش دارایی پایه تعهد شده در قرارداد آتی براساس قیمت قرارداد آتی است که به صورت حاصل ضرب اندازه قرارداد آتی در قیمت معامله قرارداد آتی محاسبه می‌شود.

اطلاعیه عرضه: سندی است که بورس براساس اطلاعات دریافتی عرضه از کارگزار فروشنده، تنظیم و از طریق سایت رسمی خود و سامانه معاملاتی به عموم و کارگزاران اطلاع‌رسانی می‌نماید.

عضو اتاق پایاپای: نیز کارگزار، کارگزار/ معامله‌گر و هر شخص حقوقی دیگری است که تحت این عنوان مطابق دستورالعمل پذیرش اعضا در اتاق پایاپای، به عنوان عضو اتاق پایاپای پذیرفته شده است.

اعلامیه تسویه وجوه: سندی است که پس از تسویه معامله توسط اتاق پایاپای صادر و به کارگزار خریدار و فروشنده ارائه می‌شود.

امور تسویه: عبارت است از؛ اقدامات لازم جهت تسویه معاملات از جمله واریز وجه قرارداد در تسویه نقدی، ارائه اسناد در تسویه اعتباری و معاملات نسیه طبق فرمت شرکت سپرده‌گذاری مرکزی و همچنین واریز کارمزدها و سایر کسورات مربوطه طبق مقررات.

انفساخ: عبارت است از انحلال قهری قرارداد به گونه‌ای که قرارداد فاقد هرگونه آثاری می‌شود.

بر اساس این دستورالعمل، بستن موقعیت، ساقط شدن تعهد با اتخاذ یک موقعیت تعهدی جدید معکوس در مقابل موقعیت تعهدی باز مشتری است و به روزرسانی حساب‌ها، فرآیندی است که پس از پایان جلسه معاملات توسط اتاق پایاپای و به ترتیبی که در این دستورالعمل ذکر شده است، با هدف به روزرسانی وجوه تضمین انجام می‌شود.

همچنین بیانیه ریسک، فرمی است که پیش از آغاز معاملات در بازار مشتقه به امضای مشتری می‌رسد و حاکی از آگاهی کامل مشتری از ریسک معاملات مشتقه و پذیرش مقررات این بازار است. فرمت بیانیه ریسک به تصویب هیات مدیره بورس می‌رسد.

در این دستورالعمل آمده است: تسویه نهایی، تسویه نقدی یا تحویل فیزیکی دارایی پایه قرارداد آتی یا قرارداد سلف موازی استاندارد است که طبق ضوابط این دستورالعمل انجام می‌شود و تسویه نقدی، تسویه نهایی قرارداد آتی به طور نقدی براساس آخرین قیمت تسویه روزانه یا قرارداد سلف موازی استاندارد به طور نقدی براساس قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی است که منجر به سقوط تعهدات طرفین می‌شود.

در عین حال، حواله خرید کالا، سندی است که توسط کارگزار فروشنده یا فروشنده به اتاق پایاپای ارائه می‌شود. این سند توسط فروشنده یا کارگزار فروشنده حسب مورد طبق فرمت شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، به نام خریدار صادر می‌شود و خریدار می‌تواند با ارائه آن به فروشنده، کالای خریداری شده را تحویل گیرد. دوره تحویل قراردادهای آتی، دوره‌ای است که پس از آخرین روز معاملاتی آغاز و تا انتهای ماه قرارداد آتی ادامه دارد و طی آن تسویه نهایی انجام می‌شود و زمان تحویل، مدت زمانی است که در آن، کالای موضوع قرارداد طبق زمان‌های تعیین شده در اطلاعیه عرضه و مهلت‌های مقرر در این دستورالعمل تحویل داده می‌شود.

سقف اعتباری، حداکثر ارزش معاملاتی است که متناسب با تضامین ارائه شده برای هر عضو اتاق پایاپای، توسط هیات مدیره شرکت سپرده‌گذاری مرکزی تعیین و ابلاغ می‌شود و سقف مجاز عرضه، حداکثر میزان مجاز عرضه توسط هر عرضه‌کننده است که براساس تضامین تودیعی وی نزد اتاق پایاپای طبق مقررات توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی تعیین می‌شود. بر اساس این دستورالعمل، صندوق ضمانت تسویه (صندوق تضمین)، صندوقی است که به منظور تضمین تسویه وجوه ناشی از انجام معاملات، در شرکت سپرده‌گذاری مرکزی ایجاد می‌شود. ضوابط تشکیل و فعالیت این صندوق به پیشنهاد شرکت سپرده‌گذاری مرکزی به تصویب هیات مدیره سازمان بورس خواهد رسید.

عضویت در اتاق پایاپای

شرکت‌‌های کارگزاری دارای مجوز از سازمان که در بورس پذیرفته شده‌اند در صورت احراز شرایط عضویت در اتاق پایاپای، عضو اتاق پایاپای محسوب می‌شوند. عضویت سایر اشخاص حقوقی در اتاق پایاپای حسب ضوابط مصوب سازمان امکان‌پذیر خواهد بود. در عین حال، ضوابط نحوه عضویت اعضا در اتاق پایاپای با پیشنهاد هیات مدیره شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، به تصویب هیات مدیره سازمان بورس می‌رسد.

عضو مراحل تسویه معاملات در بورس کالا اتاق پایاپای موظف است موافقت‌نامه عضویت در اتاق پایاپای را امضا نموده و حق عضویت خود را طبق مقررات به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی پرداخت نماید.

در صورت وقوع هر یک از موارد ذیل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی براساس ضوابط مربوط به عضویت نسبت به تعلیق عضویت اعضا تا زمان رفع دلایل تعلیق اقدام و موضوع را فورا به سازمان بورس اطلاع می‌دهد. بورس باید از انجام معامله اشخاصی که عضویت ایشان نزد اتاق پایاپای تعلیق شده است، جلوگیری نماید:

۱. عدم ارائه تضامین و سپرده‌ها طبق مقررات

۲. عدم ایفای تعهدات مالی اعم از پرداخت مبلغ معامله، کارمزدها، مراحل تسویه معاملات در بورس کالا جریمه‌ها و خسارات مترتبه طبق مقررات

تضامین و سپرده‌ها

کلیه اعضای اتاق پایاپای مکلفند جهت تضمین ایفای تعهداتشان نزد اتاق پایاپای، تضامین لازم را به صورت نقدی، ضمانت‌نامه بانکی (بدون قید و شرط)‌ یا اوراق مشارکت تودیع نمایند. ضوابط اخذ و همچنین سایر تضامین مورد قبول توسط هیات مدیره شرکت سپرده‌گذاری مرکزی تعیین می‌شود.

جهت عرضه کالا در بازار فیزیکی و همچنین عرضه اولیه قراردادهای سلف موازی استاندارد، عرضه‌کنندگان مکلف به تودیع تضامین لازم طبق ضوابط تضمین مصوب هیات مدیره شرکت سپرده‌گذاری مرکزی است.

انجام معاملات قراردادهای آتی در بورس، مستلزم تودیع وجوه تضمین حسب ضوابط این دستورالعمل می‌باشد. وجوه تضمین موضوع قراردادهای آتی شامل وجه تضمین اولیه، وجه تضمین جبرانی و وجه تضمین اضافی است.

اقدامات قبل از معامله

کلیه کالاها یا اوراق بهادار مبتنی بر کالای پذیرفته شده در بورس قبل از شروع معامله، باید به ترتیبی که در این فصل از دستورالعمل ذکر شده است نزد شرکت سپرده‌گذاری مرکزی ثبت شوند.

ثبت کالای عرضه‌کننده پذیرفته شده در بازار فیزیکی بورس حداقل ۵ روز کاری قبل از اولین عرضه کالای مذکور به شرح زیر صورت می‌پذیرد:

۱- کارگزار عرضه‌کننده اقدام به ارائه مستندات زیر جهت ثبت کالای عرضه‌کننده به شرکت سپرده‌گذاری مراحل تسویه معاملات در بورس کالا مرکزی می‌نماید:

- تقاضای کتبی عرضه‌کننده

- تاییدیه کتبی بورس مبنی بر پذیرش کالا و عرضه‌کننده آن

- نام، نوع و سقف عرضه کالا

۲- در صورتی که طبق مقررات مجاز بودن اشخاص به عرضه یا میزان سقف عرضه مجاز توسط ایشان منوط به تاییدیه مراجع ذی‌صلاح باشد، شرکت سپرده‌گذاری مرکزی کنترل‌های لازم را در این خصوص انجام می‌دهد.

۳- شرکت سپرده‌گذاری مرکزی براساس اطلاعات مندرج در تقاضای عرضه‌کننده و اطلاعات بند ۲ این ماده حسب مورد، اقدام به تعیین تضامین لازم جهت عرضه عرضه‌کننده طبق ضوابط تضمین نموده و میزان تضامین را به کارگزار اعلام می کند.

۴- عرضه‌کننده تضامین لازم را از طریق کارگزار نزد شرکت سپرده‌گذاری مرکزی تودیع می‌نماید.

۵- شرکت سپرده‌گذاری مرکزی حداکثر یک روز کاری پس از تودیع تضامین، اقدام به ثبت کالای عرضه‌کننده جهت عرضه در بورس نموده و موضوع را به کارگزار و بورس اعلام می‌نماید.

تسویه و پایاپای معاملات

اتاق پایاپای در پایان هر روز معاملاتی براساس معاملات کارگزاران، گزارش تسویه معاملات را به عضو مربوطه ارائه می‌دهد. این گزارش مشتمل بر اطلاعات زیر است:

الف - اطلاعیه در خصوص پایاپای روزانه عضو اتاق پایاپای

۱. روز انجام معامله

۲. نام و کد عضو اتاق پایاپای

۳. شماره اطلاعیه

۴. اقلام بدهکار و بستانکار عضو اتاق پایاپای

۵. تاریخ تسویه و شرایط تسویه

۶. وجوهی که اتاق پایاپای باید به هر کارگزار عضو اتاق پایاپای پرداخت یا از او دریافت کند.

ب - اطلاعیه در خصوص هریک از معاملات به صورت جداگانه:

۱. تاریخ و ساعت انجام معامله

۲. نام و کد مشتری

۴. اقلام بدهکار و بستانکار مشتری

۶. اطلاعات معامله به تفکیک قرارداد حسب مورد

در صورتی که امور تسویه هر معامله به طور کامل توسط کارگزار خریدار انجام شده باشد، اتاق پایاپای اقدام به صدور اعلامیه تسویه وجوه آن معامله می‌نماید.

در صورتی که طبق اعلام بورس در اطلاعیه عرضه، واحد پولی قیمت و واحد پولی مبنای تسویه با یکدیگر متفاوت باشند، اتاق پایاپای وجه مورد نیاز جهت تسویه را براساس نرخ تسعیر واحد پولی تسویه و نسبت به واحد پولی قیمت تعیین می‌نماید.

فرآیند اجرایی تسویه معاملات با ارزهای مختلف، مطابق ضوابطی است که به تصویب هیات مدیره شرکت سپرده‌گذاری مرکزی می‌رسد.

مهلت تسویه معاملات قراردادها در رینگ داخلی سه روز کاری و در رینگ بین‌المللی پنج روز کاری بعد از روز معامله است.

تسویه نهایی قراردادها و تحویل کالا

درکلیه قراردادهای منعقده در بورس چنانچه خریدار نسبت به کیفیت کالای تحویل گرفته شده معترض باشد، باید اعتراض خود را حداکثر تا سه ماه پس از تحویل کالا به همراه مستندات مربوطه، کتبا به کارگزار و اتاق پایاپای اعلام نماید. پس از انقضای مهلت مذکور هیچ گونه اعتراضی از سوی خریدار پذیرفته نمی‌شود. ضوابط مربوط به رسیدگی به شکایت کیفی ناشی از تحویل کالا به پیشنهاد مشترک بورس و شرکت سپرده‌گذاری مرکزی به تصویب هیات مدیره سازمان خواهد رسید.

هرگونه شرایط اعلامی از سوی فروشنده در زمان انجام معامله که بر قیمت یا تصمیم خریداران تاثیرگذار است، در خصوص تحویل کالای موضوع آن معامله قابل تغییر نیست.

کارگزار فروشنده موظف است حسب درخواست شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، اطلاعات و مستندات مربوط به تحویل کالای موضوع قراردادهای معامله شده در بورس را طبق فرمت مصوب هیات مدیره آن شرکت، حداکثر تا ۲ روز کاری از فروشنده دریافت و به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی ارائه نماید.

در صورتی که طبق قوانین و مقررات نهاد یا نهادهای خاصی مسوولیت کامل نقل و انتقال کالای معامله شده را در کشور بر عهده داشته باشند، مسوولیت شرکت سپرده‌گذاری مرکزی صرفا محدود به اعلام فهرست خریداران به نهاد یا نهادهای مذکور بوده و مسوولیتی در خصوص تحویل کالا پس از اعلام نخواهد داشت.

جزئیات و نحوه خرید خودرو از بورس کالا

پای خودرو دوباره به بورس کالا باز شده است و متقاضیان می‌توانند تا ساعت 17 امروز، نسبت به ثبت سفارش اقدام کنند.

جی پلاس، براساس مشخصات کالای قابل عرضه هر کد ملی مجاز به ثبت سفارش بر روی یکی از کدهای عرضه شده در تاریخ عرضه و صرفا برای یک دستگاه خودرو است. صدور سند و شماره گذاری خودرو فقط به اسم شخص خریدار خواهد بود.

موانع موجود بر سر راه ورود خودرو به بورس کالا برداشته شد و در این راستا ۲۶ مرداد ماه ۳۵۰ دستگاه فیدلیتی و ۲۵۰ دستگاه دیگنیتی متعلق به گروه بهمن موتور راهی تالار صنعتی می شود. براساس اطلاعیه عرضه ۸۵ دستگاه از این خودروها فیدلیتی ۷ نفره تیپ ۲ مشکی و ۹۰ دستگاه فیدلیتی ۷ نفره تیپ ۲ سفید است که با قیمت‌های ۷۷۲ میلیون تومان عرضه خواهند شد. ۸۵ دستگاه فیدلیتی پنج نفره تیپ یک مشکی و ۹۰ دستگاه فیدلیتی ۵ نفره تیپ یک سفید نیز به قیمت ۷۵۸ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان و همچنین ۱۲۵ دستگاه دیگنیتی پرایم مشکی و ۱۲۵ دستگاه دیگنیتی پرایم سفید هر یک به قیمت ۸۲۱ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان عرضه می شوند.

براساس مشخصات کالای قابل عرضه هر کد ملی مجاز به ثبت سفارش بر روی یکی از کدهای عرضه شده در تاریخ عرضه و صرفا برای یک دستگاه خودرو است. صدور سند و شماره گذاری خودرو فقط به اسم شخص خریدار خواهد بود.

خریداران چه هزینه‌هایی را باید پرداخت کنند؟

علاوه بر هزینه خودرو، خریداران ملزم به واریز ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده بر مبنای قیمت نهایی فروش هستند. همچنین برای فیدلیتی هزینه ۱۷ میلیون و ۳۹۱ هزار و ۹۰۲ تومان ریال شامل مالیات و عوارض شماره گذاری، هوشمندسازی کارت خودرو، خدمات پست، تولید پلاک و شماره گذاری، هزینه بیمه شخص ثالث را پرداخت کنند.

برای دیگنیتی نیز هزینه ۳۵ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان شامل هوشمندسازی کارت خودرو، خدمات پست، تولید پلاک و شماره گذاری و بیمه شخص ثالث باید توسط خریداران به نام شرکت بهمن موتور واریز شود.

زمان ثبت سفارش و نحوه خرید خودرو از بورس کالا

ثبت سفارش خودرو عرضه ۲۶ مرداد ماه تا ساعت ۱۷ امروز (سه شنبه ۲۵ مرداد) امکان پذیر است. متقاضیان برای خرید خودرو در بورس‌کالا ابتدا باید نسبت به اخذ کد معاملات بورس‌کالا اقدام کنند. نحوه اخذ کد بورس‌کالا نیز به این شکل است که متقاضیان به صورت آنلاین یا حضوری به یکی از کارگزاری‌های مجاز مراجعه و کد بورس‌کالا را دریافت می‌کنند. البته قبل آن باید در سامانه سجام ثبت‌نام کرده و احراز هویت شده باشند.

متقاضیان پس از اخذ کد بورس‌کالا، باید نسبت به گشایش حساب وکالتی اقدام کنند. حساب وکالتی حسابی است که به بورس‌کالا امکان می‌دهد پس از آنکه خریدار در فرآیند رقابت شرکت و کالا را خریداری کرد، بتواند از آن حساب برداشت کند و به این ترتیب مراحل تسویه انجام شود.

نکته‌ای که باید به آن توجه کرد، این است که برای خرید خودرو، باید بخشی از قیمت پایه خودرو (براساس اعلام بورس‌کالا) در حساب وکالتی خریدار موجود باشد. به این ترتیب زمانی که ثبت‌سفارش صورت می‌گیرد، این مبلغ تا زمان انجام فرآیند حراج در حساب وکالتی مسدود می‌شود.

پس از نهایی شدن ثبت‌سفارش خریداران در روزی که عرضه و فرآیند حراج صورت می‌گیرد، خریداران بر مبنای قیمت پایه در فرآیند حراج شرکت و در صورتی که تقاضا از عرضه بیشتر باشد در رقابت شرکت خواهند کرد. همچنین مالیات ارزش‌افزوده‌ای که پرداخت خواهد شد بر مبنای قیمت نهایی است که خریدار در سامانه ثبت و خرید خود را نهایی کرده است. به این ترتیب خریداران باید کلیه هزینه‌های اعلامی را برای خرید خودرو در نظر بگیرند.

جزئیات عرضه لاماری ایما در بورس کالا

۲۰۰ دستگاه لاماری ایما در بورس کالا، روز نخست آبان‌ ماه روی تابلوی عرضه می‌رود.

به گزارش ایلنا از بورس کالا، ۲۰۰ دستگاه لاماری ایما مجتمع صنعتی آرین پارس موتور در روز نخست آبان‌ ماه روی تابلوی عرضه بورس کالا می‌رود. مجتمع صنعتی آرین پارس موتور، ششمین عرضه کننده خودرو در بورس کالا است.

۱۰۰ دستگاه آن خودروی لاماری مشکی رنگ و ۱۰۰ دستگاه خودروی لاماری سفید رنگ که ۱۰ دی‌ماه تحویل خریداران می شود، با قیمت پایه ۹۸۱ میلیون تومان در بورس کالا عرضه می شود.

در مشخصات عرضه خودروی لاماری ایما آمده است:

هر کد ملی صرفا مجاز به ثبت سفارش روی یکی از کدهای عرضه شده در تاریخ عرضه و برای یک دستگاه خودرو است و صدور سند و شماره گذاری خودرو فقط به اسم شخص خریدار خواهد بود.

در مشخصات خودروهای عرضه شده اشاره شده که خریداران جهت تحویل خودرو باید یکی از نمایندگی‌های مجاز آرین پارس موتور را مطابق لیست پیوست انتخاب کنند.

خریداران ملزم به ایجاد و تکمیل پروفایل شخصی و واریز وجه هزینه‌های زیر همزمان با تسویه اصل مبلغ از طریق وب گاه sales.lamari.ir هستند.

این هزینه‌ها شامل ۹ درصد مالیات ارزش افزوده بر مبنای قیمت نهایی فروش و سایر هزینه‌ها جمعا به مبلغ ۲۴۷ میلیون و ۲۸۲ هزار و ۲۶۵ ریال است که به ترتیب بیمه شخص ثالث، پلاک، مالیات و عوارض شماره گذاری و عوارض شهرداری را شامل می‌شود.

همه هزینه‌های فوق صرفا باید توسط شخص خریدار و از حساب بانکی شخص خریدار به حساب شرکت آرین پارس موتور از طریق وب گاه و درگاه پرداخت الکترونیک واریز شود.