کد بورسی از چه چیزی تشکیل شده است؟
آییننامه سرمایهگذاری خارجی در بورسها و بازارهای خارج از بورس
تصویب نامه شماره 17793/42459 مورخ 1389/01/29 هیأت وزیران
" با صلوات بر محمد و آل محمد "
وزارت امور اقتصادی و دارایی- وزارت امورخارجه
هیأت وزیران در جلسه مورخ 1389/01/29 بنا به پیشنهاد شماره 221159 مورخ 1387/01/22 وزارت امور اقتصادی و دارایی و به استناد بند (3) ماده (4) قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران - مصوب 1384 – آییننامه سرمایهگذاری خارجی در بورسها و بازارهای خارج از بورس را به شرح زیر موافقت نمود:
ماده 1 - اصطلاحات و واژههای اختصاری تعریف شده در این آییننامه دارای معانی زیر است:
- قانون: قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران- مصوب -1384 - .
- شورا: شورای عالی بورس و اوراق بهادار.
- بورس: بورس اوراق بهادار دارای مجوز از شورا.
- بازار خارج از بورس: بازار خارج از بورس دارای مجوز از شورا.
- سازمان: سازمان بورس و اوراق بهادار، موضوع ماده (5) قانون.
- شخص خارجی: هر یك از اشخاص زیر شخص خارجی محسوب میشود:
الف) شخص حقیقی كه تابعیت ایران را نداشته باشد.
ب) هر شخص حقوقی كه در كشوری غیر از ایران به ثبت رسیده باشد.
ج) هر شخص حقوقی ثبت شده در ایران كه مجموع سهام اشخاص موضوع قسمتهای (الف) و (ب) در سرمایه آن بیش از پنجاه درصد (50%) باشد.در صورتی كه صندوق سرمایه گذاری با سرمایه متغیر، شخص خارجی قلمداد شود، تا زمانی كه سهم اشخاص موضوع قسمتهای (الف) و (ب) در سرمایة آن به چهل درصد (40%) تنزل نیابد، همچنان خارجی تلقی خواهد شد.
- متقاضی: شخص خارجی یا شخص ایرانی با سرمایه منشأ خارجی كه طبق ماده (4 ) تقاضای دریافت مجوز معامله را به سازمان ارائه داده است.
- مجوز معامله: مجوزی كه براساس این آییننامه به منظور خرید، فروش یا خرید و فروش اوراق بهادار در هر بورس یا بازار خارج از بورس از سوی سازمان به متقاضی اعطا میشود.
- سرمایهگذار خارجی: شخص خارجی كه مجوز معامله را از سازمان دریافت نموده باشد.
- سرمایهگذار خارجی راهبردی : سرمایهگذار خارجی كه قصد تملك بیش از ده درصد(10 %) سهام یك شركت پذیرفته شده در کد بورسی از چه چیزی تشکیل شده است؟ بورس یا بازار خارج از بورس را دارد، یا پس از تملك سهام یك شركت پذیرفته شده در بورس یا بازار خارج از بورس یك كرسی هیأت مدیره آن شركت را در اختیار بگیرد.
- وجوه قابل انتقال: مبلغی است به ریال كه بر اساس تبصره (1) ماده (10) محاسبه و اعلام میشود.
- عایدات سرمایهای: تفاوت قیمت فروش اوراق بهادار با قیمت خرید آن است.
ماده 2 - اشخاص خارجی با رعایت این آییننامه و پس از دریافت مجوز معامله، مجاز به معامله اوراق بهادار در بورس یا بازار خارج از بورس در حدود قید شده در مجوز معامله میباشند. سایر مقررات حاكم بر معامله و فعالیت اشخاص خارجی در بورس یا بازار خارج از بورس، همان مقررات حاكم بر اشخاص ایرانی خواهد بود.
ماده 3 – سرمایهگذار خارجی مجاز است تا سقفهای تعیین شده در قانون تشویق و حمایت سرمایهگذاری خارجی –مصوب 1380- در بورس یا بازار خارج از بورس سرمایهگذاری كند، مگر اینكه شورا در برخی موارد محدودیتهایی را در نظر بگیرد.
ماده 4 - اشخاص خارجی برای دریافت مجوز معامله اوراق بهادار در هر بورس یا بازار خارج از بورس باید اطلاعات و مدارك لازم را به همراه تقاضانامهای بر اساس فرمهای سازمان به سازمان ارائه نمایند.
تبصره 1 - اشخاص ایرانی میتوانند بهمنظور استفاده از تسهیلات و مزایای پیش بینی شده در مادة (10) این آییننامه، برای سرمایهگذاری آن بخش از سرمایههای خود كه منشأ خارجی دارد، در بورس یا بازار خارج از بورس، با ارایه اطلاعات، مدارك و تقاضانامه موضوع این ماده به سازمان، مجوز معامله دریافت نمایند.
تبصره 2 - متقاضی مكلف است هرگونه تغییر در اطلاعات ارائه شده را به سازمان منعكس نماید.
تبصره 3 - مدارك موضوع این ماده باید به زبان فارسی یا انگلیسی ارائه شوند و به ترتیبی كه سازمان تعیین میكند به تائید مراجع صلاحیتدار برسند.
ماده 5 - سازمان موظف است ظرف هفت روز كاری پس از دریافت اطلاعات و مدارك كامل موضوع ماده(4)، مجوز معامله را صادر و به متقاضی یا نماینده وی اعلام كند.
ماده 6 - شخصی كه مجوز معامله دریافت میكند موظف است به درخواست سازمان اطلاعات، اسناد و مدارك لازم را به سازمان، بورس یا بازار خارج از بورس یا مراجع دیگر ارائه نماید.در صورتی كه وی اطلاعات و مدارك مربوط را به موقع به اشخاص تعیین شده تسلیم نكند، سازمان میتواند مجوز معامله سرمایهگذار خارجی را در خصوص خرید اوراق بهادار، تعلیق یا لغو نماید.در آن صورت سرمایهگذار خارجی در دوران تعلیق یاد شده پس از لغو مجوز خرید فقط دارای حق فروش اوراق بهاداری كه به نام خود خریده است، می باشد.
ماده 7 - محدودیت تملك سهام توسط سرمایهگذاران خارجی غیر راهبردی در هر بورس یا بازار خارج از بورس، به شرح زیر است:
- تعداد سهام در مالكیت مجموع سرمایهگذاران خارجی نباید از بیست درصد (20% ) مجموع تعداد سهام شركتهای پذیرفته شده در بورس یا بازار خارج از بورس یا بیست درصد (20%) تعداد سهام هر شركت پذیرفته شده در بورس یا بازار خارج از بورس بیشتر باشد.
- تعداد سهام در مالكیت هر سرمایهگذار خارجی در هر شركت پذیرفته شده در بورس یا بازار خارج از بورس نمیتواند از ده درصد (10%) تعداد سهام آن شركت بیشتر باشد.
تبصره 1 - بورس یا بازار خارج از بورس ضمن اطلاع رسانی کد بورسی از چه چیزی تشکیل شده است؟ موظف است ابزارهای لازم به منظور اجرای این ماده را فراهم نماید.
تبصره 2 - در صورتی كه سازمان پس از بررسی، تشخیص دهد كه نصاب بند (2) این ماده در اثر فعل سرمایهگذار خارجی غیرراهبردی نقض شده است، سرمایهگذار خارجی به عنوان سرمایهگذار راهبردی تلقی میشود.
تبصره 3 – محدودیتهای اعمال شده برای تملك سهام بانكها و نهادها و واسطههای پولی، موضوع ماده (5) قانون اجرای سیاستهای كلی اصل چهل وچهارم (44) قانون اساسی- مصوب 1387- در این آییننامه نیز لازم الرعایه است.
ماده 8 - سرمایهگذار خارجی راهبردی پس از خرید سهام نمیتواند تا دو سال بدون مجوز سازمان، اصل سهام خریداری شده را بفروشد.فروش این گونه سهام مستلزم رعایت مقررات معاملات عمده سهام در بورس یا بازار خارج از بورس میباشد.
تبصره 1 - در صورتیكه به علت افزایش سرمایه شركت مربوط، درصد مالكیت سرمایهگذار خارجی راهبردی به گونهای كاهش یابد كه وی از شمول تعریف بند (9) ماده (1) خارج گردد، مقررات سرمایهگذار خارجی غیر راهبردی بر وی حاكم خواهد شد.
تبصره 2 - فروش حق تقدم سهام از محدودیتهای این ماده مستثنی است.
ماده 9 - معامله سهام شركتهای پذیرفته شده در بورس یا بازار خارج از بورس توسط نهاد مالی كه شخص خارجی محسوب میشود، مشمول محدودیتهای این آییننامه نیست و مشمول همان محدودیتهایی است كه نهادهای مالی مشابه ایرانی دارند، مشروط به اینكه:
- نهاد مالی یادشده مجوز تأسیس یا فعالیت خود را طبق قانون و مقررات مربوط به آن، از سازمان دریافت كرده باشد.
- معاملات یادشده به تشخیص سازمان و به منظور ارایه خدمات تخصصی نهاد مالی از قبیل تعهد خرید سهام صورت پذیرد.
ماده 10 - اشخاص خارجی یا ایرانی با دریافت مجوز معامله، مجاز به افتتاح حسابهای ارزی و ریالی، انتقال ارز به داخل ایران و تبدیل آن به ریال و بالعكس در بانكهای ایرانی برای انجام عملیات بانكی و سرمایهگذاری خود هستند. انتقال اصل سرمایه، عایدات سرمایهای و سودهای نقدی دریافتی توسط اشخاص دارای مجوز معامله، به خارج از ایران با رعایت مقررات ارزی كشور و سایر ضوابط و مقررات مربوط مجاز خواهد بود.بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران موظف است، معادل ارزی وجوه قابل انتقال را كه به شرح تبصره (1) محاسبه و اعلام میشود، در صورت تكنرخی بودن ارز به نرخ رایج در شبكه رسمی كشور و در غیر این صورت به نرخ بازار آزاد، در اختیار سرمایهگذار خارجی یا سرمایهگذار ایرانی دارای مجوز قرار دهد. در شرایط خاص به تشخیص بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران مبلغ یادشده طی یكسال و به فاصله چهار ماه و در اقساط برابر قابل پرداخت است. دستورالعمل لازم برای اجرای این ماده ظرف سه ماه از تاریخ ابلاغ این آییننامه، به تصویب وزارت امور اقتصادی و دارایی و بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران خواهد رسید.
تبصره1 - وجوه قابل انتقال به درخواست سرمایهگذار خارجی یا سرمایهگذار ایرانی دارای مجوز معامله، توسط سازمان محاسبه و به بانك مركزی اعلام میگردد. ضوابط مربوط به چگونگی تعیین منشأ خارجی سرمایه و چگونگی محاسبه وجوه قابل انتقال به پیشنهاد سازمان به تصویب شورا میرسد.
تبصره2 - هرگونه ممنوعیت انتقال ارز از كشور كه در مقررات وضع شده یا میشود، شامل وجوه قابل انتقال نمی گردد.
تبصره3 - در صورتی كه شخصی ایرانی دارای سرمایه با منشأ خارجی یا سرمایهگذار خارجی مجوز سرمایهگذاری خارجی موضوع قانون تشویق و حمایت سرمایهگذاری خارجی – مصوب 1380 - را دریافت نموده باشد، علاوه بر تسهیلات موضوع این ماده، از مزایا و تسهیلات پیش بینی شده در قانون یادشده از جمله تسهیلات پیش بینی شده برای نقل و انتقال سرمایه خود به داخل یا خارج از ایران نیز برخوردار است.
ماده 11 - موارد زیر از شمول مواد (7) و (8) خارج است و مقررات لازم در مورد آنها براساس بندهای (13)، (14) و (15) ماده(4) قانون بازار اوراق بهادار، به تصویب شورا میرسد:
- سهام ناشران ایرانی پذیرفته شده در بورس یا بازار خارج از بورس كه همزمان در بورس یا بازار خارج از بورس كشور دیگری پذیرفته شدهاند.
- آن بخش از سهام ناشران ایرانی پذیرفته شده در بورس یا بازار خارج از بورس كه برای معامله اشخاص خارجی در كشور دیگر به هر طریق اختصاص یابد.
- اوراق بهادار صادره توسط ناشر خارجی كه در بورس یا بازار خارج از بورس ایرانی پذیرفته شده باشند.
- آن بخش از سهام ناشران ایرانی پذیرفته شده در بورس یا بازار خارج از بورس كه بصورت ارزی معامله میشوند.
ماده 12 - تملك سایر اوراق بهادار از قبیل اوراق مشاركت برای سرمایهگذار خارجی تابع سقفهای تعیین شده توسط شورا خواهد بود.
ماده 13- دستورالعمل اجرایی این آییننامه به تصویب شورا میرسد، در دستورالعمل اجرایی این آییننامه، تمام یا برخی از وظایف و اختیارات سازمان، قابل تفویض به بورسها، بازارهای خارج از بورس، كانونها، شركتهای سپردهگذاری مركزی اوراق بهادار و تسویه وجوه و كارگزاران میباشد. در صورت تفویض، سازمان موظف است بر عملكرد اشخاص یادشده نظارت نماید.
ماده 14 - از تاریخ ابلاغ این آییننامه، آییننامه اجرایی بند (ج) ماده (15) قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران -مصوب 1383 - موضوع تصویب نامه شماره 15619/ت 33070هـ مورخ 1384/03/16 لغو میگردد .
تماشا کنید: مقصر حال و روز آشفته بورس کیست؟
بورس تهران این روزها حال و روز آشفتهای دارد و از چند ماه پیش دائما در مسیر نزولی و افت ارزش سیر میکند. برای فهم بورس ایران باید به ساختار کلی اقتصاد ایران نگاه کنیم. سهم اصلی بورس تهران را شرکتهای بزرگ دولتی و صادرکننده تشکیل میدهند و این شرکتها عمدتا یا زیر نظر وزارت نفت هستند و یا زیر نظر وزارت صنعت و معدن؛ بنابراین میتوان این گزاره را مطرح کرد که بورس تهران کاملا دولتی است و به همین جهت مجرای اصلی سیاستهای دولت از مجرای همین بورس عبور میکند.
سرویس اقتصادی «انتخاب»: بورس تهران این روزها حال و روز آشفتهای دارد و از چند ماه پیش دائما در مسیر نزولی و افت ارزش سیر میکند. با این حال این پرسش مطرح میشود که مقصر اصلی این وضعیت بورس تهران چیست؟ برای فهم بورس ایران باید به ساختار کلی اقتصاد ایران نگاه کنیم. سهم اصلی بورس تهران را شرکتهای بزرگ دولتی و صادرکننده تشکیل میدهند و این شرکتها عمدتا یا زیر نظر وزارت نفت هستند و یا زیر نظر وزارت صنعت و معدن؛ بنابراین میتوان این گزاره را مطرح کرد که بورس تهران کاملا دولتی است و به همین جهت مجرای اصلی سیاستهای دولت از مجرای همین بورس عبور میکند.
وضعیت آشفته اقتصاد ایران و انزوای اقتصادی ناشی از تحریمهای بینالمللی ساختار اقتصاد ایران را متزلزل کرده و بورس نیز خارج از این وضعیت قرار ندارد؛ بنابراین در این شرایط طبیعتا بورس ایران نمیتواند رونق داشته باشد چرا که رونق بورس از مسیر رونق اقتصادی عبور میکند. در اقتصادی که اکنون در شرایط رکود تورمی قرار دارد نمیتوان انتظار یک بورس پررونق را داشت. اما در هر حال چند فاکتور مهم در این شرایط بورس طی دو سه سال اخیر نقش مهمتری ایفا کردهاند و در اینجا قصد داریم به طور خلاصهوار این موارد را بررسی کنیم.
نرخ بهره بینبانکی
بورس به طور عام نسبت به نرخ بهره و به طور اخص نسبت به بهره بینبانکی به شدت حساس است و نگاهی به روند نرخ بهره نشان میدهد که یکی از عوامل اصلی افت این روزهای بورس تهران روند صعودی نرخ بهره بوده است. نرخ بهره بینبانکی از ۲۰.۳۶ درصد اکنون به ۲۰.۸۰ رسیده [تا تاریخ درج این گزارش، نرخ بهره بین بانکی به ۲۰.۹۸ رسیده است] و در مقطعی نیز حتی از مرز ۲۱ درصد نیز عبور کرد و این در حالی بود که حداکثر نرخ بهره در قانون بودجه ۱۴۰۱ رقم ۲۰ درصد بوده است.
نرخ بهره در تمامی اقتصادهای جهان تاثیر منفی روی بازار سهام میگذارد و نمونه آن را در سیاست چند ماه اخیر فدرال رزرو مشاهده میکنیم. از زمانی که نرخ بهره آمریکا از صفر به ۳.۲۵ درصد رسیده بازار سهام نیز روند نزولی طی کرده و دلیل افزایش نرخ بهره آمریکا نیز تورم حدودا ۱۰ درصدی این کشور است که در چهار دهه اخیر بیسابقه بوده است. اما نکته اینجاست که اقتصادهای توسعه یافته یا در قطب رونق و تورم قرار دارند و یا در قطب رکود و کساد، بنابراین در این شرایط نرخ بهره مهمترین ابزار تنظیمگری در اقتصاد است. اما در اقتصادی که هم رکود دارد و هم تورم نرخ بهره به جای تنظیمگری موجب آشفتگی و هرج و مرج اقتصادی میشود.
این استدلال که نرخ بهره باید برای کنترل تورم در ایران رشد کند غیرکارشناسانه است چرا که ایران نه تورم بلکه رکود را هم با خود یدک میکشد و بالارفتن نرخ بهره موجب تعمیق رکود و پایین آوردن آن نیز موجب رشد تورم خواهد شد. به همین دلیل نباید در اقتصاد ایران روی نرخ بهره به عنوان ابزار تنظیمگری حساب باز کرد.
برجام و تعلیق اقصادی
یکی دیگر فاکتورهای اثرگذار در وضعیت بورس وضعیت تعلیق در توافق هستهای ایران است به طوری که این تعلیق موجب سردرگمی سهامداران و سرمایهگذاران در بورس شده است. بدترین مسئله برای اقتصاد عدم پیشبینی مؤلفههاست و اکنون اقتصاد ایران نمونه بارز تعلیق و پیشبینیناپذیری است. خیلی ساده است سرمایهگذاران میخواهند بدانند تحریمهای اقتصادی لغو میشوند یا نه تا بتوانند چشمانداز سرمایهگذارانه خود را تعریف کنند. اما در زمانی که هیچ نقطه قابل اتکایی در مذاکرات هستهای وجود ندارد طبیعتا احتیاط در بازار دست بالا را خواهد گرفت و میشود آن چیزی که نباید بشود.
بورسی که زمانی ارزش معاملات خرد آن حتی از ۲۰ هزار میلیارد تومان نیز عبور میکرد اکنون در بهترین حالت در محدودههای ۲ هزار میلیارد تومان سیر میکند. توافق هستهای میتواند چشمانداز مثبتی را برای بورس تهران ایجاد کند چرا که لغو تحریمها، باز شدن مجراهای انتقال کد بورسی از چه چیزی تشکیل شده است؟ ارز، دسترسی شرکتهای ایرانی به بازارهای بینالمللی، افزایش صدور نفت و محصولات پتروشیمی و همچنین محصولات فلزی – معدنی که بخش عمده بورس تهران را تشکیل میدهند میتواند منجر به سودآوری و رشد ارزش سهام شرکتها شود.
اگر توافق هستهای صورت نگیرد ممکن است که شرکتهای دلاری در نتیجه رشد تورم و نرخ ارز با افزایش ارزش مواجه شوند، اما این افزایش یک رشد پرریسک است و نه ناشی از رونق که همین امر ریسکهای سیستماتیک سال ۱۳۹۹ را دوباره از پنجره وارد خواهد کرد. از طرف دیگر رشد بیش از حد نرخ دلار که برای اقتصاد کشور خطرآفرین است حتی در نقطهای ممکن است باعث غلبه روند نزولی بر بازار شود چرا که سرمایهگذاران تلاش میکنند از ریسک دوری کنند و به همین خاطر ممکن است سرمایه خود را خارج کنند.
قیمتگذاری دستوری
یکی از شعارهای دولت حذف قیمتگذاری دستوری از اقتصاد کشور بود، اما به محض اینکه با سیل تورم مواجه شدند اولین و آخرین راهکار را در قیمتگذاری دستوری با شعار حمایت مصرفکنندگان دیدند. این قیمتگذاری دستوری تقریبا در تمامی ارکان اقتصادی کشور از جمله خودرو، فولاد، پتروشیمی، انرژی و حتی محصولات غذایی و کشاورزی دیده میشود. حتی نرخ ارزی که برای عرضه ارز صادرکنندگان تعیین کردهاند نیز دستوری است و به همین دلیل اگرچه در ظاهر شاهد آزادسازی قیمتها هستیم، اما نرخ دستوری قیمت در سطوح دیگری همچنان جریان دارد. عمده شرکتهای بورس تهران نیز دولتی هستند و همین امر باعث میشود که دولت به راحتی هر چه تمامتر قیمتهای مورد نظر خودش را تحمیل کند. حتی طرح بزرگ نهضت ملی مسکن نیز بر مبنای قیمتگذاری دستوری مواد و مصالح بنا شده است و به این ترتیب دولت برای اینکه بتواند از عهده این قیمتهای دستوری بر بیاید ناچار است که روند چاپ پول را ادامه دهد. به عنوان مثال دولت قصد دارد که برای اینکه مسکن را برای مردم به صرفه کند به سود یارانه بدهد یا اینکه خط اعتباری از طریق کانال بانک مرکزی را افتتاح کند که این نیز نوعی نرخگذاری دستوری در اقتصاد است. حتی اجبار بانکها به پرداخت تسهیلات نیز یکی از عوامل مهم ایجاد ناترازی در حسابهای بانکی است و آشفتگی کنونی بانکها نیز محصول همین سیاستگذاریهای دولتی است.
بورس کالا که تقریبا در تمامی کشورهای دنیا نقش یک تنظیمکننده قیمت بر اساس عرضه و تقاضا دارد در ایران یک حاشیهای بیش بر اقتصاد کشور نیست و حتی محصولاتی نیز که در این بورس عرضه میشوند نیز بعضا مشمول قیمتگذاری دستوری میشوند. به عنوان مثال دامنه نوسان بورس که سالهای سال است بر بورس تهران حاکم است یکی از نتایج مخرب اقتصاد دستوری است و خود این امر نه تنها جلوی سرمایهگذاری بلندمدت در بورس تهران را میگیرد بلکه باعث غلبه فعالیتهای سفتهبازانه بر فعالیتهای سرمایهگذارانه شده است و همگی میدانیم که دولت خود بزرگترین سفتهباز بورس تهران است و از این شرایط کاملا منتفع میشود. نمونه آن قیمتگذاری صندوقهای دولتی دارایکم و پالایش و سوء استفاده از اعتماد عمومی مردم برای انتقال مجرای پول از فقیرترین اقشار جامعه به سمت دولت بود.
این روند قیمتگذاری دستوری تاثیر غیرقابل انکاری بر بورس تهران نه فقط طی ماههای اخیر بلکه طی سالهای گذشته داشته است. قیمتگذاری دستوری طبیعتا باعث کاهش حاشیه سود شرکتها میشود و سهامداران از قبل این نرخها متضرر خواهند شد.
جدیدا حتی سازمان بورس شرکتها را ملزم کرده که تنها ۲۰ درصد از فروش پرتفوی خود را بین سهامداران تقسیم کنند و این در حالیست که اگرچه در ظاهر این سیاست برای خود شرکتها مفید است، اما نوعی مداخله در تصمیمات هیئت مدیره شرکتها و هلدینگها محسوب میشود. این سهامداران هستند که باید تصمیم بگیرند چه مقدار سود تقسیم شود و چه مقدار تقسیم نشود.
عوارض صادراتی وارداتی
یکی از شکایتهای مهم شرکتهای بزرگ تعیین عوارض عجیب و غریب در شرایط مازاد تولید بود و همین امر باعث شده که ثبات فعالیت از شرکتها گرفته شود. به عنوان مثال عوارضی که اردیبهشت ماه روی شرکتهای فلزی – معدنی و پتروشیمی بسته شد منجر به کاهش شدید حاشیه سود شرکتها شد و این مصوبه دوباره دو ماه بعد لغو شد. این بیثباتی در سیاستگذاری فعالیت ادامهدار شرکتها را با اختلال مواجه میکند و از آنجایی که عمده شرکتها دولتی هستند چارهای جز تمکین از این سیاستهای تعیینشده ندارند. این وضعیت ادامه فعالیت را برای بسیاری از شرکتها از جمله معادن ناممکن میکند و نتیجه آن چیز جز تعطیلی معادن در این شرایط نیست. گاه دولت به صورت بلندمدت صادرات شرکتها را محدود میکند و این موضوع بارها شکایت فعالان اقتصادی را در بر داشته است.
حل و فصل موارد فوق در واقع نیازمند تعریف دوباره ساختار اقتصادی کشور است، اما قرار است که بورس تهران روی ریل نرمال خود قرار بگیرد این اتفاق باید بیفتد. قیمتگذاری دستوری یکی از عوامل مهم کاهش نرخ سرمایهگذاری در کشور است چرا که در این شرایط سرمایهگذاران ریسک کاهش سود از طریق نرخهای دولتی را نمیپذیرند و به این ترتیب ترجیح میدهند یا سرمایه خود را خارج کنند و یا اینکه در بازارهای ارز و طلا و مسکن وارد میشوند که در نهایت این امر نتیجهای جز کاهش تولید شرکتها و به تبع آن سودآورری ندارد.
بورسبازی با قلک ارزی
در روز سهشنبه خبر حمایت صندوق توسعه ملی از بورس منتشر شد. بر اساس نظر تحلیلگران، چنین تصمیمی حتی اگر برای بورس موثر باشد بدون شک در صورت در نظر نگرفتن بسیاری از نکات برای آینده اقتصاد ایران سازنده نخواهد بود. دلیل اصلی آن ناشی از ابهامات متعدد در جزئیات اخبار منتشر شدهاست. در این گزارش به بررسی رویکرد حمایت از بازارهای مالی پرداخته شده و در ادامه آن انتقادهایی به تصمیم گرفتهشده توسط صندوق توسعه ملی وارد شدهاست. حمایت مبهم صندوق توسعه به گزارش دنیای اقتصاد، در روز گذشته خبری مبنیبر خرید سهام توسط صندوق توسعه ملی منتشر شد. آنطور که در متن این خبر آمده، قرار است این صندوق با کد معاملاتی جداگانه برای اولینبار در تاریخ فعالیت خود منتشر شود. در نگاه اول این خبر یک اتفاق مثبت کوتاهمدت برای بورس تهران است، زیرا با ورود پولهای انباشته شده در این صندوق به بازار سهام، میتوان شاهد افزایش رونق در معاملات کلی بازار سهام بود. از طرف دیگر علاوهبر افزایش رونق معاملاتی، با توجه به این موضوع که هماکنون شاخصکل بورس اصلاح قابلتوجهی را نسبت به قله قبلی خود در سال۱۴۰۱ انجام داده است، قیمت سهمها در محدوده نسبتا ارزانی در حال معاملهشدن است. این امر نشان میدهد که صندوق توسعه ملی، میتواند در قیمتهای خوبی خریدار سهام باشد. به گفته مدافعان این طرح چنین اقدامی سبب میشود که در پایان سال بازدهی کسبشده برای صندوق باعث خنثیکردن افت ارزش پول ملی شود. طبیعتا این موضوع به بهبود شرایط منابع صندوق منتهی خواهد شد، با اینحال در بررسی چنین امری باید این مساله را هم در نظر داشته باشیم که ورود مستقیم صندوق به بازار سهام احتمالا به این سادگی که بیانشده، نیست و نکات مهمی در آن وجود دارد که در بررسی وضعیت مطرحشده حتما باید در نظر گرفته شود. جای خالی اقدامات کارشناسی در بازارهای مالی یکی از مهمترین اصولی که موجب افزایش اعتماد سرمایهگذاران به آن میشود، اصل شفافیت و تقارن اطلاعاتی در بازار است. هنگامی که اخبار و اطلاعات در بازار به یک میزان و بهصورت متقارن درمیان فعالان منتشر نشود، در بلندمدت آن بازار به یک بازار ناکارآ تبدیل خواهد شد. بررسیها نشان میدهد که این نامتقارنی سبب ایجاد رانت در بازار شده و برای بازار آسیبزا است. یکی از مزایای شفافیت درخصوص تصمیمات گرفتهشده توسط نهادهای ناظر بر بازار عبارت است از بهوجود آمدن اتاقهای فکری که درباره نحوه اثرگذاری تصمیم بر آینده بازار سرمایه مشورت میکنند. با توجه به این موضوع که در کشور اقتصاددانان و فعالان با سواد زیادی وجود دارند، تبادلنظر با آنها درخصوص اقدامات و تصمیمات موردنظر، میتواند به بهبود روند سیاستگذاری کمک کند. درخصوص خبر منتشرشده از حمایت صندوق توسعه ملی، میتوان شاهد این بود که تمام قوه کارشناسی و تحلیلی کشور نقشی در این تصمیمگیری نداشتهاند. در گذشته نیز میتوان تصمیمات نامناسبی را نام برد که به دلیل عدممشورت نهاد تصمیمگیر با افراد با تجربه فعال در بازار، اخذ شده و نتایج موردانتظار را بهدنبال نداشتند. از این تصمیمات میتوان به مواردی مانند دامنهنوسان نامتقارن، عدمایفای نقش بازارگردان بهطور مناسب، معاملات الگوریتمی و غیره اشاره کرد. یکی از موضوعاتی که نسبت به این خبر منتشرشده نقد وارد میکند، نداشتن تیم مشخص و توانمندی درخصوص تصمیمگیری برای حمایت بازار سرمایه بوده است. اگر این صندوق در نظر داشت تصمیم موثر و مفیدی را برای بازار سهام اتخاذ کند، ابتدا از چندماه قبل از آن باید اقدام به تشکیل تیمی متشکل از افراد متخصص و باتجربه در بورس کند. در اینصورت فعالان بازار میتوانستند اسامی و تاریخچه فعالیت هریک از افراد را مشاهده کنند که این خود سبب میشود سرمایهگذاران به سیاستهای اتخاذ شده توسط این صندوق اعتماد کرده و با خیالی راحت سرمایه خود را وارد بازار کنند. یکی دیگر از فواید داشتن یک تیم با تجربه این است که نسبت به تصمیمات اولیه سیاستگذار، نظرات خود را بیان میکنند و برخی از تصمیمات حذف و سیاستهای صحیحی جایگزین آنها میشوند که این خود مانند یک فیلتر اولیه میتواند به بهبود روند تصمیمگیری کمک کند. نحوه خرید صندوق آنطور که بررسیها نشان میدهد لزوما ورود پول صندوق توسعه ملی نمیتواند برای بازار سرمایه در بلندمدت خبر خوبی به حساب آید. یکی از مهمترین نکاتی که به آن باید توجه کافی داشت، نحوه خرید سهام برای حمایت از بورس است. نحوه خرید به این مطلب اشاره میکند که هنگامی که یک پول هنگفت میخواهد به بازار سهام تزریق شود، باید به گونهای این عمل صورت پذیرد تا شاخصکل و شاخص هموزن بهصورت همگرا رشد خوبی را از خود به نمایش گذاشته که این رشد باعث ترغیب فعالان بازار نسبت به واردکردن پولهای خود از بازارهای رقیب به این بازار شود. بنابر این برای محققشدن این هدف باید برنامهریزیها و تصمیمات منطقی توسط یک تیم قوی تحلیلگر و معاملهگر صورت پذیرد، اما در این صندوق آنطور که شواهد نشان میدهد چنین تیمی وجود نداشته و نحوه تصمیمگیری برای خرید سهام توسط پول کلان صندوق، همچنان در ابهام بهسر میبرد. اگر این صندوق بخواهد مانند حمایتکردنهای صندوقهای مختلف در گذشته عمل کند، احتمال میرود که بخش عظیمی از پول خود را در سهمهایی وارد کند که از ارزش بازار زیادی برخوردار بوده و بهعنوان نمادهای بزرگ بازار شناخته میشوند، در نتیجه این کار شاهد این خواهیم بود که شاخصکل بورس روند صعودی اما شاخص هموزن همچنان روند نزولی را بپیماید و بازدهی واقعی سهامداران کمتر از بازدهی شاخصکل میشود. ورود ناگهانی صندوق یکی دیگر از نقدهایی که به این خبر وارد بوده، نبود شفافیت در عملکرد حمایتی این صندوق است. بررسی تاریخچه نماگر اصلی بازار سهام نشان میدهد مدتهاست که در حال اصلاح بهسر میبرد، پس از چند ماه بازدهی منفی بازار بورس ناگهان صندوق توسعه ملی با استفاده از منابع بیننسلی به حمایت از بازار سرمایه بدون شفافیت درباره نحوه انجام این کار، اقدام میکند؛ در واقع این نبود شفافیت در تصمیمات گرفتهشده توسط صندوقهای حمایتی، منجر به عدمجلباعتماد سرمایهگذار شده و به هیچوجه از ریسکهای حاکم بر بازار نخواهد کاست، در نتیجه برای محققشدن هدف حمایتی صندوق توسعه، حتما باید سازوکار خرید سهام مشخص باشد، وگرنه بهنظر میرسد که این صندوق بیننسلی نتواند در بلندمدت از کلیت بازار حمایت کند.
سامانه سجام چیست؟ + ثبت نام رایگان سجام
سامانه جامع اطلاعات مشتریان که به اختصار سجام نامیده میشود، توسط شرکت سپردهگذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه و برای ارائه خدمات یکپارچه و فراگیر به فعالان بازار سرمایه ایجاد شده است. در این مقاله نحوه ثبت نام سجام و چگونگی ورود به بورس را توضیح خواهیم داد.
سامانه سجام چیست؟
سامانه جامع اطلاعات کد بورسی از چه چیزی تشکیل شده است؟ مشتریان که به اختصارسامانه سجام نامیده میشود، توسط شرکت سپردهگذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه و برای ارائه خدمات یکپارچه و فراگیر به فعالان بازار سرمایه ایجاد شده است. سجام سامانهای است که برای جمعآوری و تجمیع سوابق معاملاتی سهامداران ایجاد شده و سهامداران به راحتی میتوانند داراییهای خود را در این سامانه مشاهده و از سودهای دریافتی نیز اطلاع پیدا کنند. برای ثبت نام بورس، باید در این سامانه ثبتنام کنید. برای ثبتنام در سامانه سجام کافی است به نشانی اینترنتی www.sejam.ir مراجعه کرده و با انتخاب ثبت نام سجام ثبت نام خود را آغاز کنید.
شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه(سمات) طبق قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب آذر ماه ۱۳۸۴، جهت انجام امور پس از معاملات بازارهای بورس یا خارج از بورس تشکیل شده است که این شرکت زیر نظر سازمان بورس اوراق بهادار مشغول به فعالیت است.
طبق دستورالعمل سازمان بورس اوراق بهادار تمامی افراد فعال در بازار سرمایه، مخصوصا فعالان بازار بورس باید اطلاعات هویتی، اطلاعات کد سهامداری و و اطلاعات حساب بانکی خود در سامانه سجام ثبت نمایند و بعد از دریافت پیامک کد رهگیری ثبت نام باید به مراکز احراز هویت، که در دفاتر پیشخوان دولت یا کارگزاری ها انجام می شود ثبت نام خود را نهایی نمایند.
ثبت نام در سایت Sejam.ir
اولین قدم برای دریافت کد بورسی، ثبت نام در سامانه سجام است. متاسفانه اصطلاح دریافت کد بورسی سجام به غلط توسط بعضی از تازه وردان به بورس استفاده می شود. در ادامه مراحل ثبت نام در سامانه سجام تشریح شده است.
فرآیند گام به گام ثبت نام در سامانه سجام
برای فهمیدن اینکه فرآیند ثبت نام سجام چگونه است؟ باید مراحل زیر را طی کنیم:
- ورود به سایت سجام.
- وارد کردن شماره همراه.
- وارد کردن کد تایید و تعیین نوع مشتری و کد ملی.کد بورسی از چه چیزی تشکیل شده است؟
- پرداخت هزینه ثبت نام که حدودا 11 هزار تومان است.
- وارد کردن اطلاعات هویتی.
- ثبت اطلاعات نماینده، ثبت اطلاعات تماس، وارد کردن کد های سهامداری(که ضرورت ندارد)، وارد کردن اطلاعات شغلی و اطلاعات مالی و وارد کردن حساب بانکی و در نهایت چک کردن اطلاعات.
جهت ثبت نام رایگان سجام کلیک کنید
احراز هویت حضوری
برای احراز هویت غیر دحضوری باید به یکی از راه هایی که در سایت سجام به آدرس احراز هویت حضوری اقدام کنید. با مراجعه به مراکز لیست شده در سایت سجام می توانید احراز هویت خودرا انجام دهید.
احراز هویت غیر حضوری
برای احراز هویت غیر دحضوری باید به یکی از راه هایی که در سایت سجام به آدرس احراز هویت غیر حضوری اقدام کنید.
نکات مهم در مورد سامانه سجام:
- تنها نشانی رسمی سامانه سجام www.sejam.ir است.
- دقت کنید که حتماً اطلاعات هویتی را براساس مدارک شناسایی وارد کنید و اطلاعات تماستان نیز متعلق به خودتان باشد. در غیر این صورت مجبور خواهید شد اطلاعات را ویرایش کرده و باز هم هزینه پرداخت کنید.
- اگر کد پیگیری برایتان ارسال نشد، از دکمه بازیابی کد پیگیری استفاده کنید.
- ترجیحاً در صورت امکان احراز هویت را غیرحضوری انجام دهید. اگر به هر دلیلی به صورت حضوری اقدام به احراز هویت میکنید، حتماً مدارک شناسایی را همراه داشته باشید.
سجامی شدن چه مزایایی دارد؟
- ثبت نام آسان در کارگزاری
- ثبت نام آسان در سامانه های صندوق های سرمایه گذاری
- امکان ویرایش اطلاعات
- دریافت سود تقسیمی مجامع
نکته ای که می توان در مورد سامانه سجام گفت، این سامانه به دلیل وجود اطلاعات یکپارچه و داشتن هویت بورسی، فرایند سرمایه گذاری را برای فرد سرمایه گذار آسان تر می کند و به راحتی می تواند در هر کارگزاری و هر صندوق سرمایه گذاری جهت سرمایه گذاری اقدام کند.
دامنه وب۳: آیا eth. میتواند جایگزین com. شود؟
حتی اگر DNS هم تلاش کند تا به سیستم دامنه اصلی تبدیل شود، باید گفت که .com تسلطش بیش از آن است که به سادگی بشود شکستش داد. .com مطابق آمار دارای سهمی ۵۲.۸ درصدی بازار است. و این تسلط بر بازار گوگل را نیز شامل میشود.
دامینینگ _سرمایهگذاری روی نامهای دامنه به قصد فروش و کسب سود_ در دو کد بورسی از چه چیزی تشکیل شده است؟ سال اخیر به فعالیت محبوبی تبدیل شده است. در مجموع حدوداً ۳۴۰ میلیون نام ثبتنام شده است و انتظار میرود که بازار جهانی ثبتنام دامنه تا سال ۲۰۲۷ به بیش از یکتریلیون دلار برسد.
دامنههای غیرمتمرکز، بخشِ کوچک و در عینحال به سرعت رو به رشدی را در بازار جهانی تشکیل میدهد. سرویس نام اتریوم (ENS) پرکاربردترین سیستم نامگذاری وب۳، همواره یکی از پرمعاملهترین پروژههای توکن غیرقابل تعویض (NTF) بوده که غولهای وب۲ مانند پوما و NBA و افراد مشهوری چون جیمی فالون و پاریس هیلتون را جذب خود کرده است.
حتی GoDaddy، غول دامنه وب۲ نیز تصدیق کرده است که هویتهای وب۳ توجه زیادی را از دامنههای سنتی به خود جلب کرده و «ریجسترهایی دفاعی» را به مشتریان خود توصیه میکند.
اما دامنههای وب۳ دقیقاً چیست؟ و چطور کار میکند؟ چرا ENS محبوبترین است؟ و مهمتر هم اینکه آیا eth. میتواند جایگزین com. شود؟
دومِینهای وب۳ دقیقاً چیستند؟
دامنههای وب۳ خدمات مبتنی بر بلاکچین هستند که آدرسهای کیف پول رمزنگاری را شخصیسازی کرده و به نامهای کاربری آسانی برای به یادسپاری با دامنههایی سطح بالا نظیر .eth، . crypto و .nft تبدیل میکنند.
دامنههای وب۳، انتیافها یا سرتیفیکیتهای دیجیتالی هستند که نشاندهنده مالکیت موارد منحصربهفردند. این بدین معناست که صاحبان دامنه، کنترل کامل دامنههای خود را در اختیار دارند و میتوانند آنها را آزادانه در بازارهای انتیاف نظیر OpenSea یا SolSea معامله کنند.
به علاوه عمده خدمات وب۳ به مالکان اجازه میدهد که در بالای دامنه خود، وبسایتهای غیرمتمرکز (dWebs) ایجاد کنند. برخلاف دامنههای سنتی که با استفاده از اطلاعات شخصی ثبت میشوند، کاربران میتوانند این کار را به صورت کاملاً ناشناس انجام دهند.
بگذارید نگاهی عمیقتر به ENS انداخته و ببینیم چه چیزی آن را به جذابترین پروتکل دامنه وب۳ تبدیل میکند.
کارهای درونی ENS
سرویس نام اتریوم، محبوبترین پروتکل نامگذاری وب۳ است که روی بلاکچین اتریوم ساخته شده است. هدف اصلی ENS تبدیل آدرسهای کیف پول رمزنگاری، هشهای محتوا و ابردادهها به نامهای قابل خواندن برای انسان است.
ENS از دو قرارداد هوشمند تشکیل شده است: اولی رجیستری ENS است که مسئول ذخیرهسازی دادههایی نظیر صاحب دامنه و ریزالور دامنه و زمان ذخیره برای تمام رکوردهای زیرین دامنه است.
دومین قرارداد هوشمند نیز ریزالور است که مسئول ترجمه نامهای دامنه به آدرسهای قابل خواندن توسط ماشین و بالعکس است (که «رزولوشن معکوس» نیز نامیده میشود).
درست مانند دامنههای سنتی، صاحبان دامنه ENS نیز میتوانند سابدامنه صادر کنند. با انتشار آتی قرارداد هوشمند NameWrapper، صاحبان NTS میتوانند مجوزهای خود را تنظیم نموده و آنها را در بازارهای ثانویه معامله کنند.
به علاوه یکی از منحصربهفردترین جنبههای ENS (و موردی که بیش از سایرین نادیده گرفته میشود) این است که .eth TLD بومی آن میتواند برای ریزالو نهفقط آدرسهای اتریوم، بلکه آدرسهای زنجیرههای دیگر نیز مورد استفاده قرار گیرد.
این پروتکل بیش از ۱۱۰ بلاکچین مختلف و از جمله بیتکوین و سولانا و دوجکوین را پشتیبانی میکند. و حتی میتواند میزبان وبسایتهای سیستم نام دامنه (DNS) نیز باشد.
همچنین که ENS تنها سرویس دامنه وب۳ است که واقعاً غیرمتمرکز بوده و توسط سازمان مستقل غیرمتمرکز آن (DAO) اداره میشود. یک DAO موجودیتی بدون رهبری مرکزی است که تصمیمات در آن، از پایین به بالا و توسط دارندگان توکن انجمن اتخاذ میشوند.
و این بدان معناست که کابران ENS در برابر قدرت تمرکز مصونیت دارند و همیشه دامنههای خویش را کنترل میکنند.
حالا ببینیم که عملکرد ENS در بازار وب۳ به چه ترتیب است.
بازیکن غالب در بازار
ENS تا حد زیادی پرکاربردترین سرویس نامگذاری وب۳ محسوب میشود. این پروتکل که در سال ۲۰۱۷ تأسیس شده، بیش از ۲.۷ میلیون ثبت دامنه را به خود اختصاص داده است، که اغلب آنها نیز سال پیش انجام شدهاند.
یکی از عوامل دخیل در این رشد، پذیرش افراد و برندهای معروف وب۲ بوده است. افراد مشهوری که در توئیتر دارای نام eth هستند عبارتند از: آنتونی هاپکینز، ماریو گوتزه، تری سونگز و.
آدیداس، بادویزر، پیدبلیوسی، انبیای، نیوانگلند پاتریوتز، و دیگران نیز نام eth خود را خریداری کردهاند.
اما این جامعه ENS است که به طور مداوم در حال ایجاد تسلط بازار است. جدیدترین گرایش این جامعه نیز به اصطلاح کلابهایی هستند که به گروهی خاص از دامنهها پاسخ میدهند.
به عنوان مثال ۹۹۹ کلاب، گروهی از افرادی که دامنههای سهرقمی بین ۰۰۰-۹۹۹ دارند، به سبب فروش شگفتآورش، توجه زیادی را به سوی خود جلب کرده است.
گرانترین فروش سهرقمی مربوط بوده به ۳۰۰ ETH (۳۲۰ هزار دلار) برای ۰۰۰.eth که تاریخ آن به ماه جولای برمیگردد.
امروزه دامنههای سهرقمی که دهها هزار دلار قیمت دارند، به امری عادی تبدیل شده و در نهایت توجه افرادی مانند مت هیگینز، سرمایهدار شارکتنک را نیز به خود جلب کرده است (او چندین دامنه سهرقمی را با مبالغی هنگفت خریداری کرد).
تزریق هیجان به زنجیرههای دیگر
در چند ماه اخیر، تبلیغات دامنه غیرمتمرکز، به سایر بلاکچینها نیز سرایت کرد. یک شرکت توسعه مستقر در سولانا، اخیراً سرویس نامگذاری سولانا (SNS) را راهاندازی کرده و از آن زمان نیز شاهد افزایش بیشتر فعالیتهای خویش بوده است.
با این حال اصلیترین رقیب ENS، دامنههای بدون توقف Unstoppable Domains)) هستند. این شرکت که بر روی اتریوم ساخته شده، خدمات اصلی مشابه ENS را ارائه میدهد. و در عینحال دارای تفاوتهای بنیادین در نحوه عملکرد است.
مؤخره
وب۳ هنوز در مراحل آغازین توسعه خویش قرار دارد و خدمات دامنه غیرمتمرکز آن نیز به همین ترتیب. با این حال مطابق گزارش BCG، رمزارز تا سال ۲۰۳۰ بیش از ۱ میلیارد کاربر خواهد داشت. اگر این ارقام محقق شده و پروتکلهایی نظیر ENS نیز به توسعه خود ادامه دهند، به سادگی این امکان وجود دارد که دامنههای غیرمتمرکز به زیرمجموعهای بزرگتر از بازار دامنه تبدیل شوند.
اما آیا eth. میتواند جایگزین .com شود؟
سؤال شبههانگیزیست؛ چون ENS خود را بیشتر سیستمی مکمل برای DNS میبیند تا رقیب آن. و کاربران DNS میتوانند وبسایتهای خود را به ENS وارد کرده و پرداختهای رمزنگاریشده را بدون ثبت یک معادل .eth وارد نمایند.
اما حتی اگر DNS هم تلاش کند تا به سیستم دامنه اصلی تبدیل شود، باید گفت که .com تسلطش بیش از آن است که به سادگی بشود شکستش داد. .com مطابق آمار دارای سهمی ۵۲.۸ درصدی بازار است. و این تسلط بر بازار گوگل را نیز شامل میشود.
دومین TLD محبوب نیز، .org است که حدود ۴.۴ درصد از کل دامنههای ثبتشده را تشکیل میدهد.
با توجه به آنچه رفت، اگر وب۳ آغاز به کار کند، ENS قرار است صنعت دامنه وسیعتری را متزلزل گرداند.
دیدگاه شما