نقش کارگزار در معاملات بورس
تعریف
شرکت ها بر اساس ماهیت فعالیتشان تقسیم بندی می شوند . با توجه به شرکت های موجود در هر صنعت و بر اساس میانگین موزون قیمت سهام آن شرکت ها شاخص صنایع مختلف محاسبه می شود . قرارداد آتی سبد سهام بر اساس شاخص صنایع می باشد و نوسانات قیمت این قرارداد هم جهت نوسانات قیمت سهام موجود در هر سبد می باشد.
قرارداد آتی قراردادی دو طرفه است که طرفین قرارداد ( خریدار و فروشنده ) هر دو متعهد به انجام قرارداد می باشند . فروشنده متعهد می شود که در سررسید تعیین شده سبد پایه را به قیمتی که در زمان انعقاد قرارداد تعیین می شود به خریدار بفروشد و خریدار متعهد به خرید آن سبد سهام مطابق مشخصات قرارداد می باشد.جهت جلوگیری امتناع از انجام تعهدات مربوطه توسط طرفین ، وجهی تحت عنوان وجه تضمین مطابق نقش کارگزار در معاملات بورس ضوابط دستورالعمل معاملات آتی سبد سهام سازمان نزد کارگزار قراردهند و متناسب با تغییرات قیمت قرارداد آتی این وجه تعدیل خواهد شد .
اشخاصی که پیش بینی می کنند که روند قیمت ها نزولی بوده سعی در خرید موقعیت فروش قرارداد آتی به قیمتی بیشتر از پیش بینی خود را دارند تا از نوسان قیمت موجود کسب سود نمایند . در مقابل در صورتی که اشخاص پیش بینی کنند که روند قیمت در آینده افزایشی خواهد بود سعی در خرید قرارداد آتی با قیمت کمتر از پیش بینی خود را خواهند داشت.
مشخصات قرارداد
دارایی پایه : سبد سهام ( شاخص صنعت) که مبنای قرار داد آتی می باشد .
اندازه قرارداد : اندازه هر قرارداد توسط بورس تعیین خواهد شد و فقط مضرب صحیحی از آن را می توان معامله نمود . ( به صورت مثال اندازه هر قرارداد آتی سبد سهام نماد جبانک 1000 عدد می باشد .یعنی نقش کارگزار در معاملات بورس به ازای معامله یک قرارداد آتی جبانک معادل 1000 عدد سبد سهام پایه خریداری خواهد شد .)
ماه قرارداد : ماهی که تسویه قرارداد در آن خواهد بود .
نحوه تعیین قیمت مبنای دارایی پایه : عدد شاخص مربوطه
واحد پولی قیمت : واحد پولی کشور و عموما ریال است.
نوع تسویه در سررسید : تسویه فیزیکی و یا نقدی
ساعات و روزهای معاملاتی : توسط سازمان بورس تعیین می شود
مزایا
می توان با سرمایه اندک سود به نسبت بیشتری کسب کرد: در بازار آتی بهمنظور اتخاذ موقعیت خرید یا فروش، به جای 100 درصد ارزش معامله، فقط درصدي از آن (بهعنوان مثال 20درصد)، وجه تضمین پرداخت میشود
ریسک اعتباری اندك طرفين معامله به جهت نقش کارگزار و اتاق پایاپای
تسویه روزانه سود و زیان : سود و زیان قراردادهای آتی به صورت روزانه به حساب سرمایهگذار واریز میشود و کسب سود در این بازار بر خلاف بازار سهام، منوط به بستن موقعیت و خروج از بازار نیست
کمک به کارایی بازار به جهت ممکن بودن کسب سود در بازار افزایشی و کاهشی
خروج از بازار و قرارداد قبل از سر رسید با استفاده از ایجاد موقعیت مقابل قرارداد
امکان کشف قیمت بهتر سهام پایه: اطلاعات مفیدی در مورد ریسک، ثبات یا عدم ثبات قیمت در آینده ارائه میدهد. به بیانی دیگر ، قراردادهای آتی نشان دهنده انتظارات بازار درباره قیمتهای آینده سهم پایه قرارداد هستند
سهامداران عمده و سرمایهگذارانی که افق سرمایهگذاری بلندمدت دارند، میتوانند از این بازار برای پوشش ریسک ناشی از نوسان قیمت سهام در اختیار خود، استفاده کنند
برای اتخاذ موقعیت فروش، نیاز به در اختیار داشتن سهام پایه نیست و سرمایهگذاران میتوانند بر اساس پیشبینیهای خود، اقدام به فروش کنند
بازار آتی بر خلاف بازار سهام، تحت تاثیر خرید و فروشهای سهامداران عمده قرار نمیگیرد
نقد شوندگی بیشتر به دلیل ماهیت قرارداد آتی نسبت به دارایی پایه
هزینه اندک معاملات نسبت به سهام.
ریسک ها
مهم ترین ریسک این قرارداد عدم شناخت کامل سرمایه گذاران نسبت به این بازار می باشد ( بازار ابزار های مالی مشتقه )
درصورتی که روند حرکت بازار همانند روند مورد انتظار شخص سرمایه گذار نباشد زیان زیادی متوجه سرمایه گذار خواهد شد .بنابر این سرمایه گذار باید هوشیار بوده و زمانی که متوجه شد پیش بینی او از بازار اشتباه بوده است نسبت به تعدیل موقعیت های خود اقدام نماید.
مقدار زیان سرمایه گذار ممکن است بیشتر از سرمایه اولیه شخص باشد .
توقف نماد معاملاتی قرارداد آتی سبد سهام
نقدشوندگی بازار : بهترین راه خروج از موقعیت فعلی ، مقصود این است که نماد مربوطه از حجم عرضه و تقاضای بالای برخوردار باشد تا راحت تر بتوانیم موقعیت های خود را تعدیل کنیم.
کارمزد کارگزاری بورس | کارمزد کارگزار بورس چقدر است؟
اطلاع کامل از کارمزد کارگزاری بورس یکی از آن مواردی است که باید در معاملات روزانه خود حتما در نظر داشته باشیم. کارمزد کارگزاری از خرید و فروش سهام تاثیر بسیار زیادی در سوددهی افراد نوسانگیر می گذارد، لذا توجه به کارمزد کارگزاری بورس الزامی است. دریافت کارمزد کارگزاری از هر معامله یکی از راه های کسب درآمد کارگزاری هاست و این که کارمزد کدام کارگزاری کمتر است قطعا بسیار مهم است. پس اگر نمیدانید کارمزد کارگزاری در معاملات چقدر است و کارمزد کارگزاری بورس چگونه محاسبه می شود، با سایت کد بورسی همراه باشید.
کارمزد کارگزاری های بورس
به منظور خرید یا فروش همه چیز نمی توان به صورت مستقیم اقدام کرد، به عنوان مثال برای خرید و یا اجاره یک خانه باید به بنگاه های مشاور املاک مراجعه کرد. مشاور املاک باتوجه به بودجه و شرایط مدنظر شما خانه هایی را به شما نشان خواهد داد. در صورتی که شما از خانه ای خوشتان بیاید و قصد خرید یا اجاره آن را داشته باشید، مشاور املاک مبلغی را به عنوان حق الزحمه جوش دادن معامله از شما دریافت می کند. در اینجا مشاور املاک نقش یک رابط را بازی می کند و به شما کمک می کند تا راحت تر به هدف خود برسید در مقابل آن مبلغی را بابت ارائه خدمات از شما به عنوان کارمزد یا حق الزحمه دریافت می کند. کارگزاری ها نیز، کاری مشابه با مشاورین املاک انجام می دهند.
درصورتی که تمایل دارید تا از خدمات ۲۵ درصد تخفیف کارمزد در بورس، مشاوره خرید، آموزش های رایگان بورسی و … بهره مند شوید میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید.
ولی چگونه؟ همان طور که همه شما می دانید برای معامله سهم یا سایر اوراق بهادار علاوه بر داشتن یک کد بورسی باید در یک کارگزاری ثبت نام کنیم. کارگزاری ها از نهادهای مالی هستند که نقش واسطه های مالی را اجرا میکنند. این نهادها موجب خواهند شد تا سرمایه ها با سرعت بیشتر و با هزینه ای کمتر در گردش باشند. به عبارتی این نهادها معمولا امور مالی و سرمایه گذاری را اجرایی می کنند. شرکت های کارگزاری خدمات متنوعی ارائه می دهند، ولی حائز اهمیت ترین وظیفه آن ها نقش کارگزار در معاملات بورس خرید و فروش سهام و همچنین دیگر اوراق پذیرفته شده در بورس است. کارگزاران نقش واسطه ای میان خریداران و فروشندگان ایفا می کنند و به ازای آن مبلغی را به عنوان کارمزد از سهامداران دریافت می نمایند.
به این منظور که یک معامله صورت پذیرد، دو کارگزار مشخص به نمایندگی از هر سهامدار برای انجام معامله اقدام می کنند. کارگزار به نوعی نماینده حقوقی سرمایه گذاران در معاملات بوده و افراد بدون کارگزاری، توانایی انجام معامله را ندارند. این طور فرض کنید بدون داشتن واسطه بخواهیم سهم های خود را معامله کنیم، با اطمینان می توان گفت یافتن شخصی که قصد فروش سهام خود را داشته باشد و این سهم همان سهمی که ما قصد خرید آن را داریم باشد، امری بسیار دشوار و تقریبا غیرممکن است.
کارگزاری ها این کار را برای ما ممکن خواهند کرد. در حقیقت کسی که قصد فروش و یا خرید یک سهم را داشته باشد به کارگزاری خود مراجعه می کند. از آن جا که همه کارگزاری ها به یک هسته معاملاتی متصل هستند، می توانند سریعا اطلاعات را در اختیار همدیگر بگذارند و پروسه پیدا کردن خریدار و فروشنده را تسهیل کنند. در ازای انجام این کار از ما دستمزد دریافت می کنند، که به این دستمزد، کارمزد معاملات گفته می شود. معاملاتی که ما روزانه و به صورت آنلاین در یک لحظه انجام می دهیم از طریق مسیرهایی صورت می پذیرد که بابت آن از ما کارمزد گرفته می شود. با تصویب قاون جدید میزان کارمزد تغییر کرده است. این بدین معنی است که چنانچه قبلا برای خرید سهمی حدود ۰.۴۶۴ درصد از ارزش معامله را به عنوان کارمزد پرداخت می کردیم، الان ۲۰ درصد از این مقدار کسر شده و کارمزد خرید به ۰.۳۷۱۲ درصد رسیده است.
کارمزد معاملات بازار سرمایه در سال ۹۹
به منظور انجام معاملات اوراق بهادار در ابتدا باید به یک کارگزاری مراجعه کنید. پس از ثبت نام اولیه، کد بورسی و یا کد معاملاتی خود را دریافت می کنید و در ادامه می توانید به صورت حضوری و یا آنلاین با واسطه کارگزاری به خرید و یا فروش اوراق بهادار بپردازید.
در حقیقت کارگزاری واسطه ای است که اتصال شما به بازار بورس را امکان پذیر کرده و زمینه های لازم جهت انجام معاملات راحت تر را فراهم می کند و بابت انجام این فعالیت کارمزدی را از شما دریافت می کند. میزان کارمزد معاملات بورسی با توجه به نوع سهام، نوع معامله که شامل خرید یا فروش است و داشتن یا نداشتن مالیات متفاوت است. انواع سهام به صورت زیر است :
- سهام درج شده در بازار بورس و فرابورس
- اوراق اختیار فروش تبعی
- اوراق تسهیلات مسکن
- اوراق مشارکت
- اوراق اجاره
محاسبه کارمزد معاملات بورس در سال ۹۹
به منظور درک بهتر استفاده از جدول فوق، در قالب یک مثال عملی نحوه محاسبات مربوط به کسورات را در خرید و فروش سهام بورسی تشریح می کنیم. کارمزد معاملات بورس بابت خرید سهام بورسی معادل ۰.۰۰۳۷۱۲ قیمت خرید، و ۰.۰۰۸۸ قیمت فروش کسر می شود که البته ۰.۵ درصد این کارمزد مربوط به مالیات است. فرض کنید که شما قصد دارید تعداد ۱۰۰ سهم از شرکتی را در قیمت ۱۰,۰۰۰ ریال بخرید و پس از دو ماه در قیمت ۱۲,۰۰۰ ریال به ازای هر سهم بفروشید.
باید توجه داشت که در هنگام خرید مبلغ کارمزد (۳,۷۱۲ ریال) به قیمت سهام (۱,۰۰۰,۰۰۰ ریال) اضافه شده و مبلغ مجموع (۱,۰۰۳,۷۱۲ ریال ) از حساب کارگزاری شما کسر می شود. باید در نظر داشته باشید که در هنگام فروش مبلغ کارمزد (۱۰,۵۶۰ ریال) از قیمت سهام (۱۲۰۰۰۰۰ ریال) کسر شده و مبلغ ۱,۱۸۹,۴۴۰ ریال در حساب کارگزاری شما درج می شود.
نحوه تقسیم کارمزد کارگزاری
محاسبه کارمزد کارگزاری : کارگزاری ها به منظور انجام معاملات بورسی مشتریان شان در هنگام خرید ۰.۳۰۴ درصد و در هنگام فروش ۰.۳۰۴ درصد به عنوان کارمزد کارگزاری دریافت می کنند. به عنوان مثال فوق در هنگام خرید و فروش، مبلغ کارمزد کارگزاری به ترتیب ۳۰۴۰ و ۳۶۴۸ ریال است.
محاسبه کارمزد سازمان بورس : بعد از کسر کارمزد کارگزاری از کارمزد کل، مبلغ مانده بابت انجام فعالیت ها خرید و فروش سهام از سوی متولیان بازار سرمایه صرف اداره و توسعه مستمر این بازار می شود.
محاسبه مالیات در کارمزد معاملات بورس : در معاملات بازار بورس نیز مانند دیگر معاملات بحث مالیات مطرح است، ولی نکته مهم و حائز اهمیت آن است که مالیات تنها در زمان فروش اوراق اخذ میگردد و در زمان خرید اوراق مالیاتی از شما دریافت نمی شود. شایان ذکر است که نسبت تقسیم کارمزد بین این عوامل در معاملات مختلف بازار سرمایه متفاوت است.
تفاوت کارمزد خرید و فروش در کارگزاری ها
مجموع کارمزدهای فروش قبلا برابر با ۰.۰۰۹۷۵ بود، ولی نقش کارگزار در معاملات بورس الان به ۰.۰۰۸۸ در بازار بورس رسیده است. امکان دارد الان با خود بپرسید ۰.۰۰۸۸، ۲۰ درصد کمتر از۰.۰۰۹۷۵ نیست، بنابراین چجوری ممکن است که کارمزد فروش ۲۰ درصد کاهش پیدا کرده باشد. با کاهش ۲۰ درصدی کارمزدها مقدار مالیات تغییر نکرده و همان ۰.۵ درصد باقی مانده است. یکی از فرق هایی که بین کارمزد خرید و فروش وجود دارد، به مالیات ارتباط دارد.
وقتی که ما سهمی را می فروشیم، مثل فروش دیگر دارایی ها، درصدی به عنوان مالیات از ما اخد خواهد شد. این مالیات در هر صورت از فروشنده گرفته می شود. یعنی تفاوتی ندارد که شما طی معامله ای که انجام داده اید، سود کردید یا زیان، به هر حال باید مالیات خود را بپردازید. تنها تفاوتی که بین پرداخت مالیات سهام با دیگر دارایی ها وجود دارد این است که، مالیات سهام به صورت خودکار از شما اخذ خواهد شد و مثل پرداخت مالیات واحد تجاری و … نیازی به پر کردن اظهارنامه مالیاتی نخواهید داشت.
دلیل منفی بودن سود بعد از خرید عرضه اولیه
این را در نظر داشته باشید که کارگزاری ها، شرکت های بورس و فرابورس، شرکت سپرده گذاری، شرکت مدیریت فناوری و سازمان نظارتی در ازای ارائه خدمات و بهبود زیرساخت ها مبالغی را تحت عنوان کارمزد خرید و نقش کارگزار در معاملات بورس فروش از ما دریافت می کنند، لذا چنانچه در عرضه اولیه ای شرکت کردید یا سهمی خریداری کردید و بعد از آن دیدید که در همان قیمت خرید میزان سود شما منفی نشان داده می شود، نگران نشوید. این اتفاق به علت کسر کارمزد افتاده است و با اولین مثبت ۵ وضعیت آن تغییر خواهد کرد.
کارمزد خرید کارگزاری آگاه
کارگزاری آگاه در راستای مشتری مداری و جلب رضایت سرمایه گذاران محترم باشگاه مشتریان را پایه ریزی کرده است. شما با عضویت در این باشگاه، از مزایا و امکانات آن بهره مند می شوید. هر عضو باشگاه با استفاده از روش هایی (انجام معامله اوراق بهادار از طریق کارگزاری آگاه، انجام معاملات آتی سکه در کارگزاری آگاه، شرکت در مسابقات باشگاه و …) می تواند به کسب امتیاز بپردازد.
با توجه به امتیاز کسب شده، در یکی از سطوح ۱۰ گانه جدول زیر قرار می گیرد. در واقع امتیازات تنها مبنای سطح بندی و استفاده از خدمات سطوح مختلف خواهد بود. با ورود به هر سطح که طبق امتیاز فرد تعیین می شود، شخص می تواند از منافع و تخفیفات معاملات اوراق بهادار و آتی سکه به صورت وجه نقد بهره مند شود.
کارمزد خرید کارگزاری مفید
کارگزاری مفید نیز راستای مشتری مداری و جلب رضایت سرمایه گذاران محترم باشگاه پلکان را پایه ریزی کرده است. پلکان با شیوه ای منصفانه طیف وسیعی از خدمات و هدایا را در اختیار اعضا قرار می دهد. در پلکان هیچ فعالیتی بدون پاداش نمی ماند و پوشش عمده نیازهای مرتبط با بازار سرمایه تنها بخشی از خدمات پلکان است. کاربران در استفاده از این خدمات وجهی نمی پردازند و اساس پلکان بر امتیاز استوار است :
- نخستین روش کسب امتیاز خرید و فروش سهام است. بعد از عضویت در پلکان به صورت خودکار با انجام هر معامله اعم از خرید یا فروش، امتیازی متناسب با ارزش معامله به مجموع امتیازات شما اضافه خواهد شد.
- دومین راه کسب امتیاز، معرفی دوستان است.
- روش سوم برای کسب امتیاز، شرکت در مسابقات روزانه پلکان است. معمولا روزانه پنج مسابقه در پلکان برگزار می شود. علاقه مندان قادرند با شرکت در این مسابقات و پیش بینی صحیح جریانات آتی بازار سرمایه امتیازات نقش کارگزار در معاملات بورس خود را افزایش دهند.
نکات مهم درباره کارمزد کارگزار در بورس
۱) کارمزد و مالیات پرداختی از سوی شما به صورت مستقیم از حسابی که نزد کارگزاری دارید کسر می شود. لذا نباید نگران این مسئله باشید که در پایان هر دوره باید مبالغی را به حساب نهاد مربوطه واریز کنید. گفتنی است که شرکت ها باید بابت عملکرد سالیانه خود اظهارنامه عملکرد پر کرده و به سازمان مالیاتی ارسال کنند نقش کارگزار در معاملات بورس یا شما اگر خانه ای را اجاره دهید باید بابت درآمد اجاره خود به صورت دوره ای اظهارنامه مالیاتی را تکمیل کنید، ولی در معاملات بورس نیاز به این گونه فعالیت ها نیست.
۲) باید در نظر داشت که از طریق حساب کاربری خود نزد کارگزار بورس اوراق بهادار می توانید سهام درج شده در بازار بورس، فرابورس، اوراق تسهیلات مسکن، اوراق اختیار فروش تبعی، اوراق مشارکت و اوراق اجاره را مورد معامله قرار دهید. کارمزد و مالیات تمام این اوراق یکسان نبوده و هر ورقه بهادار نرخ خاص خود را دارد که در ادامه به تفکیک اوراق توضیحاتی ارائه می شود.
۳) مالیات پرداختی بابت فروش سهام معادل ۰٫۵ درصد یا ۰٫۰۰۵ مبلغ فروش سهام است؛ فارغ از اینکه شما در آن معامله سود یا زیان کنید. در سال ۹۷ در راستای ایجاد جذابیت بیشتر معاملات بورس، مالیات فروش سهام از ۰٫۵ درصد به ۰٫۱ درصد کاهش پیدا کرده است. لذا چنانچه مصوبه جدیدی از سوی دولت و اداره مالیات انتشار نیابد، نرخ مالیات فروش سهام در سال ۱۳۹۸ دوباره به سطح قبلی خود باز می گردد.
۴) در معاملات بازار بورس نیز همچون دیگر معاملات، بحث مالیات مطرح است، ولی نکته حائز اهمیت آن است که مالیات فقط در زمان فروش اوراق اخذ می گردد و در زمان خرید، مالیاتی از شما دریافت نخواهد شد.
سوالات متداول در خصوص کارمزد کارگزاری ها
آیا برای خرید در بازار بورس باید مالیات پرداخت شود؟ خیر، برای خرید در بازار بورس مالیاتی پرداخت نمی شود و تنها فروش در این بازار مشمول مالیات است.
آیا کارمزد باید به صورت دستی توسط سرمایه گذار به کارگزاری پرداخت شود؟ خیر، کارمزد معاملات در بازار بورس از حسابی که سرمایه گذار نزد کارگزاری دارد به صورت خودکار کسر می شود.
کارمزد معاملات بورس به چه کسی پرداخت می شود؟ کارمزد معاملات بورس به کارگزاری که واسطه معامله بین بازار بورس و سرمایه گذار برای انجام معامله بوده است، پرداخت می شود.
خلاصه مطلب و کلام پایانی
در این مقاله تلاش کردیم تا اطلاعات مورد نیاز شما در مورد میزان مالیات و کارمزد خرید و فروش سهام و دیگر اوراق بهادار مورد معامله در بورس و فرابورس اطلاعاتی به شما ارائه دهیم. همین طور نحوه تقسیم این کارمزد بین کارگزاری ها و سازمان بورس توضیح داده شد. میزان این کارمزد و مالیات معاملات بسیار اندک بوده و این امر موجب جذابیت بازار سرمایه نسبت به سایر بازارهای سرمایه گذاری می شود. در ضمن کارگزاری های آگاه و مفید از کارمزدی که به آن تعلق می گیرد، تخفیفاتی نیز برای مشتریان خود در نظر می گیرد که بررسی کردیم.
به منظور انجام معاملات اوراق بهادار اعم از سهام، اوراق تسهیلات مسکن، اوراق مشارکت و اوراق اجاره، باید به یک کارگزاری مراجعه فرمایید. ارتباط بین شما و سازمان بورس به وسیله کارگزاری برقرار میگردد. در حقیقت کارگزاری ها زمینه های لازم جهت انجام معاملات راحت تر را در اختیار شما عزیزان قرار می دهند و بابت انجام این فعالیت ها ما کارمزد کارگزاری را پرداخت می کنیم. این کارمزد زمانی از شما دریافت می شود که سهامی را بخرید و یا سهام خود را بخواهید به فروش برسانید.
این کارمزد که البته، مبلغ آن اندک است، از سوی متولیان بازار سرمایه صرف اداره و توسعه مستمر این بازار میشود. البته بخشی از آن کارمزد کارگزاری است. همانطور که گفته شد کارگزاری ها بابت واسطه گری مستحق دریافت کارمزد از معاملاتی که سرمایه گذاران انجام می دهند، می شوند. همچنین دولت اصولا برای انجام معاملات از معامله گر ها مالیاتی را دریافت نمی کند. اگرچه بعضی از کارگزاری ها با توجه به سابقه معاملات سهامدار تخفیف هایی در کارمزد می دهند که می توان با تغییر کارگزاری بورس از امکانات آن ها استفاده کرد. در نظر داشته باشید که در مدل جدید و طبق قانون گذاری های انجام شده، کارمزد انجام معاملات در همان ابتدا در هزینه خرید سهام اعمال شده و از فرد دریافت می شود و در زمان فروش صرفا مالیات محاسبه می شود. کارمزد و مالیاتی که با توجه به قیمت معامله محاسبه می شود، مستقیما از حسابی که سرمایه گذار نزد کارگزاری دارد، کسر خواهد شد.
در این مطلب آموزشی یاد گرفتیم که کارمزد کارگزاری چقدر است و کارمزد کارگزاری خرید و فروش سهام به چه صورت است.
امیدوارم از این مقاله آموزشی با عنوان کارمزد کارگزاری در خرید و فروش نهایت استفاده را برده باشید.
هر گونه سوال و یا ابهامی در مورد کارمزد کارگزاری سهام مختلف داشتید، حتما از طریق بخش ارسال نظرات و دیدگاه ها با و دیگر مخاطبان به اشتراک بگذارید.
نقش کارگزار در معاملات بورس
گروه بورس- بدون شک رشد صنعت کارگزاری و حرفه ای شدن فعالیت این نهادهای مالی تاثیر مستقیمی در پیشرفت بورس تهران و جذب سرمایه گذاران به این بازار مولد دارد. این نهادهای مالی به سبب ارتباط تنگاتنگ با بازار سرمایه از فراز و نشیب های روزانه بورس تاثیر زیادی می پذیرند و دوره های رکود و رونق متوالی را ضمن فعالیت خود تجربه می کنند.
برخی از خدمات سایت، از جمله مشاهده متن مطالب سالهای گذشته روزنامههای عضو، تنها به مشترکان سایت ارایه میشود.
شما میتوانید به یکی از روشهای زیر مشترک شوید:
در سایت عضو شوید و هزینه اشتراک یکساله سایت به مبلغ 700,000ريال را پرداخت کنید.
همزمان با برقراری دوره اشتراک بسته دانلود 100 مطلب از مجلات عضو و دسترسی نامحدود به مطالب روزنامهها نیز برای شما فعال خواهد شد!
پرداخت از طریق درگاه بانکی معتبر با هریک از کارتهای بانکی ایرانی انجام خواهد شد.
پرداخت با کارتهای اعتباری بینالمللی از طریق PayPal نیز برای کاربران خارج از کشور امکانپذیر است.
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی همه کاربران به متن مطالب خریداری نمایند!
آشنایی با اصطلاحات و تعاریف بورس
یکی از پیشنیازهای فعالیت در بورس و بازار سرمایه، آگاهی داشتن از اصطلاحات و تعاریفی است که در این بازار مورد استفاده قرار میگیرد. خریداران و فروشندگان سهام بورس با کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه میتوانند معاملات موفقتری را تجربه نمایند.
در ادامه پرکاربردترین اصطلاحات و عبارتهای مربوط به بورس و بازار سرمایه را مشاهده میکنید:
ارزشیاب کارشناس مالی است که داراییها و اوراق بهادار موضوع این قانون را مورد ارزشیابی قرار میدهد. اساسنامه اساسنامهی نمونهی شرکتهای سهامی عام پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار مصوب هیئت مدیرهی سازمان. اطلاعات مهم اطلاعاتی دربارهی رویدادها و تصمیمات مربوط به ناشر که بر قیمت اوراق بهادار ناشر و تصمیم سرمایهگذاران تاثیر بااهمیت داشته باشد. اطلاعات نهانی هرگونه اطلاعات افشا نشده برای عموم که به طور نقش کارگزار در معاملات بورس مستقیم و یا غیرمستقیم به اوراق بهادار، معاملات یا ناشر آن مربوط میشود، و در صورت انتشار، بر قیمت و یا تصمیم سرمایهگذاران برای معامله اوراق بهادار مربوط تاثیر میگذارد. اعلام عمومی انتشار عمومی رای قطعی صادره توسط مرجع ذیصلاح. افشاء ارسال اطلاعات به سازمان و انتشار عمومی و بهموقع اطلاعات مطابق ضوابط دستورالعمل افشا افشای فوری افشای اطلاعات به محض آگاهی ناشر، با رعایت شرایط دستورالعمل افشای فوری امیدنامه سندی که اهداف، نرخ بازده مورد انتظار، شرایط و نحوه تبدیل اوراق به سهام (در صورت لزوم) و سایر جزئیات مربوط به «طرح توسعه و نوسازی شرکت» را شرح میدهد و تصویری از آیندهی سرمایهگذاری برای تصمیمگیری در اختیار سرمایهگذاران (خریداران اوراق مشارکت) قرار میدهد. این سند قبل از انتشار عمومی باید به تایید «امین»، «حسابرس» و «بورس» برسد. انتشار انتشار عبارت است از صدور اوراق بهادار برای عرضهی عمومی. انتقال قانونی انتقال اوراق بهاداری است که به موجب قوانین خاص و یا با حکم دادگاه صالحه به شخص دیگری صورت میگیرد. انتقال قهری انتقال اوراق بهاداری است که با فوت دارندهی آن به وراث قانونی وی صورت میگیرد. انحصار وضعیتی در بازار که سهم یک یا چند بنگاه یا شرکت تولیدکننده، خریدار و فروشنده از عرضه و تقاضای بازار به میزانی باشد که قدرت تعیین قیمت و یا مقدار را در بازار داشته باشد، یا ورود بنگاههای جدید به بازار یا خروج از آن با محدودیت مواجه باشد. اوراق اجاره اوراق بهادار با نام قابل نقل و انتقالی است که نشان دهندهی مالکیت مشاع دارندهی آن در دارایی مبنای انتشار اوراق اجاره است. اوراق بهادار هر نوع ورقه یا مستندی است که متضمن حقوق مالی قابل نقل و انتقال برای مالک عین و یا منفعت آن باشد. شورا، اوراق بهادار قابل معامله را تعیین و اعلام خواهد کرد. مفهوم ابزار مالی و اوراق بهادار در متن این قانون، معادل هم در نظر گرفته شده است. اوراق مشارکت اوراق بهادار با نامی که با مجوز «بورس» به قیمت اسمی مشخص برای مدت معین جهت تامین بخشی از منابع مالی مورد نیاز طرحهای نوسازی و توسعه شرکتهای پذیرفته شده در «بورس» منتشر میشود. این اوراق بدون تضمین دولت و بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران انتشار مییابند. اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام آن گروه از اوراق مشارکت ناشر است که در سررسید نهایی و یا قبل از آن قابل تبدیل به سهام همان شرکت (ناشر) باشد. ایستگاه معاملاتی پایانهی معاملاتی کارگزار است که با سامانهی معاملاتی بورس در ارتباط میباشد. هر “ایستگاه معاملاتی” با کدی مشخص میشود که به آن «کد ایستگاه معاملاتی» گویند. ایستگاههای معاملاتی هر کارگزار با کدهای جداگانه تعریف میشود. بازارگردان کارگزار/معاملهگری است که با اخذ مجوز لازم و با تعهد به افزایش نقدشوندگی و تنظیم عرضه و تقاضای اوراق بهادار معین و تحدید دامنهی نوسان قیمت آن، به داد و ستد آن اوراق میپردازد. بازارگردانی فعالیتی است که با هدف کاهش دامنهی نوسانات قیمت اوراق بهادار و تامین نقدشوندگی آن با مجوز سازمان توسط کارگزار انجام میشود. بازارهای خارج از بورس بازاری است در قالب شبکهی ارتباط الکترونیک یا غیرالکترونیک که معاملات اوراق بهادار در آن بر پایهی مذاکره صورت میگیرد. بانی شخص حقوقی است که نهاد واسط برای تأمین مالی وی در قالب عقود اسلامی، اقدام به انتشار اوراق اجاره مینماید. بستن نماد توقف معاملات هر یک از انواع اوراق بهادار طی دورهی معین طبق دستورالعمل مربوطه میباشد. بنگاه واحد اقتصادی که در تولید کالا یا خدمت فعالیت میکند، اعم از آن که دارای شخصیت حقوقی یا حقیقی باشد. پذیرش مضاعف پذیرش اوراق بهاداری است که علاوهبر «بورس» در بورس دیگری نیز پذیرفته شده باشد. پذیرهنویسی فرایند خرید اوراق بهادار از ناشر و یا نمایندهی قانونی آن و تعهد پرداخت وجه کامل آن طبق قرارداد. تابلوی بورس تابلویی است که برای ارائهی اطلاعات طبقهبندیشدهی اوراق بهادار بهکار میرود از قبیل تابلوی اصلی و فرعی، تابلو اوراق مشارکت دولتی و تابلوی اوراق مشارکت شرکتها. تخلف هرگونه فعل یا ترک فعل که منجر به نقض قانون و یا مقررات شود. تسویه و پایاپای مرحلهی پایانی انجام معامله است که طی آن مالکیت اوراق بهادار به خریدار و وجوه حاصل از معامله به فروشنده منتقل میشود. تعلیق پذیرش توقف موقت معاملات اوراق بهادار درج شده در فهرست نرخهای بورس ناشی از نقض مفاد این دستورالعمل. تقاضا عبارت است از اعلام آمادگی برای خرید اوراق بهادار از طرف کارگزار خریدار. جلسه رسمی معاملاتی ساعاتی پیوسته از یک نشست کاری است که معاملات اوراق بهادار در این ساعات انجام میپذیرد. «بورس» میتواند در یک شبانهروز بیش از یک نشست رسمی معاملاتی داشته باشد. حجم مبنا تعداد اوراق بهادار از یک نوع است که هر روز باید مورد دادوستد قرار گیرد تا کل درصد تغییر آن روز ، در تعیین قیمت روز بعد ملاک باشد. حداقل سفارش انباشته حداقل مقدار سفارشی است که بازارگردان موظف است طبق قرارداد بازارگردانی همواره در سفارش خرید یا فروش خود در سامانهی معاملاتی بورس در هر نماد معاملاتی بهصورت فعال نگهدارد. حداقل معاملات روزانه حداقل میزان معاملات در هر نماد است که بازارگردان موظف به انجام آن در یک روز معاملاتی میباشد. حراج سازوکاری برای دادوستد اوراق بهادار بر پایهی انطباق سفارشهای خرید و فروش مشتریان با درنظر گرفتن اولویت قیمت و زمان است. حساب تضمین بورس حساب ویژه ای است که به منظور ایفای تعهدات “کارگزاران” ناشی از فعالیت کارگزاری با هدف حمایت از سرمایهگذاران، افتتاح میشود. حسابرس موسسات حسابرسی عضو جامعهی حسابداران رسمی ایران که امکان سنجی فنی، اقتصادی و مالی «طرح نوسازی و توسعه شرکت» را تایید میکند و گزارش پیشرفت کار، نرخ بازده و دیگر اطلاعات مالی طرح سرمایهگذاری را به اطلاع دارندگان “اوراق مشارکت” میرساند. حسابرس میتواند در عین حال “حسابرس” شرکت “ناشر” هم باشد. حسابرس معتمد موسسهی حسابرسی است که بر اساس ضوابط “دستوالعمل موسسات حسابرسی معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار” به عنوان موسسهی حسابرسی معتمد سازمان پذیرفته شده است. خرید گروهی خرید اوراق بهادار توسط کارگزار با کد معین، و تخصیص آن به مشتریان است. دارایی مال منقول یا غیرمنقول با مشخصات تعیینشده در این دستورالعمل است که میتواند مبنای انتشار اوراق اجاره واقع شود. داراییهای صندوق منظور کلیه حقوق مادی و معنوی صندوق است از جمله وجوه دریافتی از سرمایهگذاران بابت پذیرهنویسی اولیهی واحدهای سرمایهگذاری و صدور واحدهای سرمایهگذاری، اوراق بهاداری که از محل این وجوه به نام صندوق خریداری میشود و کلیه حقوق، منافع و سود متعلق به آنها، مطالبات صندوق از اشخاص و کارمزدهایی که مطابق اساسنامه یا امیدنامه برای صندوق دریافت میشود. دامنه مظنه حداکثر اختلاف بین قیمت سفارش خرید و سفارش فروش در هر نماد معاملاتی به درصد است که بازارگردان آن نماد، در سامانهی معاملاتی بورس وارد مینماید. این درصد نسبت به قیمت سفارش خرید محاسبه میشود. دامنه نوسان قیمت پایینترین تا بالاترین قیمتی است که در آن دامنه، طی یک یا چند جلسهی رسمی معاملاتی بورس، قیمت میتواند نوسان داشته باشد. دوره پذیره نویسی اولیه مهلتی است که طبق مادهی 8 برای فروش واحدهای سرمایهگذاری صندوق به قیمت مبنا و تامین حداقل سرمایه مورد نیاز برای تشکیل و شروع فعالیت صندوق تعیین شده است. سامانه معاملاتی سیستم رایانهای است که دریافت سفارشهای خرید و فروش، تطبیق سفارشها و در نهایت انجام معاملات از طریق آن انجام میشود. سبد مجموعه داراییهای مالی است که از محل وجوه سرمایهگذاران خریداری میشود. سپردهگذاری عملیاتی است که طی آن اوراق بهاداری که در سامانه معاملات به ثبت رسیده است، قابلیت معامله پیدا میکند. سرمایهگذار خارجی شخص خارجی که مجوز معامله را از سازمان بورس دریافت نموده باشد. سرمایهگذاری خارجی راهبردی سرمایهگذار خارجی که قصد تملک بیش از 10درصد سهام یک شرکت پذیرفته شده در بورس یا بازار خارج از بورس را دارد، یا پس از تملک سهام یک شرکت پذیرفتهشده در بورس یا بازار خارج از بورس یک کرسی هیئت مدیرهی آن شرکت را در اختیار بگیرد. سفارش درخواست خرید و یا فروش اوراق بهادار است که توسط «مشتری» به کارگزار ارائه میشود. سهام کنترلی حداقل میزان سهام مورد نیاز برای آنکه دارندهی آن قادر به تعیین اکثریت اعضای هیات مدیرهی شرکت باشد. سهام مدیریتی میزانی از سهام یک شرکت که دارنده آن طبق اساسنامه اختیار تعیین حداقل یک عضو را در هیات مدیره شرکت دارد. سهامدار/سهامداران عمده سهامدار یا سهامدارانی که توانایی هدایت سیاستهای مالی و عملیاتی ناشر بهمنظور کسب منافع از فعالیتهای آن را دارا هستند. سهم شناور آزاد بخشی از سهام آن شرکت است که دارندگان آن همواره نقش کارگزار در معاملات بورس آمادهی عرضه و فروش آن سهام میباشند، و قصد ندارند با حفظ آن قسمت از سهام، در مدیریت شرکت مشارکت نمایند. شاخص نماگری است که تغییرات قیمت یا بازدهی یک یا مجموعهای از اوراق بهادار را طی دورهی زمانی مشخص نشان میدهد. شایعه اخباری حاکی از وجود اطلاعات مهمی است که بهطور غیررسمی منتشر شده و توسط ناشر تایید یا تکذیب نشده است و احتمال میرود بر قیمت اوراق بهادار ناشر تاثیر بااهمیت داشته باشد. شخص تحت کنترل شخص حقوقی است که ناشر میتواند سیاستهای مالی و عملیاتی آن را بهمنظور کسب منافع از فعالیتهای آن شخص، هدایت نماید. شرکت شخص حقوقی که با رعایت قانون تجارت یا قانون خاص حسب مورد تشکیل شده باشد. شرکت مادر (هلدینگ) شرکتی که با سرمایهگذاری در شرکت سرمایهپذیر جهت کسب انتفاع، آنقدر حق رای کسب میکند که برای کنترل عملیات شرکت، هیئت مدیره را انتخاب کند و یا در انتخاب اعضای هیئت مدیره موثر باشد. صندوق سرمایهگذاری نهادی مالی است که فعالیت اصلی آن سرمایهگذاری در اوراق بهادار میباشد و مالکان آن به نسبت سرمایهگذاری خود، در سود و زیان صندوق شریک هستند. ضامن شخص حقوقی است که پرداخت مبالغ اجارهبها و حسب مورد بهای خرید دارایی مورد اجاره و نیز سایر وجوهی که بانی ملزم به پرداخت آن به ناشر میباشد را تعهد و تضمین مینماید. عامل پرداخت شرکت سپردهگذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویهی وجوه است که نسبت به پرداختهای مرتبط با اوراق اجاره در سررسیدهای معین به سرمایهگذاران اقدام مینماید. عامل فروش شخص حقوقی است که نسبت به عرضه و فروش اوراق اجاره از طرف نهاد واسط اقدام مینماید. عرضه عبارت است از اعلام آمادگی برای فروش اوراق بهادار از طرف کارگزار فروشنده. عرضه اولیه منظور نخستین عرضهی اوراق بهادار شرکت، پس از پذیرش آن در بورس است. عرضه خصوصی فروش مستقیم اوراق بهادار توسط “ناشر” به سرمایهگذاران نهادی است. عرضه عمومی عرضهی اوراق بهادار منتشره به عموم جهت فروش. فروش گروهی فروش اوراق بهادار تجمیع شدهی تعدادی از مشتریان با کد معین کارگزار میباشد. فروشنده شخص حقوقی یا حقیقی معتبر است که اقدام به فروش دارایی به نهاد واسط مینماید. فعالیت نامتعارف بازار بههرگونه نوسان نامتعارف در قیمت یا حجم دادوستد اوراق بهادار ناشر اطلاق میشود. فهرست نرخهای بورس سندی رسمی است که به منظور مشخص نمودن اوراق بهادار قابل معامله، معاملات انجام شدهی اوراق بهادار و قیمت آنها به تفکیک بازارهای اول و دوم، توسط بورس تنظیم و به اطلاع عموم میرسد. قرارداد سلف قراردادی است که براساس آن عرضهکننده مقدار معینی از دارایی پایه را بر اساس مشخصات قرارداد سلف در ازای بهای نقد به فروش میرساند تا در دورهی تحویل به خریدار تسلیم کند، خریدار میتواند معادل دارایی پایهی خریداری شده را طی قرارداد سلف موازی استاندارد به فروش رساند. قرارداد مذکور نیز در این دستورالعمل به اختصار قرارداد سلف نامیده میشود. قیمت آغازین قیمتی است که در شروع جلسهی رسمی معاملاتی برای هر ورقهی بهادار در تابلو بورس اعلام میشود. قیمت باز نرخی است که اختیار تعیین آن از طرف «مشتری» به کارگزار واگذار میشود. قیمت پایانی قیمت هر ورقهی بهادار در پایان هر جلسه رسمی معاملاتی بورس است که محاسبه و توسط «بورس» اعلام میشود. قیمت پایه قیمت مشخص و بدون قید و شرطی است که توسط فروشنده برای عرضهی سهام در معاملات عمده تعیین و از طریق کارگزار فروشنده به بورس اعلام میشود و مبنای رقابت در معاملات عمده میباشد. قیمت پیشنهادی نرخی است که برای هر واحد اوراق بهادار از طرف کارگزار وارد سامانه معاملات میشود. قیمت محدود نرخی است که حداکثر یا حداقل آن از طرف «مشتری» به کارگزار اعلام میشود. قیمت معین نرخ ثابتی است که توسط «مشتری» برای انجام معامله به کارگزار اعلام میشود. قیمت تعدیلشدهی پایانی قیمتی است که پس از اعمال اثر تغییرات سرمایه یا تقسیم سود نقدی در قیمت پایانی محاسبه میشود. قیمت مرجع قیمت پایانی سهم یا قیمت تعدیل شده پایانی در روز معاملاتی قبل، حسب مورد است که توسط بورس محاسبه میشود. کارگزار موسسهای (شرکتی) است که با مجوز “سازمان” به نمایندگی از طرف اشخاص و یا به حساب خود حسب مورد، و براساس قوانین و مقررات مربوط، به دادوستد اوراق بهادار پذیرفته شده در بورس و سایر خدمات کارگزاری میپردازد. کارگزار متعهد پذیره نویسی کارگزاری است که در عرضهی اولیهی اوراق بهادار به بورس، هماهنگی برای تامین مالی خرید بخشی از اوراق را که به فروش نمیرسد، به عمل آورده باشد. کارگزار معرف کارگزاری که در پذیرش اوراق بهادار نقش مشاور و کارشناس را برای عرضهی اولیه برعهده داشته باشد. کد معاملاتی شناسهی «مشتری» جهت انجام معاملهی اوراق بهادار در سامانهی معاملات است. این شناسه به صورت حروف، عدد، و یا ترکیبی از هر دو میباشد. کد معاملاتی گروهی شناسهای است که برای ورود سفارشهای خرید و یا فروش گروهی برای هر شرکت کارگزاری در سامانهی معاملات تعریف شده است. این شناسه بهصورت حروف، عدد، و یا ترکیبی از هر دو میباشد. کنترل توانایی راهبری سیاستهای مالی و عملیاتی یک واحد تجاری بهمنظور کسب منافع از فعالیتهای آن. گواهی سرمایه گذاری سندی است که مطابق اساسنامه از طرف صندوق به نام یک سرمایهگذار صادر میشود و معرف تعداد واحدهای سرمایهگذاری در تملک آن سرمایهگذار است. گواهی نامه حق تقدم (حق خرید) گواهینامهای است که در آن میزان حقتقدم در خرید سهم، وجوه قابل واریز و مطالبات سهامدار در صورتی که وجود داشته باشد، قید شده است. گواهی نامه نقل و انتقال و سپرده سهام گواهینامهای است که دارایی سهام و میزان سهام سپرده شدهی سهامدار را نشان میدهد. مبارزه با پولشویی به منظور هماهنگ کردن دستگاههای ذیربط در امر جمعآوری، پردازش و تحلیل اخبار، اسناد و مدارک، اطلاعات و گزارشهای واصله، تهیهی سیستمهای اطلاعاتی هوشمند، شناسایی معاملات مشکوک و به منظور مقابله با جرم پولشویی شورای عالی مبارزه با پولشویی به ریاست و مسئولیت وزیر اقتصادی و دارایی و با عضویت وزرای بازرگانی، اطلاعات، کشور و رئیس بانک مرکزی با وظایف ذیل تشکیل میگردد:
نحوه شکایت از کارگزاری بورس
برخی از تخلفات صورت گرفته توسط کارگزاران، طبق دستورالعمل انضباطی سازمان بورس و اوراق بهادار به قرار ذیل است:
- فروش بیش از حد مجاز به بازارساز
- عدم رعایت ضوابط انضباطی تالارهای معاملات
- عدم توجه به پیامها و دستورات ناظر بازار
- تاخیر در اخذ کد سهامداری برای مشتری
- ثبت صورت جلسات هیات مدیره و مجامع عمومی عادی و فوق العاده در اداره ثبت شرکت ها بدون کسب موافقت کتبی سازمان
- استفاده از اشخاصی که دارای گواهینامه یا صلاحیت لازم برای فعالیت یا انجام معاملات نمی باشند
- عدم رعایت بخشنامهها و ابلاغیههای اداری صادره از سوی مقامات ذی صلاح در سازمان
- تاخیر در پرداخت جریمه ها یا خسارت های مشخص شده طبق مقررات به ذی نفعان
- خرید یا فروش اوراق بهادار یا کالا بدون رعایت سهمیه های مقرر
- شروع به بازارسازی بدون اعلام قبلی به بورس
نحوه شکایت از کارگزاری بورس
در صورتی که افراد بخواهند از کارگزاری بورس در زمینه تخلفات انجام شده شکایت کنند می توانند از طرق مختلفی اقدام نمایند مه بهترین روش اقدام از طریق اداره رسیدگی به شکایات و حمایت های حقوقی (سمتا) می باشد . در ادامه طرق دیگر اقدام را مطرح می نماییم:
- اعلام شکایت به سازمان بازرسی کل کشور
- شکایت از طریق قوه قضاییه
- مراجعه به سامانه رسمی ثبت تخلفات بورس
- کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار
وکلا پایه یک دادگستری در داداپ آماده ارائه مشاوره حقوقی آنلاین و مشاوره حقوقی حضوری در این خصوص به شما هستند.
مرجع رسیدگی به تخلفات کارگزاران بورس
مراجع رسیدگی به تخلفات کارگزان بورس به دو قسمت اداری و قضایی تقسیم می شود لازم به ذکر است که در خصوص رسیدگی به تخلفات مذکور رعایت سلسله مراتب لازم نمی باشد به این معنا که لازم نیست که ابتدا به مراجع اداری مراجعه شود و در صورت عدم پاسخگویی و نتیجه یابی به مراجع قضایی مراجعه شود البته بهتر است که برای اینکه افراد نتیجه بهتری را در مدت زمان کمتری به دست بیاورند مراجع اداری را در راس قرار دهند.در ادامه مراجع اداری و قضایی را شرح خواهیم داد.
مراجع اداری ـ نظارتی شکایت علیه کارگزاران بورس
مراجع اداری-نظارتی مراجعی است که سازمان بورس به عنوان متولی امر با وظیفه حفظ و صیانت از اموال فعالان بازار سرمایه و وضع مقررات از طریق شورا عالی بورس و کمیسیون تخصصی خود، پیش بینی کرده است که اشخاص می توانند مستقیماً با طرح شکایت خود در این نهادهای نظارتی خواستار پیگیری موضوع شوند. این نهادها شامل:
کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار:
کانون کارگزارن بورس و اوراق بهادار به موجب بند ۵ ماده ۱ و ماده ۵۳ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، پس از تشکیل کمیته منتخب کارگزاران، اساسنامه آن تدوین و به عنوان یک مؤسسه غیردولتی، غیر تجاری و غیر انتفاعی به تصویب هیئت مدیره سازمان بورس اوراق بهادار رسید . نظارت بر عملکرد کارگزاران و ارزیابی عملکرد آنان در خصوص اطلاع رسانی، حصول اطمینان از اجرای قوانین و مقرارات از وظایف این کانون می باشد .کانون کارگزاران همچنین شکایت و اعتراضات اشخاص را نسبت به تخلفات کارگزاران از طریق بخش شکایات می پذیرد.
سامانه اداره رسیدگی به شکایات و حمایت های حقوقی سازمان بورس و اوراق بهادار:
سازمان بورس و اوراق بهادار نیز خود بعنوان متولی امر صیانت و نگهداری از دارایی سهامداران و بعنوان نقشی نظارتی، اداره ای را به منظور رسیدگی به شکایات و اعتراضات فعالان بازار سرمایه در بستر وب پیش بینی کرده است.
سازمان بازرسی کل کشور:
سازمان بازرسی کل کشور که وظیفه نظارت و پیگیری تخلفات نهادهای عمومی، دولتی، نهادهای عمومی غیردولتی و … را دارد در صورت عدم پاسخگویی دو مرجع فوق،پاسخگو می باشد.
مراجع قضایی شکایت علیه کارگزاران بورس
در قسمت بالا در خصوص مراجع اداری و نظارتی صحبت نمودیدم و بیان شد در صورتی که از سوی نقش کارگزار در معاملات بورس کارگزران بورس تخلفی حاصل گردد از طریق مراجع فوق می توان اقدام نمود اما لازم به ذکر است که در صورت تخلف ،نیاز به رعایت سلسله مراتب نمی باشد به این معنا که اشخاص ابتدا می بایست از طریق مراجع فوق اقدام تنمایند و در صورت نتیجه نگرفتن به مراجع قضایی مراجعه کنند .بلکه اشخاص می توانند از همان ابتدا از طریق مراجع قضایی اقدام نمایند و از باب خسارتی که ناشی از مسئولیت قراردادی به آنها وارد شده است طرح دعوی کنند. گاهی ممکن است طرح دعوی حقوقی نباشد همانطور که در قانون بورس اوراق بهادار اشاره شده است که برخی تخلفات کارگزاران جرم بوده و مجازات را در پی دارد.
اگر اشخاص بخواهند از طریق مراجع قضایی اقدام نمایند می بایست با همراه داشتن مدارک شناسایی و مستندات خود به دفاتر خدمات قضایی جهت ثبت دادخواست یا شکواییه خود مراجعه نمایند.
سؤالات متداول در مورد شکایت از کارگزاری بورس
1 . کارگزار بورس کسیت؟
کارگزار شخصی است که اوراق بهادار را برای دیگران و به حساب آنها و یا به نام و حساب خود معامله می کند.
2 . آیا حل اختلافات بورسی نیازمند اخذ وکیل متخصص می باشد؟
با توجه به اینکه قوانین و مقررات حوزه بورس تخصصی می باشد بکارگیری وکیل بورسی در حصول نتیجه بهتر بسیار مفید بوده و در هزینه و زمان نیز صرفه جویی می شود.
3 . شکایت از کارگزاران بورس از چه طرقی ممکن است؟
شکایت از کارگزان بورسی از طریق مراجع اداری و قضایی ممکن بوده و نیاز به رعایت مرتبه در این بین نیست.
4 . مهلت مطالبه خسارت از کارگزار متقلب بورس چه مدت است؟
براساس ماده 43 قانون بورس و اوراق بهادار خسارت دیدگان موضوع این ماده میتوانند حد اکثر ظرف مدت یکسال پس از تاریخ کشف تخلف به هیأت مدیره بورس یا هیأت داوری شکایت کنند، مشروط بر اینکه بیش از سه سال از عرضه عمومی توسط ناشر نگذشته باشد.
کارگزار شخصی است که اوراق بهادار را برای دیگران و به حساب آنها و یا به نام و حساب خود معامله می کند در واقع کارگزار نقش واسطه را دارا می باشد بنابراین می بایست در نقش واسطه ای امین اقدام نماید.بورس در زندگی امروزی جایگاه و اهمیت بالایی پیدا کرده است و همین امر سبب توجه به ابعاد گسترده آن شده است در معاملات بورسی دو طرف تحت عنوان خریدار و فروشنده سهام وجود دارند .در معاملات بورسی ممکن است بین خریدار و فروشنده اختلاف حاصل گردد.
بر اساس ماده 2قانون بازار اوراق بهادار : مهمترین اهداف سازمان بورس و اوراق بهادار ساماندهی، حفظ و توسعه بازار شفاف، منصفانه و کارای اوراق بهادار و نظارت بر حسن اجرای قانون مذکور در راستای حمایت از حقوق سرمایهگذاران میباشد.در صورت وجود گزارش شکایات و تخلفات مربوط به حوزۀ کارگزاران، اداره رسیدگی به شکایات و حمایت های حقوقی سازمان بورس و اوراق بهادار اقدام به بازرسی از شرکت کارگزاری نموده و مدارک و مستندات لازم جهت طرح تخلفات در مراجع قانونی را جمعآوری و ارائه مینماید. براساس قانون بازار اوراق بهادار در ماده 36:کلیه اختلافات بین فعالین بازار سرمایه که ناشی از فعالیت حرفه ای آنها باشد، میبایست ابتدا در کمیته سازش کانون ها مطرح و در صورت عدم سازش، در هیات داوری موضوع آن قانون رسیدگی شود.ضمنا آرای صادر شده از سوی هیات داوری قطعی و لازم الاجرا بوده و اجرای آن به عهده اداره ها و دوایر اجرای ثبت اسناد و املاک می باشد.رسیدگی به تخلفات کارگزاران بورس علاوه بر اداره مربوطه از طریق سازمان بازرسی کل کشور،کانون کارگزاران بورس و مراجع قضایی نیز صورت می گیرد.ذکر عنوان تخلف ممکن است که باعث این اشتباه شود که اعمال کارگزاران صرفا تخلف بوده و در خصوص اعمال آنان جرم محقق نشده و قابل رسیدگی در مراجع قضایی می باشد در حالی که در قانون بورس و اوراق بهادار موادی را به جرایم کارگزاران بورسی اختصاص داده است که از جمله آن افشای اطلاعات بورسی می باشد.
دیدگاه شما