الگوهای بازگشتی در تحلیل تکنیکال کدام اند؟
تحلیل الگوهای قیمتی گرچه ممکن است فعالیتی بیدردسر و راحتی به نظر بیاید اما به هیچ عنوان نمیتوان آن را کاری راحت به شمار آورد. علم خواندن نمودارها، به آسانی به خاطر سپردن الگوهای قیمتی خاص و تصاویر و به یادآوردن آنها برای یک پیشبینی کلی نیست. هر نمودار سهام شامل ترکیبی از الگوهای متفاوت بیشمار است و تحلیل دقیق آنها نیازمند مطالعه مستمر، تجربه طولانی، کسب دانش تحلیل تکنیکال و توانایی سنجیدن عوامل مخالف یکدیگر است تا بتوان تصویر کلی و جزییات این الگوها را تشخیص داد.
با این که «شاباکر» به تحلیل تکنیکال به عنوان «علم خواندن نمودارها» اشاره میکند، بسیاری اعتقاد دارند که تحلیل تکنیکال بیشتر هنر است تا علم. به علاوه، تحلیل نمودارها برای یافتن الگوها، میتواند گاهی منجر به تفسیرهای متفاوتی شود که عامل آن را میتوان به تعصب فردی نسبت داد. برای بیاثر کردن برداشت فردی و تفسیر متفاوت از الگوها، باید از سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال در کنار الگوهای قیمتی به کار گرفته شود تا صحیح یا اشتباه بودن تحلیل مشخص شود.
در حالی که به نظر میرسد بسیاری از الگوهای قیمتی به هم شبیه هستند، هیچ دو الگویی شبیه به هم نیست. شکستهای نامعتبر، اشتباه در خواندن الگوها و چنین مواردی همگی جزئی از روند یادگیری است و یک تحلیل خوب و موفق، مستلزم مطالعه دقیق و مستمر است.
انواع الگوهای بازگشتی
درحالیکه تصور میشود الگوهای بازگشتی همگی مشابه هم هستند اما باید گفت اینگونه نیست و این الگوها دارای انواع بخصوص و مجزایی میباشند که در تحلیل تکنیکال به کار میروند. در این قسمت به مهمترین الگوهای موجود در مورد الگوهای بازگشتی، میپردازیم. این الگوها هرکدام جزو الگوهای قدرتمند هستند که با استفاده از آنها، به درک بهتری از نمودار قیمتی سهام و داراییهای مختلف میرسیم. این الگوهای بازگشتی، دادهها و اطلاعات دقیق و مفیدی به معاملهگران میدهد تا قبل از معامله خود تمامی جوانب نمودار سهام را بسنجند و نسبت به آن تصمیمگیری کنند. در مجموع دانستن و آگاهی از این الگوها به شناخت موقعیت سهام و پیداکردن نقاط مهم نمودار برای خرید و یا فروش کمک بسیار زیادی میکند.
انواع الگوهای بازگشتی تحلیل تکنیکال
چند مورد از مهم ترین انواع الگوهای بازگشتی که در تحلیل تکنیکال به وجود میآیند اینها هستند:
- کف و سقف دوقلو
- کف و سقف سه قلو
- سر و شانه در سقف
- سر و شانه معکوس در کف
در ادامه این الگوها را با رسم شکل و ظاهرشان و ارائهی یک مثال توضیح میدهیم.
سقف دوقلو
اولین الگویی که قصد بررسی آن را داریم، الگوی سقف دوقلو است. میتوانید این الگو را در تصویر زیر ببینید.
با نگاه کردن به این تصویر میفهمیم که چرا اسم آن را سقف دوقلو گذاشتهاند. قیمت طی یک حرکت صعودی بالا میرود و پس از آن بین دو سطح موازی (حمایت و مقاومت) نوسان میکند. این دقیقا همان چیزی است که در الگوی مستطیل هم داشتیم. منتهی در الگوی مستطیل که یک الگوی ادامه دهنده است، قیمت ضلع بالایی را میشکند و سهم به روند صعودیاش ادامه میدهد. اما در الگوی سقف دوقلو شکست از ضلع پایینی اتفاق میافتد. با شکست خط حمایتی این الگو ایجاد میشود و میفهمیم که روند صعودی به انتها رسیده است. برای اینکه شکل ظاهری این الگو را بهتر به خاطر بسپارید، به یاد داشته باشید که سقف دوقلو شبیه حرف M است.
دوباره به تصویر بالا نگاه کنید و ببینید هدف گذاری و تعیین تارگت آن چگونه انجام میشود. برای این کار باید ارتفاع میان سقف و کف قیمت را اندازه بگیریم. هر چقدر که این ارتفاع بیشتر باشد به همان اندازه بیشتر انتظار اصلاح قیمتی را در سهم داریم. البته ممکن است اصلاح قیمت کمتر و یا بیشتر از این مقدار باشد.
برای خروج از سهم هم نباید عجله کنید. یعنی ممکن است یک معاملهگر به خاطر آنکه میترسد ضرر کند، قبل از شکست ناحیه حمایتی سهامش را بفروشد. در حالی که این امکان وجود دارد که اصلا حمایت نشکند و سهم رو به بالا حرکت کند. به بیان دیگر تا وقتی که شکست حمایت اتفاق نیفتد و تثبیت نشود، نمیتوانیم بگوییم الگوی سقف دوقلو تشکیل شده است. پس همانقدر که ورود به سهم مهم است، در خروج از آن نیز باید حواسمان را جمع کنیم.
کف دوقلو
تصویر زیر، شکل ظاهری الگوی کف دوقلو را به خوبی نشان میدهد. این الگو هم از جمله پرتکرارترین انواع الگوهای بازگشتی کلاسیک در تحلیل تکنیکال است که در بورس ایران هم میتوانید آن را مشاهده کنید.
میبینید که این الگو، برعکس الگوی قبلی است. یعنی اول یک روند نزولی داریم. بعد سهم بین دو سطح حمایت و مقاومت نوسان میکند و سرانجام مقاومت را میشکند و بالا میرود. همانطور که در شکل هم مشخص است، قیمت دو بار به سطح حمایتی واکنش نشان داده است.این الگو هم ظاهری شبیه حرف W دارد.
باز هم باید منتظر بمانیم تا سقف شکسته شود. قبل از آن هیچ اقدامی انجام نمیدهیم. برای هدف گذاری هم دوباره باید به ارتفاع مستطیل توجه کنیم تا نقاط احتمالی صعود را به دست بیاوریم.
الگوی سقف سه قلو
الگوی سقف سه قلو (Triple Tops) یک الگوی نزولی و بازگشتی است و اگر در پایان یک روند صعودی شکل بگیرد به معنای پایان روند صعودی است.
این الگو کمتر از سایر الگوهای بازگشتی دیده میشود.
این الگو از سه سقف مشابه، متوالی و مجاور به هم و دو کف تشکیل شده است. الزامی ندارد که این سه قله دقیقا در یک سطح قرار داشته باشند. البته باید در نظر داشت که از لحاظ تعداد کندل و زمان تشکیل شدن سه قله نباید تفاوت زیادی با هم داشته باشند. کف های قیمتی نیز توسط یک خط حمایتی به هم متصل میشوند که به آن خط گردن میگویند. بعد از شکسته شدن خط گردن قیمت سهم حداقل میتواند به اندازه فاصله سقف تا خط گردن پایین بیاید. طبق قوانین تحلیل تکنیکال زمانی این الگو تایید میشود که خط گردن شکسته شود. در غیر این صورت ممکن است سهم دوباره از خط گردن حمایت شده و به مسیر صعودی برگردد.
در الگوهای بازگشتی قبل از ایجاد الگو باید روندی وجود داشته باشد. قبل از الگو سقف سه قلو هم باید یک روند صعودی داشته باشیم. بعد از سقف اول یک کف تشکیل شود که بیشتر از ۲۰% آن را اصلاح نکرده باشد. حجم معاملات در قلهها کاهشی باشد. هنگام شکسته شدن خط گردن حجم معاملات افزایش یابد.
الگوی کف سه قلو
الگوی کف سه قلو (Triple Bottom) یک الگوی صعودی و بازگشتی میباشد. این الگو در انتهای روند نزولی شکل میگیرد و میتواند هشدار برگشت روند نزولی را به ما بدهد. این الگو کمتر از سایر الگوهای بازگشتی دیده میشود.
این الگو از سه دره مشابه، متوالی و مجاور به هم و دو سقف تشکیل شده است. الزامی ندارد که این سه دره دقیقا در یک سطح قرار داشته باشند. البته باید در نظر داشت که از لحاظ تعداد کندل و زمان تشکیل شدن سه دره نباید تفاوت زیادی با هم داشته باشند. سقفهای قیمتی نیز توسط یک خط مقاومتی به هم متصل میشوند که به آن خط گردن میگویند. بعد از شکسته شدن خط گردن قیمت سهم حداقل میتواند به اندازه فاصله کف تا سقف بالا بیاید. طبق قوانین تحلیل تکنیکال زمانی این الگو تایید میشود که خط گردن شکسته شود. در غیر این صورت ممکن است سهم نتواند از خط گردن عبور کند و به مسیر نزولی خود ادامه دهد.
سر و شانه سقف
این الگو در پایان یک حرکت صعودی رخداده و باعث تغییر جهت بازار و حرکت به سمت نزول قیمت میشود. در الگوی سر و شانه سقف، ما شاهد سه قله خواهیم بود. در بین این قلهها، قله وسط ارتفاع بیشتری نسبت به دو قله قبلی خود دارد که درواقع همان قسمت “سر” الگو هست و دو قله مجاور آنکه ارتفاع کمتری دارند، شانههای چپ و راست را تشکیل میدهند. به تصاویر زیر دقت نمایید:
بهمنظور انجام معاملات با استفاده از این الگو، زمانی که حالت کلی الگو را در چارت پیدا کردید، باید منتظر شکسته شدن خط گردن بمانید. بهتر است شکست خط گردن پرقدرت انجام شود و سایر شرایط یک شکست مناسب را داشته باشد. درصورتیکه قیمت با حرکت بسیار سریع و قوی خط گردن را شکست و شما از ورود به پوزیشن جا ماندید، بهتر است منتظر حرکت برگشتی (پولبک) به خط گردن الگو بمانید و سپس وارد پوزیشن شوید. نکته قابلتوجه این است که در الگوهای سر و شانه، بین شانه چپ و سر باید واگرایی باشد، ایجاد واگرایی تأییدی بر تشکیل الگوی سر و شانه است.
سر و شانه معکوس در کف
این الگو بانام سر و شانه معکوس هم شناخته میشود و نکات ذکرشده در مورد حد سود و ضرر در الگوی سر و شانه سقف نیز شامل این الگو میشود. این الگو بعد از یک حرکت نزولی شکلگرفته و باعث تغییر جهت حرکت بازار به سمت بالا خواهد شد. ساختار این الگو نیز از سه کف تشکیلشده است که کف میانی، عمق بیشتری نسبت به دو کف مجاور خود داشته و اصطلاحاً تشکیلدهنده بخش “سر” الگو هست. بهمنظور درک بهتر توضیحات ارائهشده، به تصویر زیر دقت نمایید:
آشنایی با الگوی سر و شانه در بورس
به طور معمول الگوهایی در آموزش تحلیل تکنیکال بورس وجود دارند که اتفاقا از محبوبیت خاصی در بین تحلیلگران برخوردار هستند. سرمایهگذاران در بسیاری از سهمهای بازار و تعریف الگوی بازگشتی سر و شانه در زمانهای مختلف شاهد تکرار شدن این الگوها هستند. در حقیقت این تکرارها میتوانند سوددهی و سیگنالهای خرید و فروش معتبری را نصیب آنان کنند. یکی از این الگوها به الگوی سر و شانه معروف است. تقریباً میتوان گفت محبوبترین و معتبرترین الگوی نموداری بازگشتی در تحلیل تکنیکال، الگوی سر و شانه میباشد. کارایی این الگو به مرور زمان و در شرایط مختلفی به اثبات رسیده است. تشکیل این الگو میتواند موجب وقوع یک نقطه عطف خیلی مهم یا یک اصلاح قیمت کوتاهمدت و معمولی در بازار سرمایه باشد. در این مقاله از مقالات آموزش بورس چراغ میخواهیم راجع به الگوی سر و شانه در بورس صحبت کنیم.
تعریف الگوی سر و شانه در بورس
تعریفی از الگوی سر و شانه در بازار بورس
الگوی سر و شانه در بورس از جمله الگوهای برگشتی است که روند قیمت پس از تشکیل الگو در آنها تغییر جهت میدهد. این الگو به این صورت است که دو شانه در طرفین و سر در وسط و قلهی الگو قرار گرفتهاند. به بیان سادهتر الگوی سر و شانه، الگویی با سه قله است که دوتای بیرونی آن در ارتفاعی برابر و قلهی وسط از بقیه بلندتر است. این الگو ضمن کاربردی بودن از چند مدل ساده تشکیل شده که یادگیری آن برای حتی برای تعریف الگوی بازگشتی سر و شانه افراد تازهوارد هم بسیار ساده میباشد. در تحلیل تکنیکال، الگوی سر و شانه، نمودار خاصی را تشکیل میدهد که تغییر بازار و شروع روند برگشتی را نشان میدهد. تجربه ثابت کرده است که الگوی سر و شانه یکی از مطمئنترین الگوهای برگشتی است. این الگو یکی جزو الگوهای برتر است که نشان میدهد روند صعودی یا نزولی سهم رو به پایان است.
این الگو در بورس از چهار بخش تعریف الگوی بازگشتی سر و شانه تشکیل شده است. شانه چپ، سر، شانه راست، خط گردن. در واقع اوج اول و سوم، همان شانهها هستند و اوج دوم، قسمت سر الگو میباشد. خط گردن هم خطی است که کف اول و دوم را به هم متصل میکند.
الگوی سر و شانه در بورس چه زمانی شکل میگیرد؟
الگوی سر و شانه در بورس اغلب زمانی شکل میگیرد که قیمت سهم به سقف خود رسیده باشد و سپس به کف آخرین حرکت صعودی خود باز میگردد. در گام بعدی قیمت از سقف قبلی هم بالاتر میرود تا دماغه را ساخته و بعد دوباره به کف اولیهی خود برمیگردد. درنهایت، قیمت یکبار دیگر افزایش خواهد یافت. اما این بار الگو به قلهی اول خود رسیده است و مجدداً روند نزولی به خود خواهد گرفت و خط گردن مجدد تست میشود. حالا خریداران مجدد وارد بازار میشوند، اما نمیتوانند به اوج قبلی برسند و نقطه اوجی که شکل میدهند بهعنوان شانهی راست شناخته میشود. سپس بازار کاهش میابد و مجدد خط گردن را تست میکند. در حالت کلی، الگوی سر و شانه به دو نوع الگوی سقف و الگوی کف تقسیم میشود. در ادامهی این مقاله به توضیح هر یک از این دو خواهیم پرداخت.
الگوی سر و شانه سقف
در پایان یک حرکت صعودی، الگوی سر و شانه سقف رخ میدهد که موجب تغییر جهت بازار و حرکت به سمت نزول قیمت خواهد شد. در الگوی سر و شانه سقف، شاهد سه قله خواهیم هستیم. قلهی وسط در بین این قلهها، از ارتفاع بیشتری نسبت به دو قله قبلی برخوردار است. قلهی وسط در واقع همان قسمت سر الگوست و دو قلهی مجاور آنکه ارتفاع کمتری دارند، شانههای چپ و راست را تشکیل میدهند. جهت انجام معاملات با استفاده از این نوع الگوی سر و شانه در بورس به محض اینکه حالت کلی الگو را در چارت پیدا کردید، باید منتظر شکسته شدن خط گردن باشید. بهتر است شکست خط گردن پرقدرت انجام شود و سایر شرایط یک شکست مناسب را داشته باشد.
چنانچه قیمت با حرکت بسیار سریع و قوی خط گردن را شکست و شما از ورود به پوزیشن جا ماندید، بهتر است منتظر حرکت برگشتی (Pullback) به خط گردن الگو بمانید و سپس وارد پوزیشن شوید. نکتهی قابلتوجه این است که در الگوی سر و شانه در بورس میبایست بین شانهی چپ و سر واگرایی برقرار باشد.
الگوی سر و شانه سقف و اهمیت شیب خط گردن در آن
اهمیت شیب خط گردن در الگوی سر و شانه سقف
در الگوی سر و شانه سقف خط گردن از شیب ملایم و رو به بالایی برخوردار است. به حدی که گاهی اوقات این خط افقی میشود. در هر صورت این دو حالت تفاوت چندانی باهم ندارند. زمانی که بازار ضعیف باشد، خط گردن در الگوی سر و شانه سقف دارای شیب نزولی میشود. در پی این امر شانهی راست ضعیفی نیز شکل خواهد گرفت. تحلیلگران در تحلیل این نوع از الگوی سر و شانه در بورس همیشه تا شکسته شدن خط گردن مکث میکنند. اگر تعریف الگوی بازگشتی سر و شانه هم که قصد فروش داشته باشند بیشتر صبر خواهند کرد. چرا که اخطار فروش در حالتی که شیب خط روند کاهشی داشته باشد دیرتر صادر خواهد شد. خط گردن صعودی نشانهی قدرت بالای بازار است. با این همه ممکن است که اخطار دیرهنگام صادر میشود.
در الگوی سر و شانه سقف، چگونه حد سود و زیان را تشخیص دهیم؟
بالای شانه راست در این مدل از الگوی سر و شانه در بورس محل قرارگیری حد زیان میباشد. اما ممکن است در برخی موارد هم الگوهای سر و شانهای به وجود آیند که ارتفاع شانه راست و سر نزدیک هم باشند. در این حالت برای آنکه حد ضرر مطمئنتری داشته باشید، میتوانید حد زیان را بالای قسمت سر الگو قرار دهید. به منظور محاسبهی حد سود کافی است فاصلهی بین سر تا خط گردن را اندازهگیری نمایید و از مکانی که خط گردن شکسته میشود به سمت پایین اعمال نمایید.
الگوی سر و شانه در بورس و الگوی سر و شانه کف
الگوی سر و شانه کف در بازار بورس و همچنین الگوی سر و شانه
نوع دوم از الگوی سر و شانه الگوی کف میباشد که با نام سر و شانه معکوس نیز شناخته میشود. تمام نکاتی که در مورد حد سود و ضرر در الگوی سقف ذکر کردیم، شامل این الگو میشود. بر خلاف الگوی سر و شانهی سقف این الگو بعد از یک حرکت نزولی میگیرد و باعث تغییر جهت حرکت بازار به سمت بالا خواهد شد. ساختار این الگو نیز از سه کف تشکیلشده است. کف میانی در وسط قرار دارد و عمق بیشتری نسبت به دو کف مجاور خود داشته و اصطلاحاً تشکیلدهنده بخش سر الگو میباشد.
زمانی که از این مدل از الگو در بورس برای انجام معاملات استفاده میکنیم، باید منتظر شکست خط گردن باشیم. به این صورت که هرچقدر شکست قویتری انجام شود شرایط بهتر خواهد بود. همچنین اگر از ورود به پوزیشن پس از شکست خط گردن جا ماندیم، باید منتظر پولبک به خط گردن بمانیم تا در آنجا بتوانیم با شرایط بهتری وارد پوزیشن خرید شویم.
در الگوی سر و شانه کف، چگونه حد سود و زیان را تشخیص دهیم؟
در این نوع از الگوی سر و شانه در بورس حد زیان، زیر شانهی سمت راست قرار خواهد گرفت. برای افرادی که میخواهند انتخاب حد زیان مطمئنتری داشته باشند، باید بدانند که زیر قسمت سر نیز جای مناسبی برای قرار دادن حد زیان است. البته باید به این نکته دقت داشت که فاصلهی بین شانهی راست تا سر بیش از اندازه بزرگ نباشد. حد سود این الگو نیز برابر با فاصلهی میان سر تا خط گردن میباشد که باید از نقطهای که خط گردن شکسته میشود، به سمت بالا اعمال نماییم.
تفاوت دو الگوی سر و شانه سقف و کف چیست؟
بین دو الگوی سر و شانه سقف و کف چه تفاوت هایی وجود دارد؟
میان دو الگوی سر و شانه در بورس که راجع به آنها صحبت کردیم تفاوتهایی وجود دارد. در الگوی بازگشتی سر و شانه کف یا معکوس شکسته شدن خط گردن برای کامل شدن الگو لازم است و تکنیکهای محاسبه قیمتهای هدف مانند الگوی سر و شانههای سقف است. تمایل بیشتر برای حرکات بازگشتی به سمت گردن که بعد از موج نزولی اتفاق میافتد، تنها تفاوت جزئی است که در کف میتواند وجود داشته باشد. برای بررسی این تفاوت، روش مناسبتر این است که هر بازار پس از تنها یک رکود یا سکون میتواند نزول داشته باشد. در اغلب موارد، کاهش تقاضا یا تمایل برای خرید در میان معاملهگران جهت سوق دادن بازار به سمت نزول کافی است. فراموش نکنید بازار پس از ناکارآمدی و سکون نمیتواند ناگهان صعود داشته باشد. تنها در صورت برتری یافتن تقاضا بر عرضه و افزایش هجوم خریداران نسبت به فروشندگان، قیمتها میتوانند صعود کند.
سخن آخر
در این مقاله از سایت آموزش چراغ ، شما را با مفهوم الگوی سر و شانه آشنا کردیم و سپس به بررسی انواع الگوی سر و شانه در بورس پرداختیم. گفتیم که در تحلیل تکنیکال، این الگو از جمله الگوهای بازگشتی به شمار میآید که پس از تشکیل ساختار الگو در انتهای روند، چرخش روند انتظار میرود. انتظار ریزش در الگوی سر و شانهی سقف و انتظار رشد قیمت را در الگوی سر و شانه کف خواهیم داشت. برای تشخیص اصلاحهای مقطعی نمودار و یا چرخش روند اصلی نمودار، میتوان از این الگوها استفاده کرد. برای آشنایی بیشتر با تحلیل تکنیکال توصیه میشود ویدیوهای آموزش تحلیل تکنیکال مقدماتی را مشاهده نمایید. چراغ به عنوان نسل جدیدی از پلتفرمهای آموزش و کاریابی در تلاش است تا با بیان نکات آموزشی بورس ، شما را برای سرمایهگذاری حرفهای در این بازار همراهی نماید.
الگوهای سر و شانه در تحلیل تکنیکال
برای فهم الگوهای سر و شانه در تحلیل تکنیکال در ابتدا لازم است بدانیم الگو چیست؟ الگوها (patterns) شکلهای متمایزِ ایجادشده توسط توالی دادهها روی یک نمودار هستند. در تحلیل تکنیکال یک الگو حاوی خطوطی است که در طی فراز و فرودهای قیمت، از اتصال نقاط تکرارشوندهی قیمت همچون قیمتهای بستهشدن یا سقف و کفها در یک دوره زمانی خاص شکل میگیرد.
الگوهای قیمت (price pattern) یا الگوهای نمودار (chart patterns)، حاصل مطالعهی توالی چندین نمودار صعودی و نزولی قیمت در یک دورهی زمانی بلندمدتتر هستند که رفتاری تکرارشونده را نشان میدهند. در معاملات بازارهای سهام و کالا، مطالعات انواع الگوی نمودار نقش زیادی در تحلیل تکنیکال و پیشبینی روند قیمتها ایفا میکند. وقتی دادههای قیمت بهصورت گرافیکی روی نمودار قیمت – زمان پیادهسازی میشوند، معمولاً الگویی از حرکات آن مشاهده میشود که بهطور طبیعی رخ داده و در طول یک دوره تکرار شده است که بر اساس آن رفتار تکراری، میتوان روند حرکت بعدی قیمتها را پیشبینی نمود. الگوهای نمودار حاوی سیگنالهای معکوس (برگشتی) یا ادامهدهنده هستند. در ادامه با یکی از انواع الگوهای برگشتی (معکوس) که معروفترین و پرکاربردترین آنها هم هست آشنا میشویم.
الگوی سر و شانهای چیست؟
شاید شناختهشدهترین الگوی برگشتی، الگوی سر و شانه (head and shoulders pattern) باشد. از آنجا که الگوی سر و شانه بازگشت از یک روند را نشان میدهد، پس قبل از شکلگیری الگو، لازم است یک روند واضح وجود داشته باشد تا الگو بتواند برای پیشبینی برعکس شدن آن روند، اعتبار کافی حاصل کند. برای تشخیص الگوی سر و شانه، لازم است روند اولیه، یک روند صعودی باشد که پس از مدتی نوسان و توقف، به روند نزولی تبدیل شده باشد. در مقالهای دیگر، دربارهی الگوی سر و شانهای برعکس (inverse head and shoulders pattern) نیز که در آن، پیش از شکلگیری الگو، روند نزولی بوده و سپس صعودی شده است، صحبت خواهیم نمود.
الگوی سر و شانهای از سه بخش تشکیل شده است: شانهی چپ، سر و شانهی راست؛ حجم نیز یک ویژگی مهم در تفسیر این الگو محسوب میشود. نمونهی استاندارد این الگو را در شکل 1 مشاهده مینمایید.
شکل 1- نمونهای از الگوی سر و شانه از انواع الگوهای برگشتی
شانهی چپ در الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال
این قسمت از الگو یک رالی (rally) قوی را نشان میدهد که ابتدا شیب آن نسبت به روند صعودی پیش از شروع الگو، تندتر و حجم معاملات سنگینتر است و سپس به همان سطح قیمتی که از آنجا شروع شده بود، بازمیگردد، در نتیجه یک V برعکس (شبیه عدد 8) تشکیل میشود، اما در این قسمت حجم معاملات سبکتر است.
سر در الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال
سقف روند صعودی قیمتها در قسمت سر الگو، یک پله بالاتر از سقف شانهی چپ است. در ادامهی فراز و فرود شانهی اول، رالی قیمتها سهم را با تفاوت قابلتوجهی، به سطحی بالاتر از شانهی چپ میرساند تا بهوضوح سقفهای بالاتری (higher high) نسبت به سقفهای قبلی، در نمودار قیمت ظاهر شود. بااینحال، حجم معاملات معمولاً در این رالی کمتر از آن است که در نیمهی اول (روند صعودی) شانهی چپ تجربه شده بود.
وقتی رالی دوم نیز با افول مواجه شود، با کاهش قیمتها در همان نقطهی شروع شانهی چپ، پایان مییابد؛ به این سطح قیمت، گردن (neckline) میگویند. در این نقطه، کف قیمت گاه حتی پایینتر از خط کفهای روند صعودی سر و شانه خواهد بود – خطی که از اتصال کفهای قبلی روند صعودی ایجاد شده است. تشکیل قسمت سر الگو، اولین سیگنالی است که نشان میدهد احتمالاً رالی رو به پایان است و ممکن است روند بازگشتی آغاز شده باشد.
شانهی راست در الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال
شانهی راست تصویر آینهای (یا نزدیک به تصویر آینهای) از شانهی چپ است، اما با حجم معاملات کمتر که نشاندهندهی تمایل کمتر سرمایهگذاران برای خرید و آگاهی آنان از رو به اتمام بودن روند صعودی است. در این نقطه قیمت تقریباً تا همان سطوح سقف تجربهشده در شانهی اول افزایش مییابد، اما این رالیِ آخر، قیمتهای پایینتری (lower highs and lower lows) نسبت به رالی قبلی که قسمت سر الگو را تشکیل داده بود، تجربه خواهد نمود، در نتیجه خط حمایت شکسته شده، نهایتاً قیمت به زیر خط گردن نزول خواهد کرد؛ به این نقطه، نقطهی شکست (breakout) میگویند.
نکات تشخیص الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال
یک تحلیلگر بهندرت میتواند یک الگوی سر و شانهی کاملاً شکلیافته را مشاهده نماید. حالات ناقصتر این الگو ممکن است بهجای یک سر و دو شانه در دو طرف، شامل دو قله روی شانه یا روی سر باشند؛ اما درهرحال، قسمت سر باید به سطح قیمت بالاتری نسبت به هر دو شانه برسد، درحالیکه شانهها باید تقریباً متقارن باشند تا این الگو تشخیص داده شود.
از نظر سطح قیمت خط گردن نیز، اولین رالی باید از این سطح آغاز شود و شانهی چپ (left shoulder) و سر (head) نیز باید در سیر نزولیشان، تقریباً به همین سطح بازگردند؛ اما خطوط گردن ممکن است همیشه هم خطوط کاملاً افقی را تشکیل ندهند بلکه خط گردن اندکی شیبدار باشد، یعنی کفهای تجربهشده دقیقاً مشابه هم نباشند؛ در شکل زیر نمونهای از این حالت را مشاهده مینمایید. شاید این اَشکال ناقص، کار تطبیق آن را با الگوی سر و شانه (و یا سایر الگوهای تکنیکال) برای تحلیلگران کمّی یا ابزارهای تحلیلگر دشوار سازد، اما مغز انسان میتواند این الگو را – حتی اگر ناقص شکل گرفته باشد – تشخیص دهد.
نحوهی کار با الگوی سر و شانهای در تحلیل تکنیکال
همان گونه که اشاره کردیم، حجم معاملات در تجزیهوتحلیل الگوهای سر و شانه عنصر مهمی است. تجربهی یک سقف جدید قیمت در قسمت بالای سر بدون افزایش در حجم معاملات، نشاندهندهی کاهش تعداد مشارکتکنندگان در بازار صعودی است و این یعنی بهزودی بر اساس کاهش تقاضا، قیمتها نزولی خواهد شد. هنگامی که یک شاخص (مثلاً قیمت) در حال افزایش (یا کاهش) است، اما شاخص دیگر (مثلاً حجم) آنگونه نیست، به این وضعیت واگرایی (divergence) میگویند. در وضعیت واگرایی، شانهی سمت راست (جایی که تقریباً یکسوم پایانی الگو است)، حجم معاملات کمتری خواهد داشت که نشان میدهد علاقه یا تقاضا کاهشیافته، بهزودی با افزایش عرضه، بازار شاهد کاهش قیمت و آغاز روند نزولی خواهد بود.
هنگامی که الگوی سر و شانه شکل گرفت و کامل شد، انتظار میرود که قیمت سهم از سطح خط گردن پایینتر آید. در اینجا تحلیلگران تکنیکال تمایل دارند از قواعد فیلترینگ استفاده کنند تا مطمئن شوند آیا شکست واضحی در خط گردن رخ داده است یا خیر.
این فیلترینگ ممکن است به شکل توقف معامله تا زمانی باشد که قیمت به سطح معنیداری به زیر خط گردن سقوط کند (معمولاً بین 3 تا 5 درصد) یا به شکل درنظرگرفتن یک محدودهی زمانی برای باقیماندن قیمت زیر خط گردن پیش از اقدام به معاملهی مجدد؛ وقتی از نمودار قیمت روزانه استفاده میشود، این قاعده ممکن است شامل چند روز تا یک هفته باشد. قیمتها اغلب طی جهشی به سطح خط گردن بازمیگردند، حتی اگر از سطوح فیلتر (3 تا 5 درصد پایینتر) هم بیشتر کاهش یافته باشند؛ بااینحال، قیمتها معمولاً روی خط گردن یا اطراف آن متوقف میشوند. خط گردن یک سطح حمایتی (support level) است که تحتتأثیر اصل قطبیت (polarity principle) اگر یک سطح حمایت شکسته شد (breakout)، همان سطح قیمت، از آن پس تعریف الگوی بازگشتی سر و شانه به یک سطح مقاومت (resistance level) تبدیل میشود.
تعیین قیمت هدف (Price target) با الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال
مانند همه الگوهای تکنیکال، الگوی سر و شانه باید از منظر روند بلندمدت قیمت اوراق بهادار تحلیل شود. رالیای که قبل از شکلگیری الگو اتفاق افتاده، باید آنقدر بزرگ باشد که چیزی برای معکوس شدن و تشکیل یک قله وجود داشته باشد. هرچه این رالی قویتر و قلهی شکلگرفته بارزتر باشد، احتمال بازگشت شدیدتر و چشمگیرتر نیز وجود خواهد داشت. هنگامی که خط گردن شکسته شد (یعنی پس از نزول قیمت در پایان شانه ی راست)، این احتمال وجود دارد در این فراز و فرود رالیوار، قیمت سهم به همان میزان که از خط گردن (neckline) تا بالای سر (top of the head) افزایش داشته است (مثلاً از 350 تومان تا 650 تومان)، به همان میزان هم تعریف الگوی بازگشتی سر و شانه افت داشته باشد (یعنی از 350 تومان 50 تومان).
با این حال، اگر رالی ابتدایی (پیش از شروع الگو) با قیمتی بالاتر از خط گردن شروع شده باشد، بعید است که اصلاح، قیمت را از همان سطح قیمتِ آغازین پایینتر بیاورد. از آنجایی که شکلگیری الگوی سر و شانه یک الگوی نزولی (bearish indicator) است (یعنی طی این الگو تحلیلگر انتظار دارد روند صعودیِ ایجاد شدهی قبلی پایان یابد و یک روند نزولی آغاز شود)، تحلیلگر تکنیکال به دنبال کسب سود کوتاهمدت از سهم مورد تحلیل است.
کسب سود از الگوی سر و شانه
هنگام تلاش برای کسب سود از الگوی سر و شانه، تحلیلگر تکنیکال برای تعیین قیمت هدف اغلب از تفاوت بالاترین قیمت تجربه شده در سر و پایینترین قیمت تجربه شده در خط گردن استفاده میکند؛ بدین ترتیب این حدفاصل، میزانی است که تحلیلگر تکنیکال پیشبینی میکند قیمت به میزان مشابه کاهش یابد، پس عدد بهدستآمده بهعنوان قیمت هدف، موقعیتی است که سرمایهگذاری باید در آن بسته شود. قیمت هدف در الگوی سر و شانه بهصورت زیر محاسبه میشود:
قیمت هدف = قیمت روی خط گردن – (بالاترین قیمت در قسمت سر – پایینترین قیمت در خط گردن)
شکل 3- محاسبهی قیمت هدف در الگوی سر و شانه
در شکل 3 میبینیم بالاترین قیمت در قسمت سر 37 دلار و پایینترین قیمت روی خط گردن 27 دلار است و اختلاف این دو 10 دلار.
بنابراین تحلیلگر تکنیکال انتظار دارد پس از پایان الگو، قیمت به میزان 10 دلار زیر خط گردن یعنی به 17 دلار کاهش یابد، پس قیمت هدف برای بستن معامله عبارت است از: 27 دلار – (37 – 27 دلار) = 17 دلار
یک تمرین برای تعیین قیمت هدف با الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال
فرض کنید یک تحلیلگر تکنیکال قصد دارد به وسیلهی تفسیر الگوی سر و شانه پایینترین قیمت سهام شرکتی را تخمین بزند تا آن را مبنای خرید آن سهم در کف قیمت قرار دهد. وی معتقد است که نمودار قیمت سهام این شرکت در شش ماه گذشته الگوی کلاسیک سر و شانه را نشان میدهد. در این الگو قیمت سهم در قسمت سر به اوج خود یعنی 108 دلار رسید؛ وی با توجه به نوسانات قیمت و نقطهی آغاز روند صعودی اولیه، خط گردن را روی 79 دلار تشخیص میدهد. امروز، سهام به قیمت 78 دلار بسته شده است. به نظر شما بر اساس الگوی سر و شانه، این تحلیلگر چه قیمتی را بهعنوان قیمت هدف برای خرید مجدد در کف قیمت برآورد میکند؟
پاسخ: این تحلیلگر قیمت خط گردن را 79 دلار آمریکا تخمین زده است، پس 108 دلار (higher high) منهای 79 دلار (lower low) برابر است با 29 دلار؛ بنابراین قیمت هدف او 79 دلار منهای 29 دلار یعنی روی 50 دلار برآورد میشود. این تحلیلگر تلاش میکند سهم را به قیمت امروز 78 دلار بفروشد و پیشبینی میکند که اگر در محدودهی 50 دلار (قیمت هدف) در موقعیت خرید (closing the position) باشد، بهازای هر سهم (بدون احتساب هزینههای معامله) سود 28 دلاری به دست خواهد آورد.
همچنین اگر مایل هستید تا این مفهوم را به زبان مرجع مطالعه کنید، میتوانید از سایت investopedia دیدن کنید.
جمعبندی آکادمی دانایان از الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال
در تشخیص الگوها به دنبال مشاهدهی شکلی ایدهآل از الگوی مد نظر خود نباشید. الگوها صرفاً جهت تخمین رفتار بازار هستند و تنها ابزاری برای حدس زدن؛ نتایج حاصل از تفسیر الگوها را نمیتوان قطعی و تضمین شده فرض کرد حتی گاه ممکن است از دادههای بعدی متوجه شوید الگو را به اشتباه تشخیص دادهاید. هنگام تفسیر الگوها نیمنگاهی نیز به تجربیات قبلی خود و اطلاعات بنیادی داشته باشید و تنها معیار تصمیمگیری خود را مبتنی بر تفسیر الگوها قرار ندهید.
در تفسیر الگوها برای تعیین قیمت هدف خرید یا فروش، باید این نکته را مد نظر قرار داد که افراد زیادی چون شما در حال تشخیص و تفسیر الگو هستند و همین رفتار دستهجمعی یکسان و همزمان میتواند بر عرضه و تقاضا و رفتار قیمت تأثیرات پیشبینی نشدهای داشته باشد که روند کلاسیک الگو را تغییر دهد؛ بنابراین بهتر است فارغ از ترس و طمع، اندکی پیش از رسیدن بازار به قیمت هدف واکنش نشان داده، معاملات خود را ببندید تا دچار نوسانات هیجانی بازار نگردید.
الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال
برای کسب سود از بازار سرمایه، آشنایی با الگوهای قیمتی مانند الگوی سر و شانه میتواند بسیار کارآمد و مفید باشد. به همین دلیل، هر کسی که قصد دارد وارد فعالیتهای تخصصی در این بازار شود، باید با این الگوهای قیمتی آشنا شود.
الگوی سر و شانه یکی از مهمترین الگوهای قیمتی است که در تحلیل تکنیکال کاربرد بسیار زیادی دارد. این الگو جزء الگوهای بازگشتی محسوب میشود و بسیار مورد توجه معاملهگران و تحلیلگران قرار دارد.
در فرایند تحلیل تکنیکال، تحلیلگران سعی میکنند تا الگوهای تاریخی رفتار قیمت سهام یا دارایی را شناسایی کنند. به این ترتیب، بعد از بررسی عملکرد روند قبلی قیمت سهام، دادههای جاری مربوط به آن را بررسی میکنند. بعضی از این الگوها حاکی از برگشت مسیر و روند قیمت سهام هستند و ما همیشه در پی جستجوی چنین الگوهایی هستیم تا با خرید سهم، سود کرده و یا با فروش به موقع آن، از زیان پیشگیری کنیم. چنین الگوهایی “الگوهای بازگشتی قیمتی” نامیده میشوند.
یکی از معروفترین الگوهای بازگشتی الگوی سر و شانه (Head and Shoulders Pattern) است که معمولاً پس از مشاهده آن میتوان انتظار داشت که سهم حرکت پرقدرتی بر خلاف جهت روند قبلی داشته باشد. الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال نشاندهنده تغییر روند از حالت صعودی به نزولی است. در کل، این الگو به دو نوع الگوی سر و شانه سقف و الگوی سر و شانه کف تقسیم میشود.
قسمتهای تشکیلدهنده الگوی سر و شانه:
- سر: این الگو از سه قله تشکیل شده که بلندترین آنها که همیشه در وسط دیده میشود، اصطلاحاً “سر” نامیده میشود.
- شانه: به دو قله یا دره مجاور در این الگو “شانه” میگویند که همیشه نسبت تعریف الگوی بازگشتی سر و شانه به سر، ارتفاع کمتری دارند.
- خط گردن: در الگوی سر و شانه، به خطی که نقاط حاصل از برخورد سر و شانهها را به هم وصل میکند، “خط گردن” گفته میشود. هر چه شیب این خط کمتر باشد، از اعتبار بیشتری برخوردار است.
انواع الگوهای سر و شانه
1. الگوی سر و شانه سقف
این الگو در پایان روند صعودی دیده میشود و موجب نزولی شدن روند و کاهش قابلتوجه قیمت سهم خواهد شد. کسب سود از الگوی سر و شانه سقف تنها در بازارهای دوطرفه ممکن است.
اهمیت و اصول استفاده از الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال بیت کوین
در حالت کلی الگو های عمومی قیمت در این چند ساله جایگاه بسیار خوبی را در بازار معاملات ارز های دیجیتال برای خود به ثبت رسانده اند و بین ابزارهای تحلیل تکنیکال از جایگاه خوبی و عالی برخوردار می باشد .قسمتی از الگوهای قیمت به کار آمدی الگو های بازگشتی قیمت و دیگر الگوها به شناسایی روند جدید در چارت تحلیل تکنیکال و کمک زیادی خواهند کرد. ما در این مقاله قصد داریم ضمن اینکه شما را با الگوی سر و شانه آشنا سازیم، اطلاعات مفیدی در این زمینه برای شما عزیزان ارائه دهیم.
در واقع الگوی سر و شانه نوعی نمودار است که خطوط بازگشتی را در خود جای داده است .همانطور که از نام آن پیداست اون حس سر شانه را از حالت های ویژگی الگو گرفتند :یعنی می توانم بگویم که به ظاهر دو شانه در دو طرف یک سر به پدید آمده است که این الگو با ایجاد یک قله بر روی نمودار شروع خواهد شد و بعد از آن نوسانات قیمت قله دوم بر روی نمودار پدید خواهد آمد و قله می توان از قله اول بلندتر شود. که پس از آن قله سوم شکل خواهد گرفت اما این قله از دو قلوی قبلی پایین تر می باشد و تقریباً می توانم بگویم که با قله اول حالتی برابر میگیرد.
نکات عمومی در مورد الگو های معروف تحلیل تکنیکال و دیگر الگو ها وجود دارد که ما می خواهیم از آنها نام ببریم، برای مثال حین تشکیل یک الگوی نموداری تغییر حجم معاملات یک ابزار کمکی برای تایید و صحت الگوهای مورد استفاده شما می باشند. هرکدام از الگوهای قیمتی بر اساس ماهیت شان یک هدف را پیش رو دارند که میزان تحقق انتظارات کاملاً به روند بازار بستگی خواهد داشت. ادامه این محتوا را در مقاله اختصاصی آن مطالعه نمایید.
الگوی سرو شانه به عنوان سقف و کف در تحلیل تکنیکال به کار میآید
الگوی سر و شانه از الگوهای برگشتی به حساب می آید همانطور که از نام آنها پیداست الگوهای برگشتی الگوهایی می باشند که روند قیمت را بعد از تشکیل الگو در آن تغییراتی را اعمال می دهد می توانم بگویم که این الگو دارای سه قله می باشد که دوتای بیرونی آن در ارتفاعی برابر و قله سوم در وسط آن دو قرار دارد که از دو قلوی دیگر بلندتر است .باید گفت که الگوی سرو شانه تغییراتی را در نمودار ها اعمال می کند حالت نشانگر تغییرات بازار و شروع روند برگشتی نیز خواهد بود طبق اطلاعات به دست آمده و تجربه تحلیلگران در این کسب و کار الگوی سر و شانه یکی از مهم ترین و پر اعتماد ترین الگوهای برگشتی به شمار می رود .اما شما باید بدانید که این الگو فقط یکی از چند الگوی قابل اعتماد و برتری می باشد که با سطوح مختلفی از دقت روند درست بازار را به تحلیلگران نشان می دهد.
به حالت معمول این الگو زمانی شکل کامل و نهایی را به خود می گیرد که قیمت سهم به سقف خود رسیده باشد و بعد از آن به کف آخرین حرکت سودی خود برگردد. بعد قیمت اصلی از صفحه قبلی بالاتر خواهد رفت تا دماغه را بسازد و سپس دوباره به کف اولیه خود باز خواهد گشت ،در آخر قیمت یک بار دیگر افزایش پیدا می کند اما این بار به قله اول نرسیده و روند نزولی را در خود جای می دهد.
الگوی سرو شانه و سقف
در واقع این الگو در پایان یک حرکت سودی اتفاق خواهد افتاد و باعث تغییراتی در بازار و همچنین حرکت به سمت نزول قیمت خواهد شد. در الگوی سر و شانه سقف شما سه قله میبینید در این صورت پله وسطی ارتفاع بیشتری نسبت به دیگر قله ها خواهد داشت چون باید بدانید .که همان قسمت اصلی سر الگو می باشد و دو قله مجاور آن ارتفاع کمتری نسبت به این قله خواهند داشت که شانه چپ و راست این نمودار را تشکیل خواهند داد.
اهمیت بسیار زیاد شیب خط گردن در الگوی سرو شانه سقف
خط گردن در این الگو معمولاً به صورت معاملات و سربالا خواهد بود که برخی اوقات این خط افقی خواهد شد .ولی این دو حالت ها تفاوت چندان زیادی با هم نخواهند داشت که در این صورت هر گاه خط گردن در این الگو دارای شیب نزولی شود شما باید بفهمید که بازار در آن زمان بسیار ضعیف است. پس از آن تحلیلگر تا زمان شکسته شدن خط گردن باید صبر نماید و اگر هم قصد خرید و فروش را داشته باشند هم باید کمی صبر کند دلیل صبر کردن شما در اینجا این می باشد که اگر شیب خط به صورت کاهشی شود. اخطار فروش دیرتر به شما صادر خواهد شد که خط گردن صعودی نشانه قدرت بالای بسیار زیاد بازار می باشد اما در این صورت از شما باز هم باید بدانید که این شکل تشکیل شده دارای اخطار های فروش دیرهنگام می باشد که نشان دادن حد زیان و حد سود این الگوی بسیار قابل اعتماد است.
در زمانی که شما میخواهید بفهمید این الگو در چه زمانی زیان آور است باید بدانید که حد زیان الگوی سرو شانه کف زیر شانه سمت راست قرار خواهد گرفت اما افرادی که قصد دارند انتخاب خود را درست انجام دهند و بفهمند که حد زیان درست می باشد یا خیر باید بدانند که زیر قسمت سر نیز جای مناسبی برای قرار دادن حد زیاد برای تحلیل گران است اما باید به این نکته توجه به نمایید که فاصله شانه راست تا سر نباید بسیار بزرگ باشد که در این صورت حد سود الگوی سر و شانه نیز مساوی با فاصله سر تا خط گردن خواهد شد که باید از نقطه ای که خط گردن شکسته می شود به سمت بالا اعمال شود.
شما باید این تکنیک را در دست داشته باشید که برای به دست آوردن حد سود کافی نیاز است که فاصله قسمت سر تا گردن را اندازه گیری کنید و پس از آن از مکانی که خط گردن شکسته شده دو سمت پایین حرکت نمایید.
کندل استیک درلغت به معنای شمعدان میباشد و جالب است که بدانید، فروشندگان برنج در ژاپن اولین افرادی بودند که از کندل ها برای شناسایی قیمت بازار وشتاب قیمتی در بازارهای مالی استفاده کردند. بنابراین در تعریف کندل میتوان گفت، یک نوع نمودار قیمتی است که با کمک آن میتوان قیمتهای بالا، پایین، بازشدن و بسته شدن قیمت یک ارز دیجیتال در یک دوره زمانی مشخص را مشخص نمود. 18 مورد معروف ترین الگوهای کندل ژاپنی در کندل شناسی را میتوانید در مقاله مربوطه و تخصصی دکتر سیگنال مطالعه نمایید.
الگوی سرو شانه سقف در تعریف الگوی بازگشتی سر و شانه پنل تکنیکال
شما می توانید این الگو را با نام دیگری به نام سر شانه معکوس بشناسید که در این صورت نکاتی که در مثال بالا در مورد حد سود و ضرر در این الگو برای شما ذکر شده شامل حال این الگو نیز می شود. این الگو بعد از یک حرکت نزولی خواهد شد و شکل میگیرد که باعث تغییر جهت حرکت بازار به سمت بازار می شود ساختار این الگو نیز همانند دیگر الگو از صفحه کف تشکیل شده است که کف میانی عمیق ترین کف نسبت به دیگر کف مجاور خود میباشد . اصلاحاتی در این باره وجود دارد که بخش سر تشکیل دهنده اصلی این الگو استشما باید این تکنیک را در دست داشته باشید که برای به دست آوردن حد سود کافی لازم است که اندازه ی فاصله قسمت سر تا گردن را بگیرید و پس از آن از مکانی که خط گردن شکسته شده به سمت پایین حرکت نمایید.
الگوی سرو شانه در پنل های تکنیکال
اگر قصد انجام معامله با استفاده از این الگو را دارید، توجه داشته باشید که شما باید منتظر شکستن خط گردن باشید که به این شکل که هر چه شکست شما قدرتمند تر شود، برای شما سود بیشتری به همراه دارد همچنین در صورتی که بعد از شکست خط گردن از ورود به پوزیشن ها معاوضه شوند. ما نباید منتظر پولبک به خط گردن باشید تا در آنجا بتوانید در حالت بهتری با شرایط مناسب تر وارد پوزیشن های خرید خود شوید.
سخن پایانی
در پایان مقاله لازم به ذکر است که الگوی سرو شانه یکی از الگو های بازگشتی به حساب میآید که بعد از تشکیل ساختار الگو در پایان روند معاملاتی شما، انتظار چرخش روند وجود خواهد داشت که در الگوی سرو شانه سقف انتظار ریزش و در الگوی سر و شانه کشف انتظار رشد را از این معامله خواهیم داشت. شما می توانید از این الگو برای تشخیص اصطلاح های مقطعی و نمودار های چرخشی یا نمودار های اصلی استفاده کنید تا بتوانید معامله بسیار خوبی را با استفاده از آن داشته باشید.
دکتر سیگنال بازار ارزهای دیجیتال و بیت کوین را تحلیل می کند و شما را از افزایش قیمت های پیش رو مطلع می سازد و درتلاش هست، تا با ارائه برترین سیگنال های تحلیل شده بیت کوین و آلت کوین ها که دارای دقت بالایی هستند به افزایش عملکرد و کم کردن ریسک معاملات شما کمک کند تا سود شما را در معاملات به حداکثر برساند. به تیم تحلیلگر ما ملحق شوید و لذت تریدینگ را با دکتر سیگنال تجربه کنید.
دیدگاه شما